Gizewo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(Utworzono nową stronę " {{Wieś infobox |nazwa = Gizewo |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = Gizewa |z...")
 
Linia 6: Linia 6:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Gizewa  
 
  |dopełniacz wsi        = Gizewa  
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe    
+
  |zdjęcie              = [[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]    
 
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe     
 
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe     
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś
Linia 30: Linia 30:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
<big>'''Gizewo'''</big> niem. Giesoewen )– wieś sołecka w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
+
<big>'''Gizewo'''</big> (niem. Giesoewen )– wieś sołecka w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).  
+
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Sorkwity gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują sięzasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna).Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy jeziora:Stromek, Warpuńskie,Zyndackie, Gielądzkie, Lampasz. Wzdłuż jeziora Gielądzkiego i Lampackiego występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia.
Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Sorkwity gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują sięzasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna).Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy jeziora:Stromek, Warpuńskie,Zyndackie, Gielądzkie, Lampasz. Wzdłuż jeziora Gielądzkiego i Lampackiego występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia.
 
 
Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m.
 
Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m.
  
Linia 42: Linia 41:
  
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
=== Dzieje miejscowości ===
Wieś założona została w 1573[1]. Jan von Hoyten – dawny starosta sześcieński sprzedał Wojtkowi Gize ze Stamki, 4 włóki sołeckie za 160 grzywien . W 1573 r. starosta sześcieński – Andrzej Jonasz sprzedał Janowi, Jakubowi i Wawrzyńcowi – synom Gizy 2 włóki. 21, 5 włóki miano obsadzić czynszownikami. Wieś ogółem posiadał 60 włók.  Nazwa miejscowości pochodzi od rodziny Gizów.
+
Wieś założona została w 1573 r. Jan von Hoyten – dawny starosta sześcieński sprzedał Wojtkowi Gize ze Stamki, 4 włóki sołeckie za 160 grzywien. W 1573 r. starosta sześcieński – Andrzej Jonasz sprzedał Janowi, Jakubowi i Wawrzyńcowi – synom Gizy 2 włóki. 21, 5 włóki miano obsadzić czynszownikami. Wieś ogółem posiadał 60 włók.  Nazwa miejscowości pochodzi od rodziny Gizów. W wyniku klęsk w XVIII w. wiele włók opustoszało. Ok 1760 r. powstała szkoła, w której nauczał Ludwik Monkowius. Gizewo przyjęło kształt ulicówki.
W wyniku klęsk w XVIII w. wiele włók opustoszało. Ok 1760 r. powstała szkoła, w której nauczał Ludwik Monkowius.
 
Gizewo przyjęło kształt ulicówki.
 
 
W 1785 r. było tu 38 dymów, w 1815 r. – 44, w 1838 r. – 37 . W 1815 r. mieszkały tu 274 osoby, w 1838 r. – 473, w 1939 – 440 .  
 
W 1785 r. było tu 38 dymów, w 1815 r. – 44, w 1838 r. – 37 . W 1815 r. mieszkały tu 274 osoby, w 1838 r. – 473, w 1939 – 440 .  
 
W XIX w. wieś zamieszkiwana przez ludność polską wyznania ewangelickiego. Gizewo należała początkowo do parafii w Szestnie a potem do Warpun.  
 
W XIX w. wieś zamieszkiwana przez ludność polską wyznania ewangelickiego. Gizewo należała początkowo do parafii w Szestnie a potem do Warpun.  
  
 +
 +
<br/>
 +
 +
===Kultura===
 +
 +
We wsi odbywają się dożynki i festyny. Działa tutaj również świetlica.
  
 
<br/>
 
<br/>
Linia 53: Linia 56:
 
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
 
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
  
 +
Na kartach historii wsi zapisał się nauczyciel Ludwik Monkowius.
 
<br/>
 
<br/>
  
 
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
 
  
 
=== Zabytki: ===
 
=== Zabytki: ===
Linia 66: Linia 68:
 
=== Bibliografia: ===
 
=== Bibliografia: ===
  
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. II, s. 577.
+
''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1975, s. 151.  
 
 
 
  
 +
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. II, Warszawa 1881, 927 ss.
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
 +
http://www.gminasorkwity.pl
  
 +
<br/>
  
 
[[Kategoria: Miejscowość]]
 
[[Kategoria: Miejscowość]]
 
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 18:43, 19 wrz 2013 (CEST)
 
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 18:43, 19 wrz 2013 (CEST)

Wersja z 07:51, 26 wrz 2013

Gizewo

[[Plik:
Miejscowość-Opis-Ryzunku
|240px|Pole-obowiązkowe]]
Pole-obowiązkowe
Rodzaj miejscowości wieś
Państwo  Polska
Województwo warmińsko - mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Sorkwity
Sołectwo Gizewo
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Gizewo
Gizewo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Gizewo
Gizewo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Gizewo (niem. Giesoewen )– wieś sołecka w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.


Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Sorkwity gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują sięzasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna).Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy jeziora:Stromek, Warpuńskie,Zyndackie, Gielądzkie, Lampasz. Wzdłuż jeziora Gielądzkiego i Lampackiego występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m.


Dzieje miejscowości

Wieś założona została w 1573 r. Jan von Hoyten – dawny starosta sześcieński sprzedał Wojtkowi Gize ze Stamki, 4 włóki sołeckie za 160 grzywien. W 1573 r. starosta sześcieński – Andrzej Jonasz sprzedał Janowi, Jakubowi i Wawrzyńcowi – synom Gizy 2 włóki. 21, 5 włóki miano obsadzić czynszownikami. Wieś ogółem posiadał 60 włók. Nazwa miejscowości pochodzi od rodziny Gizów. W wyniku klęsk w XVIII w. wiele włók opustoszało. Ok 1760 r. powstała szkoła, w której nauczał Ludwik Monkowius. Gizewo przyjęło kształt ulicówki. W 1785 r. było tu 38 dymów, w 1815 r. – 44, w 1838 r. – 37 . W 1815 r. mieszkały tu 274 osoby, w 1838 r. – 473, w 1939 – 440 . W XIX w. wieś zamieszkiwana przez ludność polską wyznania ewangelickiego. Gizewo należała początkowo do parafii w Szestnie a potem do Warpun.



Kultura

We wsi odbywają się dożynki i festyny. Działa tutaj również świetlica.


Ludzie związani z miejscowością:

Na kartach historii wsi zapisał się nauczyciel Ludwik Monkowius.


Zabytki:

Miejscowość-Opis-Ryzunku


Bibliografia:

Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. II, Warszawa 1881, 927 ss.


Zobacz też

http://www.gminasorkwity.pl


Kinlis (dyskusja) 18:43, 19 wrz 2013 (CEST)