Kaplica pw. św. Rocha w Bredynkach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 13: | Linia 13: | ||
W 1884 r. pobożny gospodarz i prowadnik warmińskich „[[łosiery|łosier]]” [[Jan Skupski]], wybudował przy tym krzyżu kaplicę ku czci św. Rocha. W niej, przez długi czas, odbywało się po Wielkanocy coroczne nabożeństwo ku pamięci pomordowanych. W tej masakrze zginęła m.in. żona Skupskiego, 28-letnia Elżbieta. Kaplica we wsi była, podobnie jak wcześniej istniejący krzyż, punktem centralnym, gdzie cyklicznie zbierali się uczestnicy „łosier”. Przy niej także ustawiony był przydrożny, niezachowany już [[krzyże przydrożne|krzyż]] z napisem „IHS 1884 Niech Bendzie Pochwalony Jezus Chrystus”. Autorstwo jego wykonania przypisuje się młodemu wówczas [[Józef Weinert ze Stanclewa|Józefowi Weinertowi ze Stanclewa]]. | W 1884 r. pobożny gospodarz i prowadnik warmińskich „[[łosiery|łosier]]” [[Jan Skupski]], wybudował przy tym krzyżu kaplicę ku czci św. Rocha. W niej, przez długi czas, odbywało się po Wielkanocy coroczne nabożeństwo ku pamięci pomordowanych. W tej masakrze zginęła m.in. żona Skupskiego, 28-letnia Elżbieta. Kaplica we wsi była, podobnie jak wcześniej istniejący krzyż, punktem centralnym, gdzie cyklicznie zbierali się uczestnicy „łosier”. Przy niej także ustawiony był przydrożny, niezachowany już [[krzyże przydrożne|krzyż]] z napisem „IHS 1884 Niech Bendzie Pochwalony Jezus Chrystus”. Autorstwo jego wykonania przypisuje się młodemu wówczas [[Józef Weinert ze Stanclewa|Józefowi Weinertowi ze Stanclewa]]. | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Barczewski Walenty, ''Kiermasy na Warmii i inne pisma wybrane. Wydał i wstępem poprzedził W. Ogrodziński'', Olsztyn 1984.<br> | |
| − | Barczewski Walenty, ''Kiermasy na Warmii i inne pisma wybrane. Wydał i wstępem poprzedził W. Ogrodziński'', Olsztyn 1984. | + | Hochleitner Janusz, ''Kaplica w Bredynkach'', „Posłaniec Warmiński”, 1995, nr 4.<br> |
| − | + | Hochleitner Janusz, ''Kapliczki Warmii południowej. Przydrożne obiekty kultu jako element ludowego systemu komunikacji'', Olsztyn 2004.<br> | |
| − | Hochleitner Janusz, ''Kaplica w Bredynkach'', „Posłaniec Warmiński”, 1995, nr 4. | + | Chłosta Jan, ''Maryjne kapliczki na Warmii'', [w:] ''Matka Boża w wierze, kulcie, teologii i sztuce. Perspektywa regionalna i uniwersalna'', red. J. Jezierski i K. Parzych-Blakiewicz, Olsztyn 2011.<br> |
| − | + | Jasiński Janusz, ''Świadomość narodowa na Warmii w XIX wieku: narodziny i rozwój'', Olsztyn 1983.<br> | |
| − | Hochleitner Janusz, ''Kapliczki Warmii południowej. Przydrożne obiekty kultu jako element ludowego systemu komunikacji'', Olsztyn 2004. | + | Jasiński Janusz, ''Maryjne kaplice i kapliczki przydrożne na Warmii w XIX wieku'', [w:] ''Niepokalana. Kult Matki Bożej na ziemiach polskich w XIX wieku'', red. B. Pylak i Cz. Krakowiak, Lublin 1988.<br> |
| − | + | Jasiński Janusz, ''Pielgrzymki do Świętej Lipki od schyłku XVIII do początku XX wieku'', [w:] tegoż, ''Między Prusami a Polską, Rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur z XVIII – XX wieku'', Olsztyn 2003.<br> | |
| − | Chłosta Jan, ''Maryjne kapliczki na Warmii'', [w:] ''Matka Boża w wierze, kulcie, teologii i sztuce. Perspektywa regionalna i uniwersalna'', red. J. Jezierski i K. Parzych-Blakiewicz, Olsztyn 2011. | + | Klonowski Franciszek, ''Warmińska rzeźba ludowa. Katalog wystawy'', Olsztyn 1958.<br> |
| − | + | Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku.<br> | |
| − | Jasiński Janusz, ''Świadomość narodowa na Warmii w XIX wieku: narodziny i rozwój'', Olsztyn 1983. | + | Ogrodziński Władysław, ''Józef Weinert ze Stanclewa, ostatni świątkarz na Warmii'', „Kalendarz dla Warmii i Mazur na rok 1958”.<br> |
| − | |||
| − | Jasiński Janusz, ''Maryjne kaplice i kapliczki przydrożne na Warmii w XIX wieku'', [w:] ''Niepokalana. Kult Matki Bożej na ziemiach polskich w XIX wieku'', red. B. Pylak i Cz. Krakowiak, Lublin 1988. | ||
| − | |||
| − | Jasiński Janusz, ''Pielgrzymki do Świętej Lipki od schyłku XVIII do początku XX wieku'', [w:] tegoż, ''Między Prusami a Polską, Rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur z XVIII – XX wieku'', Olsztyn 2003. | ||
| − | |||
| − | Klonowski Franciszek, ''Warmińska rzeźba ludowa. Katalog wystawy'', Olsztyn 1958. | ||
| − | |||
| − | Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku. | ||
| − | |||
| − | Ogrodziński Władysław, ''Józef Weinert ze Stanclewa, ostatni świątkarz na Warmii'', „Kalendarz dla Warmii i Mazur na rok 1958”. | ||
| − | |||
Thimm Werner, ''Der Aufstand in Bredinken am 6. mai 1863'', „Zeitschrift für die Geschichte und Alterumskunde Ermlands”, Bd. 42, 1983. | Thimm Werner, ''Der Aufstand in Bredinken am 6. mai 1863'', „Zeitschrift für die Geschichte und Alterumskunde Ermlands”, Bd. 42, 1983. | ||
| − | |||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
[http://kapliczkiwarmii.republika.pl/ Kapliczki Warmii] [22.12.2013] | [http://kapliczkiwarmii.republika.pl/ Kapliczki Warmii] [22.12.2013] | ||
Wersja z 15:21, 23 sty 2015
Kaplica pw. św. Rocha w Bredynkach – kaplica datowana na 1884 r., położona w Bredynkach, powiat olsztyński, gmina Biskupiec.
Kaplica św. Rocha w Bredynkach. © Stanisław Kuprjaniuk
Spis treści
Położenie
Kaplica św. Rocha usytuowana jest przy głównej drodze przebiegającej przez wieś.
Opis
Miejscowość Bredynki kojarzy się w historii z głośnymi zajściami, jakie miały miejsce wiosną 1863 r. Po tym, kiedy miejscowy młynarz dostał pozwolenie na wysuszenie położonego w środku wioski stawu, mieszkańcy Bredynek nie zgodzili się na to i wypędzili ze wsi robotników. Wezwani do pomocy żołnierze pruscy w wyniku szarpaniny zabili wówczas 10 mężczyzn i 4 kobiety. Jeszcze w tym samym roku, w miejscu krwawej masakry, mieszkańcy Bredynek postawili drewniany krzyż ku pamięci tych, którzy zginęli w tzw. „wojnie o wodę”.
W 1884 r. pobożny gospodarz i prowadnik warmińskich „łosier” Jan Skupski, wybudował przy tym krzyżu kaplicę ku czci św. Rocha. W niej, przez długi czas, odbywało się po Wielkanocy coroczne nabożeństwo ku pamięci pomordowanych. W tej masakrze zginęła m.in. żona Skupskiego, 28-letnia Elżbieta. Kaplica we wsi była, podobnie jak wcześniej istniejący krzyż, punktem centralnym, gdzie cyklicznie zbierali się uczestnicy „łosier”. Przy niej także ustawiony był przydrożny, niezachowany już krzyż z napisem „IHS 1884 Niech Bendzie Pochwalony Jezus Chrystus”. Autorstwo jego wykonania przypisuje się młodemu wówczas Józefowi Weinertowi ze Stanclewa.
Bibliografia
Barczewski Walenty, Kiermasy na Warmii i inne pisma wybrane. Wydał i wstępem poprzedził W. Ogrodziński, Olsztyn 1984.
Hochleitner Janusz, Kaplica w Bredynkach, „Posłaniec Warmiński”, 1995, nr 4.
Hochleitner Janusz, Kapliczki Warmii południowej. Przydrożne obiekty kultu jako element ludowego systemu komunikacji, Olsztyn 2004.
Chłosta Jan, Maryjne kapliczki na Warmii, [w:] Matka Boża w wierze, kulcie, teologii i sztuce. Perspektywa regionalna i uniwersalna, red. J. Jezierski i K. Parzych-Blakiewicz, Olsztyn 2011.
Jasiński Janusz, Świadomość narodowa na Warmii w XIX wieku: narodziny i rozwój, Olsztyn 1983.
Jasiński Janusz, Maryjne kaplice i kapliczki przydrożne na Warmii w XIX wieku, [w:] Niepokalana. Kult Matki Bożej na ziemiach polskich w XIX wieku, red. B. Pylak i Cz. Krakowiak, Lublin 1988.
Jasiński Janusz, Pielgrzymki do Świętej Lipki od schyłku XVIII do początku XX wieku, [w:] tegoż, Między Prusami a Polską, Rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur z XVIII – XX wieku, Olsztyn 2003.
Klonowski Franciszek, Warmińska rzeźba ludowa. Katalog wystawy, Olsztyn 1958.
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
Ogrodziński Władysław, Józef Weinert ze Stanclewa, ostatni świątkarz na Warmii, „Kalendarz dla Warmii i Mazur na rok 1958”.
Thimm Werner, Der Aufstand in Bredinken am 6. mai 1863, „Zeitschrift für die Geschichte und Alterumskunde Ermlands”, Bd. 42, 1983.
Linki zewnętrzne
Kapliczki Warmii [22.12.2013]
