Krzyż drewniany z Arma Christi w Chojnowie

Krzyż drewniany z Arma Christi w Chojnowie –

Położenie

Krzyż znajduje się na terenie prywatnego gospodarstwa we wsi Chojnowo.

Opis

W Chojnowie znajduje się krzyż, na którym zawieszono drewnianą skrzynią, zawierającą rzeźbione narzędzia Męki Pańskiej. Ten krzyż stanowi unikalny zabytek sztuki ludowej z końca XIX wieku i jest jedynym przykładem tego typu wyposażenia krzyży w tak rozbudowanej formie. Krzyż stoi w zagrodzie Chojnowo nr 2, zbudowanej niegdyś przez Petera Jossa. Na przestrzeni lat krzyż ten był poddany różnym doświadczeniom. Najpierw w latach 90. XX wieku został on wymieniony, a skrzynię z Arma Christi poddano konserwacji, którą sfinalizowała Państwa Służba Ochrony Zabytków w Olsztynie, delegatura w Elblągu. Następnie w wyniku pęknięcia klamry krzyż się przekrzywił, a podczas wichury w 2006 roku zawalił się. Krzyż na nowo ustawiono w 2008 roku. Zachowana skrzynia z Arma Christi, o wyraźnych cechach stylu neogotyckiego, zasługuje na szczególną uwagę. Pod względem estetycznym ten krzyż z Arma Christi przekazuje więcej informacji niż Arma cynowe i mocniej religijnie angażuje uwagę przechodnia. Z drzewa została wykonana, trójwymiarowa rzeźba Chrystusa oraz emblematy np. młotek, veraikon, drabina, srebrniki itd. Wszystkie elementy ułożone zostały w prostej kompozycji na płaskiej desce i umieszczone w ozdobnej skrzyni.

Zdjęcia

...

Zniszczone zwieńczenie dzwonniczki ludowej w Rozgitach. © Stanisław Kuprjaniuk

Zniszczone zwieńczenie dzwonniczki ludowej w Rozgitach. © Stanisław Kuprjaniuk

Bibliografia

Barton Dariusz, Przewodnik krajoznawczy „z myszką” po Wysoczyźnie Elbląskiej, Elbląg 1997.

Kuprjaniuk Stanisław, Potencjał kulturowy Wzniesień Elbląskich na przykładzie małej architektury sakralnej, [w:] Kulturowe wartości Wzniesień Elbląskich w perspektywie Gminy Milejewo, red. J. Hochleitner i W. Moska, Elbląg 2008.

Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.