Jesionowo: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Zabytki:) |
|||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | |nazwa = Jesionowo | + | |nazwa = Jesionowo |
| − | |herb wsi = | + | |herb wsi = |
| − | |flaga wsi = | + | |flaga wsi = |
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi =Jesionowa |
|zdjęcie = Kościół pw. św. Marcina w Jesionowie.jpg | |zdjęcie = Kościół pw. św. Marcina w Jesionowie.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Kościół pw. św. Marcina w Jesionowie | + | |opis zdjęcia = Kościół pw. św. Marcina w Jesionowie |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = olsztyński | |powiat = olsztyński | ||
| − | |gmina =Dobre Miasto | + | |gmina = Dobre Miasto |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 474 |
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
| − | |strefa numeracyjna = | + | |strefa numeracyjna = |
| − | |kod pocztowy = | + | |kod pocztowy = |
| − | |tablice rejestracyjne = | + | |tablice rejestracyjne = |
|SIMC = | |SIMC = | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
| − | |stopniN = 53 |minutN = | + | |stopniN = 53 |minutN = 42 |sekundN = 56 |
| − | |stopniE = | + | |stopniE = 21 |minutE = 19 |sekundE = 02 |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodróże = | |wikipodróże = | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | Jesionowo (dawniej niem. Eschenau)– wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.<br/><br/> |
| − | |||
| − | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| + | == Charakterystyka fizjograficzna == | ||
w północnej części Pojezierza Olsztyńskiego. | w północnej części Pojezierza Olsztyńskiego. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
Wieś wymieniana była w dokumentach już w 1366 r., lecz dokument lokacyjny pochodzi z 1382 r. Wystawił go biskup Henryk Sorbom. W 1402 roku Jesionowo zostało zakupione przez kapitułę kolegiacka w Dobrym Mieście. | Wieś wymieniana była w dokumentach już w 1366 r., lecz dokument lokacyjny pochodzi z 1382 r. Wystawił go biskup Henryk Sorbom. W 1402 roku Jesionowo zostało zakupione przez kapitułę kolegiacka w Dobrym Mieście. | ||
Pierwszy kościół, gotycki, wybudowano w XIV wieku. W czasie wojen polsko-krzyżackich z XV w. został zniszczony. W 1581 r. został odbudowany i w 1583 r. konsekrowany przez biskupa Marcina Kromera. Kościół filialny (parafia Frączki) pw. Świętych Marcina, Rocha i Walentego wybudowano w 1649 roku, w miejscu wcześniejszego, gotyckiego. Po rozbudowie o część wschodnią, kościół został konsekrowany 18 czerwca 1684 r. przez biskupa Michała Radziejowskiego. Nowe prezbiterium zbudowano w 1911 roku. Ołtarz główny, pięknie rzeźbiony, pochodzi z 1684 roku. W ołtarzu z dekoracja akantową, znajdują się rzeźby św.św. Piotra i Pawła, Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty. W ołtarzu znajdują się także obrazy: Trójcy Świętej oraz św. Marcina. Nad ołtarzem umieszczony jest barokowy krzyż. Boczny ołtarz, rokokowy, pochodzi z 1781 r. Drugi boczny ołtarz został przeniesiony do kaplicy w Kabikiejmach. Chór koscielny - drewniany, w stylu klasycystyczntym, prospekt organowy pochodzi z pierwszej połowy XIX w. Na wyposażeniu kościoła jest granitowa chrzcielnica oraz szafkowy zegar, wykonany przez Wiliama Smitha w Londynie. Oprawa zegara w stylu barokowo-klasycystycznym pochodzi z przełomu XVIII i XIX w. | Pierwszy kościół, gotycki, wybudowano w XIV wieku. W czasie wojen polsko-krzyżackich z XV w. został zniszczony. W 1581 r. został odbudowany i w 1583 r. konsekrowany przez biskupa Marcina Kromera. Kościół filialny (parafia Frączki) pw. Świętych Marcina, Rocha i Walentego wybudowano w 1649 roku, w miejscu wcześniejszego, gotyckiego. Po rozbudowie o część wschodnią, kościół został konsekrowany 18 czerwca 1684 r. przez biskupa Michała Radziejowskiego. Nowe prezbiterium zbudowano w 1911 roku. Ołtarz główny, pięknie rzeźbiony, pochodzi z 1684 roku. W ołtarzu z dekoracja akantową, znajdują się rzeźby św.św. Piotra i Pawła, Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty. W ołtarzu znajdują się także obrazy: Trójcy Świętej oraz św. Marcina. Nad ołtarzem umieszczony jest barokowy krzyż. Boczny ołtarz, rokokowy, pochodzi z 1781 r. Drugi boczny ołtarz został przeniesiony do kaplicy w Kabikiejmach. Chór koscielny - drewniany, w stylu klasycystyczntym, prospekt organowy pochodzi z pierwszej połowy XIX w. Na wyposażeniu kościoła jest granitowa chrzcielnica oraz szafkowy zegar, wykonany przez Wiliama Smitha w Londynie. Oprawa zegara w stylu barokowo-klasycystycznym pochodzi z przełomu XVIII i XIX w. | ||
| Linia 47: | Linia 44: | ||
| + | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
[[File:Kapliczka w okolicach Jesionowa wybudowana w 1900 roku.jpg|thumb|300px|Kapliczka w okolicach Jesionowa wybudowana w 1900 roku]] | [[File:Kapliczka w okolicach Jesionowa wybudowana w 1900 roku.jpg|thumb|300px|Kapliczka w okolicach Jesionowa wybudowana w 1900 roku]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[File:Pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa poległych w czasie I wojny światowej.jpg|thumb|300px|Pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa poległych w czasie I wojny światowej]] | [[File:Pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa poległych w czasie I wojny światowej.jpg|thumb|300px|Pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa poległych w czasie I wojny światowej]] | ||
| − | + | == Zabytki == | |
*We wsi znajduje się zabytkowy kościół parafialny pw. św. Marcina, wzniesiony w 1649 roku, rozbudowany w roku 1684. Świątynia została odnowiona w 1709 a następnie w 1870 roku. Do czasów dzisiejszych zachował się ołtarz główny z roku 1684, rokokowy boczny ołtarz z 1781 roku, oraz prezbiterium i zakrystia z początku XX wieku (1911). | *We wsi znajduje się zabytkowy kościół parafialny pw. św. Marcina, wzniesiony w 1649 roku, rozbudowany w roku 1684. Świątynia została odnowiona w 1709 a następnie w 1870 roku. Do czasów dzisiejszych zachował się ołtarz główny z roku 1684, rokokowy boczny ołtarz z 1781 roku, oraz prezbiterium i zakrystia z początku XX wieku (1911). | ||
*We wsi i okolicach znajduje się kilka zabytkowych kapliczek warmińskich | *We wsi i okolicach znajduje się kilka zabytkowych kapliczek warmińskich | ||
| Linia 67: | Linia 61: | ||
PAMIĘCI • 56 POLEGŁYM • W WOJNIE • 1914-1918 • Z • JESIONOWA • I • PODLEŚNEJ''. | PAMIĘCI • 56 POLEGŁYM • W WOJNIE • 1914-1918 • Z • JESIONOWA • I • PODLEŚNEJ''. | ||
| + | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Bibliografia == | |
*Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, tom I. Święta Warmia, Olsztyn 1999. | *Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, tom I. Święta Warmia, Olsztyn 1999. | ||
*Zygmunt Suchenek, Dobre Miasto. Skrawek uroczej Warmii, 2011. | *Zygmunt Suchenek, Dobre Miasto. Skrawek uroczej Warmii, 2011. | ||
*Historia Żydów w Jesionowie na portalu Wirtualny Sztetl | *Historia Żydów w Jesionowie na portalu Wirtualny Sztetl | ||
| + | |||
| + | <br/> | ||
| + | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| Linia 79: | Linia 77: | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| + | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: powiat olsztyński]] [[Kategoria: gmina Dobre Miasto]] [[Kategoria: wieś sołecka]] |
| − | |||
| − | [[ | ||
Wersja z 18:21, 12 gru 2013
| Jesionowo | |
| | |
 Kościół pw. św. Marcina w Jesionowie
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Dobre Miasto |
| Liczba ludności (2010) | 474 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Jesionowo | |
| Położenie na mapie Polski  Jesionowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Jesionowo (dawniej niem. Eschenau)– wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
w północnej części Pojezierza Olsztyńskiego.
Dzieje miejscowości
Wieś wymieniana była w dokumentach już w 1366 r., lecz dokument lokacyjny pochodzi z 1382 r. Wystawił go biskup Henryk Sorbom. W 1402 roku Jesionowo zostało zakupione przez kapitułę kolegiacka w Dobrym Mieście. Pierwszy kościół, gotycki, wybudowano w XIV wieku. W czasie wojen polsko-krzyżackich z XV w. został zniszczony. W 1581 r. został odbudowany i w 1583 r. konsekrowany przez biskupa Marcina Kromera. Kościół filialny (parafia Frączki) pw. Świętych Marcina, Rocha i Walentego wybudowano w 1649 roku, w miejscu wcześniejszego, gotyckiego. Po rozbudowie o część wschodnią, kościół został konsekrowany 18 czerwca 1684 r. przez biskupa Michała Radziejowskiego. Nowe prezbiterium zbudowano w 1911 roku. Ołtarz główny, pięknie rzeźbiony, pochodzi z 1684 roku. W ołtarzu z dekoracja akantową, znajdują się rzeźby św.św. Piotra i Pawła, Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty. W ołtarzu znajdują się także obrazy: Trójcy Świętej oraz św. Marcina. Nad ołtarzem umieszczony jest barokowy krzyż. Boczny ołtarz, rokokowy, pochodzi z 1781 r. Drugi boczny ołtarz został przeniesiony do kaplicy w Kabikiejmach. Chór koscielny - drewniany, w stylu klasycystyczntym, prospekt organowy pochodzi z pierwszej połowy XIX w. Na wyposażeniu kościoła jest granitowa chrzcielnica oraz szafkowy zegar, wykonany przez Wiliama Smitha w Londynie. Oprawa zegara w stylu barokowo-klasycystycznym pochodzi z przełomu XVIII i XIX w. W 1911 została przywrócona parafia. Wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[ ]][1].
Zabytki
- We wsi znajduje się zabytkowy kościół parafialny pw. św. Marcina, wzniesiony w 1649 roku, rozbudowany w roku 1684. Świątynia została odnowiona w 1709 a następnie w 1870 roku. Do czasów dzisiejszych zachował się ołtarz główny z roku 1684, rokokowy boczny ołtarz z 1781 roku, oraz prezbiterium i zakrystia z początku XX wieku (1911).
- We wsi i okolicach znajduje się kilka zabytkowych kapliczek warmińskich
- Pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa i Podleśnej poległych w czasie I wojny światowej. Pomnik zlokalizowany jest przy kościelnym ogrodzeniu. Na tablicach znajduje się następująca inskrypcja w języku polskim i niemieckim:
DEN TOTEN • ZU EHRE • DEN LEBENDEN • ZUR MAHNUNG • ZMARŁYM • KU CZCI • ŻYWYM • KU PRZESTRODZE.
ZUM GEDENKEN • AN DIE 56 TOTEN • DES KRIEGES • VON 1914-1918 • AUS • ESCHENAU • UND • KLINGERSWALDE.
PAMIĘCI • 56 POLEGŁYM • W WOJNIE • 1914-1918 • Z • JESIONOWA • I • PODLEŚNEJ.
Bibliografia
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, tom I. Święta Warmia, Olsztyn 1999.
- Zygmunt Suchenek, Dobre Miasto. Skrawek uroczej Warmii, 2011.
- Historia Żydów w Jesionowie na portalu Wirtualny Sztetl
Przypisy
- ↑ [data dostępu: 12.10.2013]
Zobacz też
