Karnity: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Zabytki:) |
(→Dzieje miejscowości) |
||
| Linia 45: | Linia 45: | ||
Miejscowość po raz pierwszy została wymieniona w źródłach w 1349 roku.Jej nazwę wymieniono w przywileju dla wsi Bożęcin. Na początku istniał tutaj folwark należący do Zakonu Krzyżackiego. W 1470 roku dobra ziemskie zostały nadane Hansowi von Schönaich – dowódcy wojsk zaciężnych, który pełnił służbę w wojsku zakonnym. Majątek znajdował się w rękach rodu von Schönaich przez około 300 lat. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice po zakończeniu wojny trzynastoletniej w roku 1466. Jednak wzmożony napływ Polaków z terenu Mazowsza dostrzegalny był dopiero od XVII wieku. | Miejscowość po raz pierwszy została wymieniona w źródłach w 1349 roku.Jej nazwę wymieniono w przywileju dla wsi Bożęcin. Na początku istniał tutaj folwark należący do Zakonu Krzyżackiego. W 1470 roku dobra ziemskie zostały nadane Hansowi von Schönaich – dowódcy wojsk zaciężnych, który pełnił służbę w wojsku zakonnym. Majątek znajdował się w rękach rodu von Schönaich przez około 300 lat. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice po zakończeniu wojny trzynastoletniej w roku 1466. Jednak wzmożony napływ Polaków z terenu Mazowsza dostrzegalny był dopiero od XVII wieku. | ||
| − | W 1815 roku majątek karnicki został sprzedany baronowi von Albedyhyll, pochodzącemu z Rygi. Rodzina posiadała dobra do lat 20. XX wieku. Wówczas drogą małżeństwa przeszedł w ręce rodziny von Günther | + | W 1815 roku majątek karnicki został sprzedany baronowi von Albedyhyll, pochodzącemu z Rygi. Rodzina posiadała dobra do lat 20. XX wieku. Wówczas drogą małżeństwa przeszedł w ręce rodziny von Günther. |
Początkowo był to folwark krzyżacki[1]. Inne źródła podają, że Karnity wymienione były w dokumentach z roku 1360 jako wieś pruska na 24 łanach, pod nazwą Karnythen . Po wojnie trzynastoletniej, w 1470 r., został on nadany razem z innymi dobrami ziemskimi Hansowi von Schönaich, który to był dowódcą w wojsku krzyżackim. Ród Shönaich był w posiadaniu dóbr ziemskich w okolicach Karnit z siedzibą w Borecznie przez około 300 lat, aż do czasu ich sprzedaży w 1815 r. rodowi von Albedyll. Ród ten z kolei był w posiadaniu majątku ziemskiego do lat dwudziestych XX w., kiedy to własność przeszła w posiadanie rodziny von Günter. W roku 1782 we wsi odnotowano 11 domów (dymów), natomiast w 1858 w 11 gospodarstwach domowych było184 mieszkańców. W latach 1937-39 było 218 mieszkańców . | Początkowo był to folwark krzyżacki[1]. Inne źródła podają, że Karnity wymienione były w dokumentach z roku 1360 jako wieś pruska na 24 łanach, pod nazwą Karnythen . Po wojnie trzynastoletniej, w 1470 r., został on nadany razem z innymi dobrami ziemskimi Hansowi von Schönaich, który to był dowódcą w wojsku krzyżackim. Ród Shönaich był w posiadaniu dóbr ziemskich w okolicach Karnit z siedzibą w Borecznie przez około 300 lat, aż do czasu ich sprzedaży w 1815 r. rodowi von Albedyll. Ród ten z kolei był w posiadaniu majątku ziemskiego do lat dwudziestych XX w., kiedy to własność przeszła w posiadanie rodziny von Günter. W roku 1782 we wsi odnotowano 11 domów (dymów), natomiast w 1858 w 11 gospodarstwach domowych było184 mieszkańców. W latach 1937-39 było 218 mieszkańców . | ||
Pała | Pała | ||
Wersja z 19:25, 27 wrz 2013
| Pole-obowiązkowe | |
| | |
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś niesołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ostródzki |
| Gmina | Miłomłyn |
| Liczba ludności (2010) | 209 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 14-140 |
| Tablice rejestracyjne | NOS |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Pole-obowiązkowe | |
| Położenie na mapie Polski  Pole-obowiązkowe | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Karnity (niem. Karnitten,od 1938 r. Groß Karnitten) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Miłomłyn.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko-Ostródzkie), nad Jeziorem Kocioł. Wieś położona jest około 13 km na zachód od Miłomłyna i około 27 km na północny zachód od Ostródy.
Dzieje miejscowości
Nazwa wsi wywodzi się najprawdopodobniej z języka staropruskiego. W pokrewnym do niego języku litewskim karna oznacza korę. Miejscowość po raz pierwszy została wymieniona w źródłach w 1349 roku.Jej nazwę wymieniono w przywileju dla wsi Bożęcin. Na początku istniał tutaj folwark należący do Zakonu Krzyżackiego. W 1470 roku dobra ziemskie zostały nadane Hansowi von Schönaich – dowódcy wojsk zaciężnych, który pełnił służbę w wojsku zakonnym. Majątek znajdował się w rękach rodu von Schönaich przez około 300 lat. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice po zakończeniu wojny trzynastoletniej w roku 1466. Jednak wzmożony napływ Polaków z terenu Mazowsza dostrzegalny był dopiero od XVII wieku.
W 1815 roku majątek karnicki został sprzedany baronowi von Albedyhyll, pochodzącemu z Rygi. Rodzina posiadała dobra do lat 20. XX wieku. Wówczas drogą małżeństwa przeszedł w ręce rodziny von Günther. Początkowo był to folwark krzyżacki[1]. Inne źródła podają, że Karnity wymienione były w dokumentach z roku 1360 jako wieś pruska na 24 łanach, pod nazwą Karnythen . Po wojnie trzynastoletniej, w 1470 r., został on nadany razem z innymi dobrami ziemskimi Hansowi von Schönaich, który to był dowódcą w wojsku krzyżackim. Ród Shönaich był w posiadaniu dóbr ziemskich w okolicach Karnit z siedzibą w Borecznie przez około 300 lat, aż do czasu ich sprzedaży w 1815 r. rodowi von Albedyll. Ród ten z kolei był w posiadaniu majątku ziemskiego do lat dwudziestych XX w., kiedy to własność przeszła w posiadanie rodziny von Günter. W roku 1782 we wsi odnotowano 11 domów (dymów), natomiast w 1858 w 11 gospodarstwach domowych było184 mieszkańców. W latach 1937-39 było 218 mieszkańców . Pała P
Czubatka (niem. Tschubatke) - pagórek w pobliżu majątku Karnity[3]. Przed rokiem 1945 pałac z przylegającym do niego zespołem parkowym był nazywany Małymi Karnitami (Klein Karnitten). W ten sposób dokonywano rozróżnienia od wcześniej lokowanego folwarku Duże Karnity (Groß Karnitten), położonego nad jeziorem Karnickim.
Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice po zakończeniu wojny trzynastoletniej w
roku 1466.
Od nazwy wsi nazwano pobliskie Jezioro Karnickie. W roku 1973 jako majątek Karnity należały do powiatu morąskiego.
Zabytki:
- We włączonych administracyjnie do wsi Karnity pobliskich Karnitkach znajduje się zespół pałacowo - parkowy z neogotyckim pałacem w stylu romantycznym. Pałac wzniesionym został w 1856 roku, w miejscu spalonego podczas wojen polsko-szwedzkich dworu. Rozległy park krajobrazowy rozciąga się od jeziora Kocioł w kierunku wschodnim. Pałac usytuowany jest na terenie parku w pobliżu jeziora. Na północ od pałacu znajdują się domy mieszkalne dla służby, stajnie, wozownia i ujeżdżalnia i zabudowania gospodarcze. Na wzgórzu w części południowej parku znajduje się cmentarz dawnych właścicieli.Po II wojnie światowej w pałacu mieścił się ośrodek wypoczynkowy. Na terenie dawnych sadów wybudowano domki letniskowe. Pałac wraz z parkiem od 1995 jest stanowi własność prywatną.
Bibliografia:
- Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
- Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
- Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
- Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu:30.08.2013]
- Rejestr Zabytków Nieruchomych województwa warmińsko-mazurskiego: http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu:30.08.2013]
Przypisy
