Kosewo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Kosewa | |dopełniacz wsi = Kosewa | ||
| − | |zdjęcie = [[File:Panorama | + | |zdjęcie = [[File:Panorama Kosewa1.jpg|thumb|Panorama Kosewa, źródło: www.wikipedia.pl, 12.09.2013.]] |
|opis zdjęcia = Panorama Kosewa | |opis zdjęcia = Panorama Kosewa | ||
|rodzaj miejscowości = wieś | |rodzaj miejscowości = wieś | ||
Wersja z 12:08, 27 wrz 2013
| Kosewo | |
| | |
| [[Plik:|240px|Panorama Kosewa]] Panorama Kosewa
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Mrągowo |
| Sołectwo | Kosewo |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kosewo | |
| Położenie na mapie Polski  Kosewo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kosewo (niem. Kossewen, Rechenberg, Koschouen) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się pomiędzy trzema jeziorami: Probarskim, Kuc i Juksty. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).
Dzieje miejscowości
Wieś lokowana na 40 włókach jako miejscowość czynszowa. Nazwa jej pochodzi od nazwiska zasadźcy, Grzegorza Kosa z Góry w Piskiem, który nabył w 1546r. 4 łany sołeckie za 88 grzywien. Ziemia Kosewa była przez 10 lat wolna od czynszu. Jednak po upływie 5 lat zobowiązano mieszkańców do tłoki ręcznej na rzecz folwarku w Szestnie. Od 1651r. funkcjonował tu posterunek leśny podległy rejonowi w Krutyni. W 1693r. mieszkańcami wsi byli sami Polacy . W 1739r. zbudowano szkołę, do której uczęszczały też dzieci z Czerwonek, Śniodowa i Zawady. W 1818r. Michał Zalewski uczył w języku polskim. W XIX w. liczba mieszkańców sukcesywnie zwiększała się. W 1785 r. we wsi było 27 domów, w 1815 r. - 33 domy ze 195 mieszkańcami . W 1838 r. 39 domów zamieszkałych przez 239 osób, w 1849 r. 36 budynków mieszkalnych i 224 mieszkańców . W wyniku separacji gruntów, wieś rozbudowała się wzdłuż traktu wiodącego w stronę Mrągowa, tak że w 1866r. tę część wsi nazywano Kosewem Górnym (Ober Kossewen). Na terenie wsi była gleba o niskiej urodzajności. Dlatego w XIX w. ludność trudniła się także wypalaniem wapna, eksploatacją zasobnych złóż kruszywa - zwłaszcza kamienia polnego i żwiru. Zabudowa wsi ukształtowała się w owym czasie w formie nieregularnego skupiska zagród chłopskich przy Jeziorze Probarskim, jako centralna część wsi. W latach 1887-89 zbudowano szosę do Baranowa i Mikołajek a w 1911r. przekazano do użytku przystanek kolejowy linii Mrągowo – Orzysz. Natomiast w 1913r. położono szosę dojazdową Kosewo - Probark - Bronikowo. W 1935r. we wsi funkcjonowała szkoła dwuklasowa, w której uczyło się 111 dzieci. W Kosewie Górnym wybudowano szkołę jednoklasową, do której uczęszczało 47 dzieci. W 1939r. łącznie Kosewo liczyło 608 mieszkańców z 158 gospodarstwami domowymi - 101 gospodarstwami rolniczymi. W roku 1999 przez Kosewo biegła trasa odcinka specjalnego Baranowo – Użranki 25. Rajdu Kormoran.
Gospodarka
W miejscowości znajduje się 5 pensjonatów, dwa pola kempingowe oraz kilka gospodarstw agroturystycznych i kwater prywatnych do wynajęcia.
Kultua
Obecnie w pobliżu znajduje się Stacja Badawcza Instytutu Parazytologii PAN, która na powierzchni 330 ha prowadzi hodowlę jeleni, danieli, łosi, muflonów, koników polskich oraz koni Przewalskiego. Mieści się tu także Szkoła Podstawowa. W okolicach Kosewa zostało przygotowanych 160 kilometrów ścieżek rowerowo-pieszych.
Zabytki:
We wsi ostał się zabytkowy cmentarz.
Bibliografia:
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IV, Warszawa 1883, 960 ss.
Zobacz też
http://www.mragowotm.pl
Kinlis (dyskusja) 11:05, 21 wrz 2013 (CEST)
