Stachowizna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = Stachowizny | |dopełniacz wsi = Stachowizny | ||
|zdjęcie = Stachowizna. Zabytkowy dwór.jpg | |zdjęcie = Stachowizna. Zabytkowy dwór.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Stachowizna. Zabytkowy dwór [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Stachowizna,_01.jpg?uselang=pl] [ | + | |opis zdjęcia = Stachowizna. Zabytkowy dwór. Fot. Honza Groh. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Stachowizna,_01.jpg?uselang=pl Commons Wikimedia] [06.12.2014] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Stachowizna '''(niem. ''Rehstall'') – wieś niesołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[ | + | ''' Stachowizna '''(niem. ''Rehstall'') – wieś niesołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[Kętrzyn (gmina wiejska)|gminie Kętrzyn]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 93 mieszkańców.<br/><br/> |
== Położenie == | == Położenie == | ||
Miejscowość leży w odległości 11 km od [[Kętrzyn|Kętrzyna]]. | Miejscowość leży w odległości 11 km od [[Kętrzyn|Kętrzyna]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | == Dzieje miejscowości == | ||
| + | Dokładna data założenia miejscowości nie jest znana. Tereny te od połowy XIII wieku podlegały władzy biskupów warmińskich. W 1372 roku obszar został przejęty przez [[zakon krzyżacki]], który skupił się na akcji osadniczej. Stachowizna uległa prawdopodobnie zniszczeniu w okresie wojny trzynastoletniej. | ||
| + | |||
| + | W XVI wieku majątek stanowił własność rodu von der Groeben posiadającego [[Jeżewo]], [[Skatniki]] i [[Linkowo]]. W 1649 roku Stachowiznę odziedziczyła linia [[Otto Fryderyk von der Groeben|Ottona Fryderyka von der Groebena]]. W połowie XVIII wieku majątkiem zarządzał Ernst von der Groeben. W tym samym stuleciu rozpoczęła się budowa pierwszego dworu, który w połowie XIX wieku został przebudowany w stylu neogotyckim. | ||
| + | |||
| + | W 1820 roku miejscowość była wsią folwarczną. Składała się z 8 budynków mieszkalnych i liczyła 106 mieszkańców. Po 1820 roku Stachowiznę, [[Stąpławki]] i [[Pasterzewo]] nabyła rodzina Anhuth. W 1847 roku założyła ona kolejny folwark [[Staniewo]]. W 1889 roku dobra obejmowały powierzchnię 1063 ha. Najprawdopodobniej na przełomie XIX i XX wieku zaczęły być wyprzedawane. W 1905 roku majątek obejmował tylko 482 ha. W tym czasie we wsi działał młyn wodny. | ||
| − | + | W 1907 roku nowym właścicielem Pasterzewa i Stachowizny został Paul Rachke. Majątek specjalizował się w hodowli bydła, owiec i koni. W 1932 roku Stachowiznę przejęła jako swój posag Renata von Fischer, która była córką kontradmirała Reinholda von Fischera. | |
| − | |||
| − | + | Po zakończeniu II wojny światowej na terenie majątku powstała państwowa stadnina koni. W latach 60. Stachowizna stała się częścią [[Państwowe Gospodarstwa Rolne (PGR)|Państwowego Gospodarstwa Rolnego]] w [[Smokowo|Smokowie]]. Obecnie dwór i pozostałości parku stanowią własność prywatną. | |
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[Dwór w Stachowiznie|Dwór]] z | + | *[[Dwór w Stachowiznie|Dwór]] z drugiej połowy XIX wieku, wybudowany w stylu neorenesansowym z nawiązaniami do neogotyku |
*Park dworski | *Park dworski | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I–II, Olsztyn 2010–2011.<br/> | |
| − | + | Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 2001.<br/> | |
| − | + | ''Kętrzyn i okolice'', oprac. Izabela Karpiuk, Kętrzyn 2001.<br/> | |
| − | + | ''Licharewa Zofia, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1962.<br/> | |
| − | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. <br/> | |
| − | + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [06.12.2014].<br/> | |
| − | + | [http://www.jerzysikorski.pl/historia-miejscowo%C5%9Bci-na-obszarze-gminy-k%C4%99trzyn jerzysikorski.pl, historia wsi Stachowizna] [06.12.2014]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat kętrzyński]] [[Kategoria: Kętrzyn (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie niesołeckie]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat kętrzyński]] [[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 13:44, 9 mar 2015
| Stachowizna | |
| | |
![Stachowizna. Zabytkowy dwór. Fot. Honza Groh. Źródło: Commons Wikimedia [06.12.2014]](/index.php/Plik:Stachowizna._Zabytkowy_dw%C3%B3r.jpg) Stachowizna. Zabytkowy dwór. Fot. Honza Groh. Źródło: Commons Wikimedia [06.12.2014]
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | kętrzyński |
| Gmina | Kętrzyn |
| Liczba ludności (2010) | 93 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Stachowizna | |
| Położenie na mapie Polski  Stachowizna | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Stachowizna (niem. Rehstall) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Kętrzyn. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 93 mieszkańców.
Spis treści
Położenie
Miejscowość leży w odległości 11 km od Kętrzyna.
Dzieje miejscowości
Dokładna data założenia miejscowości nie jest znana. Tereny te od połowy XIII wieku podlegały władzy biskupów warmińskich. W 1372 roku obszar został przejęty przez zakon krzyżacki, który skupił się na akcji osadniczej. Stachowizna uległa prawdopodobnie zniszczeniu w okresie wojny trzynastoletniej.
W XVI wieku majątek stanowił własność rodu von der Groeben posiadającego Jeżewo, Skatniki i Linkowo. W 1649 roku Stachowiznę odziedziczyła linia Ottona Fryderyka von der Groebena. W połowie XVIII wieku majątkiem zarządzał Ernst von der Groeben. W tym samym stuleciu rozpoczęła się budowa pierwszego dworu, który w połowie XIX wieku został przebudowany w stylu neogotyckim.
W 1820 roku miejscowość była wsią folwarczną. Składała się z 8 budynków mieszkalnych i liczyła 106 mieszkańców. Po 1820 roku Stachowiznę, Stąpławki i Pasterzewo nabyła rodzina Anhuth. W 1847 roku założyła ona kolejny folwark Staniewo. W 1889 roku dobra obejmowały powierzchnię 1063 ha. Najprawdopodobniej na przełomie XIX i XX wieku zaczęły być wyprzedawane. W 1905 roku majątek obejmował tylko 482 ha. W tym czasie we wsi działał młyn wodny.
W 1907 roku nowym właścicielem Pasterzewa i Stachowizny został Paul Rachke. Majątek specjalizował się w hodowli bydła, owiec i koni. W 1932 roku Stachowiznę przejęła jako swój posag Renata von Fischer, która była córką kontradmirała Reinholda von Fischera.
Po zakończeniu II wojny światowej na terenie majątku powstała państwowa stadnina koni. W latach 60. Stachowizna stała się częścią Państwowego Gospodarstwa Rolnego w Smokowie. Obecnie dwór i pozostałości parku stanowią własność prywatną.
Zabytki
- Dwór z drugiej połowy XIX wieku, wybudowany w stylu neorenesansowym z nawiązaniami do neogotyku
- Park dworski
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I–II, Olsztyn 2010–2011.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Kętrzyn i okolice, oprac. Izabela Karpiuk, Kętrzyn 2001.
Licharewa Zofia, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [06.12.2014].
jerzysikorski.pl, historia wsi Stachowizna [06.12.2014].
