Grabno

Grabno
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	kętrzyński
Gmina	Kętrzyn
Liczba ludności (2010)	70
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Grabno
Położenie na mapie Polski Grabno
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Grabno (niem. Weitzdorf) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Kętrzyn. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 70 mieszkańców.

Położenie

Miejscowość jest położona w odległości 8 km od Kętrzyna.

Dzieje miejscowości

Wieść powstała na obszarze Barcji zamieszkałej przez plemiona pruskie. Założenie osady wiązało się bezpośrednio z działalnością kolonizacyjną zakonu krzyżackiego, począwszy od końca XIII wieku.

Pierwsza wzmianka dotycząca Grabna pojawia się w 1370 roku. W XIV wieku obszar Barcji pustoszony był przez Litwinów, co w znacznym stopniu wpłynęło na rozwój osadnictwa, którym kierował Zakon. Grabno, podobnie jak większość wsi w okolicy, zostało założone na tzw. surowym korzeniu. Osadnicy, podlegający władzy sądowniczej właściciela majątku, budowali wsie od podstaw. Najprawdopodobniej Grabno obejmowało początkowo obszar 60 włók. Szczególnie w początkowym okresie największe dochody przynosiło prowadzenie karczmy, którą kierowali praktycznie wyłącznie Niemcy.

W XIX wieku Grabno, podobnie jak okoliczne miejscowości, swój rozkwit zawdzięczało kolejnym właścicielom majątku inwestującym w rolnictwo, zabudowę mieszkalną, zespoły parkowe, a przede wszystkim w zabudowania gospodarcze.

W 1913 r. właścicielem majątku w Grabnie był Johan Pavenstedt. Dobra obejmowały wówczas obszar o powierzchni 511 ha. Po zakończeniu II Wojny Światowej w miejscowości utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne Garbno wchodzące w skład PGR-u Smokowe. Miejscowy dworek był natomiast wykorzystywany na mieszkania dla pracowników PGR-u. Nowi mieszkańcy po 1945 r. przybywali głównie z terenu Wileńszczyzny i Ukrainy. W roku 2000 miejscowość liczyła 98 mieszkańców. Grabno wchodzi w skład sołectwa Muławki.

Zabytki

• Dworek wzniesiony na początku XX wieku.

Dwukondygnacyjny budynek otaczały zabudowania gospodarcze, które rozmieszczone zostały na obwodzie koła. Dworek od podwórza oddzielony został parkiem. Park dworski uległ zniszczeniu; zachowały się nieliczne zabudowania gospodarcze. Dworek stanowi obecnie własność prywatną.

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Kętrzyn i okolice, oprac. Izabela Karpiuk, Kętrzyn 2001.
Licharewa Zofia, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, red. Aniela Bałanda, Olsztyn 1978.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Danych Lokalnych GUS [22.11.2014].
Baza Informacji Lokalnej [22.11.2014].