Świątki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 6: Linia 6:
 
  |dopełniacz wsi        = Świątek     
 
  |dopełniacz wsi        = Świątek     
 
  |zdjęcie              = Współczesne Świątki.jpg
 
  |zdjęcie              = Współczesne Świątki.jpg
  |opis zdjęcia          = Współczesne Świątki [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Battle_of_Guttsatdt-Deppen_Heiligenthal_%28present_%C5%9Awi%C4%85tki%29_2014.jpg?uselang=pl] [dostęp: 14.12.2014]   
+
  |opis zdjęcia          = Współczesne Świątki. Fot. Karavanni Zyntek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Battle_of_Guttsatdt-Deppen_Heiligenthal_%28present_%C5%9Awi%C4%85tki%29_2014.jpg?uselang=pl Commons Wikimedia] [dostęp: 14.12.2014]   
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 28: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Świątki ''' (niem. ''Heiligenthal'') – wieś gminna położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Gmina Świątki|gminie Świątki]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 873 mieszkańców. Obecnie funkcję wójta sprawuje [[Janusz Sypiański]] <ref>http://www.swiatki.bil-wm.pl/index.php?inf=2&idsl=3&idu=2 [dostęp: 14.12.2014].</ref>.<br/><br/>
+
''' Świątki ''' (niem. ''Heiligenthal'') – wieś gminna położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Świątki (gmina wiejska)|gminie Świątki]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 873 mieszkańców. Obecnie funkcję wójta sprawuje [[Marek Wyrębiak]] <ref>http://swiatki.pl/?p=1389</ref>.<br/><br/>
 
 
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Miejscowość jest położona na [[Warmia|Warmii]], w odległości km od [[Olsztyn|Olsztyna]].
+
Miejscowość jest położona na [[Warmia|Warmii]], w odległości 26 km od [[Olsztyn|Olsztyna]].
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
W miejscowości działa apteka, niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, gabinet weterynaryjny, gabinet stomatologiczny. Gmina Świątki jest zrzeszona w stowarzyszeniach [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich]] oraz [[Warmiński Związek Gmin]].
+
Świątki powstały na obszarze dawnej osady [[Prusowie|pruskiej]]. Nazwa wsi ma nawiązywać do niemieckiego tłumaczenia pruskiej nazwy. Miejscowość została założona przez [[Henryk z Lutr|Henryka z Lutr]] między 1333 a 1343 rokiem jako wieś czynszowa. Informacja dotycząca wsi pojawia się następnie w 1347 roku. Miejscowość występuje wówczas jako wieś parafialna. Miejscowy kościół został konsekrowany pod koniec XIV stulecia przed biskupa [[Henryk Sorbom|Henryka Sorboma]]. Potwierdzenie przywileju lokacyjnego nastąpiło w roku 1365.
 +
 
 +
Wystawcą dokumentu był ówczesny biskup warmiński [[Jan Stryprock]]. Świątki nie zostały oszczędzone w XV–XVI wieku w okresie konfliktów między Polską a [[Państwo zakonu krzyżackiego|zakonem krzyżackim]]. Wieś padała ofiarą pożarów, rabunków i konfiskat. W 1606 roku wybudowano drugi kościół pw. św. Mateusza. W XVII stuleciu pojawiło się nowe zagrożenie w postaci wojen polsko-szwedzkich, w wyniku których miejscowość dotkliwie ucierpiała.
 +
 
 +
W 1688 roku Świątki obejmowały 53 włóki. Wieś była zamieszkana przez 13 chłopów, 8 zagrodników i rzemieślnika. Na czele miejscowości stał sołtys. W 1783 roku miejscowość liczyła 210 mieszkańców i składała się z 39 budynków mieszkalnych. Pod koniec XIX stulecia podjęto decyzję o rozbiórce kościoła pw. św. Mateusza. W 1939 roku Świątki liczyły 713 mieszkańców.
 +
 
 +
W miejscowości działa apteka, niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, gabinet weterynaryjny, gabinet stomatologiczny. Gmina Świątki jest zrzeszona w stowarzyszeniach[[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich]] oraz [[Warmiński Związek Gmin]].
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Kultura ==
 
== Kultura ==
 
*[[Gminna Biblioteka Publiczna w Świątkach|Gminna Biblioteka Publiczna]]
 
*[[Gminna Biblioteka Publiczna w Świątkach|Gminna Biblioteka Publiczna]]
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
 
<br/>
 
 
 
==Religia==
 
==Religia==
 
*[[Parafia pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach]]
 
*[[Parafia pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach]]
<br/>
 
 
 
==Ludzie związani z miejscowością==
 
==Ludzie związani z miejscowością==
*[[Krzysztof Becla]] - rzeźbiarz
+
*[[Krzysztof Becla]] rzeźbiarz
*[[Tomasz Kotowski]] - rzeźbiarz
+
*[[Tomasz Kotowski]] rzeźbiarz
*[[Henryk Pięknik]] - rzeźbiarz
+
*[[Henryk Pięknik]] rzeźbiarz
 
*[[Wojciech Ciarkowski]]
 
*[[Wojciech Ciarkowski]]
*[[
 
 
<br/>
 
<br/>
 
 
==Sport==
 
==Sport==
*[[Gminne Zrzeszenie - Ludowe Zespoły Sportowe w Świątkach|Gminne Zrzeszenie - Ludowe Zespoły Sportowe]]
+
*[[Gminne Zrzeszenie - Ludowe Zespoły Sportowe w Świątkach|Gminne Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe]]
*[[Hala sportowa w Świątkach|Hala sportowa]]
+
*[[Hala sportowa w Świątkach|hala sportowa]]
<br/>
 
 
 
 
==Edukacja==
 
==Edukacja==
*[[Przedszkole Samorządowe w Świątkach|Przedszkole Samorządowe]]
+
*[[Przedszkole Samorządowe w Świątkach]]
*[[Szkoła Podstawowa im. Majora H.Sucharskiego w Świątkach|Szkoła Podstawowa]]
+
*[[Szkoła Podstawowa im. Majora H. Sucharskiego w Świątkach]]
 
*[[Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II w Świątkach|Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II]]
 
*[[Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II w Świątkach|Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II]]
 
<br/>
 
<br/>
 
==Turystyka==
 
==Turystyka==
 
*[[Rezerwat Kwiecewo]]
 
*[[Rezerwat Kwiecewo]]
 
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*Dawny pałacyk myśliwski z XIX w.; obecnie siedziba ośrodka zdrowia
+
*dawny pałacyk myśliwski z XIX w.; obecnie siedziba ośrodka zdrowia
*[[lkwim: Kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach|Kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana]]
+
*[[lkwim: Kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach|kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana]]
*Dom parafialny wzniesiony w XIX w.
+
*dom parafialny wzniesiony w XIX w.
*Budynek dawnej plebanii z XVIII w.
+
*budynek dawnej plebanii z XVIII w.
*Kapliczka przydrożna, wniesiona w stylu neogotyckim w 1916 r.
+
*kapliczka przydrożna, wniesiona w stylu neogotyckim w 1916 r.
*Neobarokowa kapliczka przydrożna (XIX w.)
+
*neobarokowa kapliczka przydrożna (XIX w.)
*Kapliczka przydrożna z czerwonej cegły (XIX w.)
+
*kapliczka przydrożna z czerwonej cegły (XIX w.)
*Kapliczka z dzwonniczką z 1894 r.
+
*kapliczka z dzwonniczką z 1894 r.
*Kapliczka zlokalizowana przy kościele pw. św Kosmy i św. Damiana
+
*kapliczka zlokalizowana przy kościele pw. św Kosmy i św. Damiana
*Kapliczka neogotycka
+
*kapliczka neogotycka
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
 
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
 
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
 
#[http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims|Bank Danych Lokalnych GUS]  [dostęp:14.12.2014].
 
#[http://www.swiatki.bil-wm.pl|Gminna Biblioteka Publiczna w Świątkach] [dostęp:14.12.2014].
 
#[http://www.swiatki.bil-wm.pl/index.php?inf=1&idsl=2&id=46|Baza Informacji Lokalnej]  [dostęp:14.12.2014].
 
#[http://www.domwarminski.pl/index.php?searchword=%C5%9AWI%C4%84TKI&searchphrase=all&Itemid=101&option=com_search| Dom Warmiński] [dostęp:14.12.2014].
 
<br/>
 
 
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references>
 
<references>
 +
==Bibliografia ==
 +
Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I-II, Olsztyn 2010-2011.<br/>
 +
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. <br/>
 +
[http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims|Bank Danych Lokalnych GUS] [14.12.2014].<br/>
 +
[http://www.swiatki.bil-wm.pl|Gminna Biblioteka Publiczna w Świątkach] [14.12.2014]. <br/>
 +
[http://www.swiatki.bil-wm.pl/index.php?inf=1&idsl=2&id=46| Baza Informacji Lokalnej]  [14.12.2014].<br/>
 +
[http://www.domwarminski.pl/index.php?searchword=%C5%9AWI%C4%84TKI&searchphrase=all&Itemid=101&option=com_search| domwarminski.pl] [14.12.2014].
 
<br/>
 
<br/>
 
== Zobacz też ==
 
 
 
<br/>
 
<br/>
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Gmina Świątki (wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: Kultura]] [[Kategoria: Zabytki]] [[Kategoria: Kościoły]] [[Kategoria: Kapliczki]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Świątki (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]][[Kategoria: Wsie gminne]] [[kategoria: 1301-1400]]

Aktualna wersja na dzień 10:07, 12 lip 2016

Świątki

Współczesne Świątki. Fot. Karavanni Zyntek. Źródło: Commons Wikimedia [dostęp: 14.12.2014]
Współczesne Świątki. Fot. Karavanni Zyntek. Źródło: Commons Wikimedia [dostęp: 14.12.2014]
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Świątki
Liczba ludności (2010) 873
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Świątki
Świątki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Świątki
Świątki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Świątki (niem. Heiligenthal) – wieś gminna położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Świątki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 873 mieszkańców. Obecnie funkcję wójta sprawuje Marek Wyrębiak [1].

Położenie

Miejscowość jest położona na Warmii, w odległości 26 km od Olsztyna.

Dzieje miejscowości

Świątki powstały na obszarze dawnej osady pruskiej. Nazwa wsi ma nawiązywać do niemieckiego tłumaczenia pruskiej nazwy. Miejscowość została założona przez Henryka z Lutr między 1333 a 1343 rokiem jako wieś czynszowa. Informacja dotycząca wsi pojawia się następnie w 1347 roku. Miejscowość występuje wówczas jako wieś parafialna. Miejscowy kościół został konsekrowany pod koniec XIV stulecia przed biskupa Henryka Sorboma. Potwierdzenie przywileju lokacyjnego nastąpiło w roku 1365.

Wystawcą dokumentu był ówczesny biskup warmiński Jan Stryprock. Świątki nie zostały oszczędzone w XV–XVI wieku w okresie konfliktów między Polską a zakonem krzyżackim. Wieś padała ofiarą pożarów, rabunków i konfiskat. W 1606 roku wybudowano drugi kościół pw. św. Mateusza. W XVII stuleciu pojawiło się nowe zagrożenie w postaci wojen polsko-szwedzkich, w wyniku których miejscowość dotkliwie ucierpiała.

W 1688 roku Świątki obejmowały 53 włóki. Wieś była zamieszkana przez 13 chłopów, 8 zagrodników i rzemieślnika. Na czele miejscowości stał sołtys. W 1783 roku miejscowość liczyła 210 mieszkańców i składała się z 39 budynków mieszkalnych. Pod koniec XIX stulecia podjęto decyzję o rozbiórce kościoła pw. św. Mateusza. W 1939 roku Świątki liczyły 713 mieszkańców.

W miejscowości działa apteka, niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, gabinet weterynaryjny, gabinet stomatologiczny. Gmina Świątki jest zrzeszona w stowarzyszeniach: Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich oraz Warmiński Związek Gmin.

Kultura

Religia

Ludzie związani z miejscowością


Sport

Edukacja


Turystyka

Zabytki

  • dawny pałacyk myśliwski z XIX w.; obecnie siedziba ośrodka zdrowia
  • kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana
  • dom parafialny wzniesiony w XIX w.
  • budynek dawnej plebanii z XVIII w.
  • kapliczka przydrożna, wniesiona w stylu neogotyckim w 1916 r.
  • neobarokowa kapliczka przydrożna (XIX w.)
  • kapliczka przydrożna z czerwonej cegły (XIX w.)
  • kapliczka z dzwonniczką z 1894 r.
  • kapliczka zlokalizowana przy kościele pw. św Kosmy i św. Damiana
  • kapliczka neogotycka

Przypisy

<references>

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Danych Lokalnych GUS [14.12.2014].
Biblioteka Publiczna w Świątkach [14.12.2014].
Baza Informacji Lokalnej [14.12.2014].
domwarminski.pl [14.12.2014].