Żabieniec lancetowaty: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "{{Roślina infobox |Nazwa rośliny = Żabieniec lancetowaty |Nazwa łacińska = Alisma lanceolatum |Pusta linia = With. <br/> |grafika = |podpis grafiki = |Syste...") |
|||
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Roślina infobox | {{Roślina infobox | ||
|Nazwa rośliny = Żabieniec lancetowaty | |Nazwa rośliny = Żabieniec lancetowaty | ||
| − | |Nazwa łacińska = Alisma lanceolatum | + | |Nazwa łacińska = Alisma lanceolatum |
| − | | | + | |L = With. |
| − | <br/> | + | |Pusta linia = <br/> |
| − | |grafika = | + | |grafika = alisla.jpg |
| − | |podpis grafiki = | + | |podpis grafiki = Żabieniec lancetowaty. Fot. Harald Tuchtenhagen.. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Alisma_lanceolatum.jpg Commons Wikimedia] |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 15: | Linia 15: | ||
|Rodzina = żabieńcowate | |Rodzina = żabieńcowate | ||
|Rodzaj = żabieniec | |Rodzaj = żabieniec | ||
| − | |Gatunek = | + | |Gatunek = żabieniec lancetowaty |
|Synonimy = Alisma lancetowata | |Synonimy = Alisma lancetowata | ||
| − | |Lista synonimów = | + | |Lista synonimów = }} |
| − | }} | + | '''Żabieniec lancetowaty''' (''Alisma lanceolatum'' With.) – gatunek rośliny należący do rodziny żabieńcowatych (''Alismataceae''), rzędu żabieńcowców (''Alismatales''). |
| + | <br/><br/> | ||
| + | === Morfologia === | ||
| + | Żabieniec lancetowaty ma wzniesioną łodygę o wysokości 20-60 (90) cm. Liście nawodne, zielono-modre, o blaszce wąsko-eliptycznej do jajowato-lancetowatej, ostrej, o wymiarach 6–7,5x1–1,4 cm, ostro zwężającej się w dłuższy ogonek. | ||
| + | |||
| + | Kwiaty zebrane w kwiatostan typu wiechy, składający się w każdym okółku z (3–) 4–6 rozgałęzień i szypułek, osiągający długość 30–40 cm. Kwiaty różowo-purpurowe do bladofioletowych, z przodu spiczasto wyciągnięte, o średnicy około 1,2 cm. Szypułki smukłe, o długości 1,5–1,8 (2,2) cm. Przysadki trójkątno-jajowate, zaostrzone, o długości 5–10 mm. Działki kielicha trójkątno-jajowate, o wymiarach 3×2 mm, z błoniastymi brzegami, ostre. Płatki korony błoniaste, podłużne, o wymiarach 5–6x2–2,5 mm, ostre. | ||
| + | |||
| + | Kwiaty obupłciowe, 6-pręcikowe. Nitki pręcików o długości około 2 mm. Główki pręcików eliptyczno-podłużne. Zalążnie o długości około 1 mm, nagie. Szyjki słupków dłuższe od zalążni, wzniesione. Owocem jest niełupka długości 2–2,5 mm, z 1 lub 2 bruzdami. Nasiona czerwonawo-brązowe, podłużne, o długości około 1,5 mm. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | === Rozmieszczenie i ekologia === | |
| + | Żabieniec lancetowaty należy do błotnych roślin zielnych z rodziny żabieńcowatych (''Alismataceae''). Występuje naturalnie w Europie, Makronezji, północno-zachodniej Afryce, na Syberii, Kaukazie, w zachodniej i środkowej Azji oraz w Chinach i na subkontynencie indyjskim. Introdukowany lub zawleczony do Nowej Zelandii, Oregonu, Kalifornii, środkowego Chile oraz południowej Australii. | ||
| + | |||
| + | W Polsce jest gatunkiem rodzimym, rzadkim. Żabieniec lancetowaty jest wieloletnią rośliną zielną, błotnopączkową. Występuje nad brzegami rzek i zbiorników wodnych. Kwiaty rozwijają się po wynurzeniu liści, od czerwca do sierpnia. Rośliny z tego gatunku są roślinami żywicielskimi dla mszycowatych z gatunku ''Rhopalosiphum nymphaeae''. | ||
| + | |||
| + | W [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]] odnotowany został na obszarze [[Natura 2000 Ostoja Welska]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
=== Wartość użytkowa === | === Wartość użytkowa === | ||
| − | Żabieniec lancetowaty jest uprawiany jako ozdoba brzegów zbiorników wodnych | + | Żabieniec lancetowaty jest uprawiany jako ozdoba brzegów zbiorników wodnych – oczek wodnych lub stawów, z powodzeniem nadaje się do urządzania ogrodów naturalistycznych. Jest to roślina łatwa w uprawie, lubi stanowiska słoneczne lub lekko zacienione. Ma dość spore zapotrzebowanie na składniki pokarmowe. Najlepiej sadzić go na głębokości około 10 cm. Gatunek jest mrozoodporny. Może dochodzić do krzyżowania z innymi gatunkami żabieńca. Ponadto wykazuje cechy roślin inwazyjnych, często traktowany jako chwast, szczególnie w uprawach ryżu. |
<br/> | <br/> | ||
| − | Gatunek został umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski z 2006 roku , uznany za narażony (kategoria zagrożenia V).Na podstawie przepisów prawa krajowego nie podlega ochronie gatunkowej, nie został również uznany za ważny dla Unii Europejskiej w Dyrektywie Siedliskowej. Występuje w siedliskach przyrodniczych | + | Gatunek został umieszczony na ''Czerwonej liście roślin i grzybów Polski'' z 2006 roku, uznany za narażony na wyginięcie (kategoria zagrożenia V). Na podstawie przepisów prawa krajowego nie podlega ochronie gatunkowej, nie został również uznany za ważny dla Unii Europejskiej w Dyrektywie Siedliskowej. Występuje w siedliskach przyrodniczych będących przedmiotem systemu ochrony zagrożonych składników różnorodności biologicznej kontynentu europejskiego "Natura 2000". |
<br/> | <br/> | ||
| − | === Ciekawostki === | + | |
| − | Gatunkiem podobnym do żabieńca lancetowatego jest | + | === Ciekawostki === |
| + | Gatunkiem podobnym do żabieńca lancetowatego jest żabieniec babka wodna. Te dwa gatunki różnią się głównie kształtem blaszek liściowych i kolorem płatków korony kwiatu. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | == Zobacz też == | ||
| + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Żabieniec_lancetowaty Żabieniec lancetowaty, pl.wikipedia.pl] [12.04.2014] <br/> | ||
| + | <br/> | ||
| + | [http://www.zielonyogrodek.pl/wodne-lub-w-poblizu-zbiornikow/zabieniec-lancetowaty zielonyogrodek.pl] [12.04.2014] <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, ''Red list of the vascular plants in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Przyroda]][[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] [[Kategoria: Rośliny chronione]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 08:04, 15 mar 2015
| Żabieniec lancetowaty | |
| | |
| Alisma lanceolatum | |
| With. | |
 Żabieniec lancetowaty. Fot. Harald Tuchtenhagen.. Źródło: Commons Wikimedia | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | jednoliścienne |
| Rząd | żabieńcowce |
| Rodzina | żabieńcowate |
| Rodzaj | żabieniec |
| Gatunek | żabieniec lancetowaty |
| Alisma lancetowata | |
Żabieniec lancetowaty (Alisma lanceolatum With.) – gatunek rośliny należący do rodziny żabieńcowatych (Alismataceae), rzędu żabieńcowców (Alismatales).
Spis treści
Morfologia
Żabieniec lancetowaty ma wzniesioną łodygę o wysokości 20-60 (90) cm. Liście nawodne, zielono-modre, o blaszce wąsko-eliptycznej do jajowato-lancetowatej, ostrej, o wymiarach 6–7,5x1–1,4 cm, ostro zwężającej się w dłuższy ogonek.
Kwiaty zebrane w kwiatostan typu wiechy, składający się w każdym okółku z (3–) 4–6 rozgałęzień i szypułek, osiągający długość 30–40 cm. Kwiaty różowo-purpurowe do bladofioletowych, z przodu spiczasto wyciągnięte, o średnicy około 1,2 cm. Szypułki smukłe, o długości 1,5–1,8 (2,2) cm. Przysadki trójkątno-jajowate, zaostrzone, o długości 5–10 mm. Działki kielicha trójkątno-jajowate, o wymiarach 3×2 mm, z błoniastymi brzegami, ostre. Płatki korony błoniaste, podłużne, o wymiarach 5–6x2–2,5 mm, ostre.
Kwiaty obupłciowe, 6-pręcikowe. Nitki pręcików o długości około 2 mm. Główki pręcików eliptyczno-podłużne. Zalążnie o długości około 1 mm, nagie. Szyjki słupków dłuższe od zalążni, wzniesione. Owocem jest niełupka długości 2–2,5 mm, z 1 lub 2 bruzdami. Nasiona czerwonawo-brązowe, podłużne, o długości około 1,5 mm.
Rozmieszczenie i ekologia
Żabieniec lancetowaty należy do błotnych roślin zielnych z rodziny żabieńcowatych (Alismataceae). Występuje naturalnie w Europie, Makronezji, północno-zachodniej Afryce, na Syberii, Kaukazie, w zachodniej i środkowej Azji oraz w Chinach i na subkontynencie indyjskim. Introdukowany lub zawleczony do Nowej Zelandii, Oregonu, Kalifornii, środkowego Chile oraz południowej Australii.
W Polsce jest gatunkiem rodzimym, rzadkim. Żabieniec lancetowaty jest wieloletnią rośliną zielną, błotnopączkową. Występuje nad brzegami rzek i zbiorników wodnych. Kwiaty rozwijają się po wynurzeniu liści, od czerwca do sierpnia. Rośliny z tego gatunku są roślinami żywicielskimi dla mszycowatych z gatunku Rhopalosiphum nymphaeae.
W województwie warmińsko-mazurskim odnotowany został na obszarze Natura 2000 Ostoja Welska.
Wartość użytkowa
Żabieniec lancetowaty jest uprawiany jako ozdoba brzegów zbiorników wodnych – oczek wodnych lub stawów, z powodzeniem nadaje się do urządzania ogrodów naturalistycznych. Jest to roślina łatwa w uprawie, lubi stanowiska słoneczne lub lekko zacienione. Ma dość spore zapotrzebowanie na składniki pokarmowe. Najlepiej sadzić go na głębokości około 10 cm. Gatunek jest mrozoodporny. Może dochodzić do krzyżowania z innymi gatunkami żabieńca. Ponadto wykazuje cechy roślin inwazyjnych, często traktowany jako chwast, szczególnie w uprawach ryżu.
Gatunek został umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski z 2006 roku, uznany za narażony na wyginięcie (kategoria zagrożenia V). Na podstawie przepisów prawa krajowego nie podlega ochronie gatunkowej, nie został również uznany za ważny dla Unii Europejskiej w Dyrektywie Siedliskowej. Występuje w siedliskach przyrodniczych będących przedmiotem systemu ochrony zagrożonych składników różnorodności biologicznej kontynentu europejskiego "Natura 2000".
Ciekawostki
Gatunkiem podobnym do żabieńca lancetowatego jest żabieniec babka wodna. Te dwa gatunki różnią się głównie kształtem blaszek liściowych i kolorem płatków korony kwiatu.
Zobacz też
Żabieniec lancetowaty, pl.wikipedia.pl [12.04.2014]
zielonyogrodek.pl [12.04.2014]
Bibliografia
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.
