Kanał Mazurski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria:Jeziora i rzeki" na " ") |
|||
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Kanał Mazurski | |nazwa = Kanał Mazurski | ||
| Linia 8: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = Kanału Mazurskiego | |dopełniacz wsi = Kanału Mazurskiego | ||
|zdjęcie = Kanał Mazurski_5.jpg | |zdjęcie = Kanał Mazurski_5.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Kanał Mazurski. Śluza Leśniewo Górne. | + | |opis zdjęcia = Kanał Mazurski. Śluza Leśniewo Górne.<br>Fot. Adam Płoski. |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 31: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| + | |||
| + | '''Kanał Mazurski''' – kanał, którego zadaniem miało być połączenie mazurskich jezior z Morzem Bałtyckim. Ambitnego projektu nigdy nie ukończono. | ||
| + | <br/><br/> | ||
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | Projekt kanału opracowano w 1849 r. prace rozpoczęto jednak dopiero w kolejnym stuleciu | + | Projekt kanału opracowano w 1849 r., prace rozpoczęto jednak dopiero w kolejnym stuleciu, w 1911 r. Następnie kilkakrotnie wznawiano je i przerywano, ostatecznie jednak nie ukończono (ostatni etap prac 1934-41/42). Poprzez połączenie [[Jezioro Mamry|jeziora Mamry]] z [[Rzeka Łyna|Łyną]], z wykorzystaniem Pregoły, kanał łączyć miał [[Wielkie Jeziora Mazurskie]] przez [[Zalew Wiślany]] z Morzem Bałtyckim. Wg założeń projektowych kanał miał pełnić funkcje gospodarcze i turystyczne, w mniejszym stopniu militarne. Produkcji energii elektrycznej nie przewidywano. |
| − | Po 1945 r. inwestycji dokończenia budowy kanału, mimo znacznego zaawansowania prac, nie kontynuowano po żadnej z obu stron nowej granicy. | + | |
| + | Po 1945 r. inwestycji dokończenia budowy kanału, mimo znacznego zaawansowania prac, nie kontynuowano po żadnej z obu stron nowej granicy. Kanał pozostaje obecnie budowlą z oryginalnymi rozwiązaniami technicznymi wkomponowanymi w środowisko naturalne ze znacznym potencjałem turystycznym. Jest to bardzo interesujący zabytek hydrotechniki. | ||
| + | |||
| + | Kanał przebiega obecnie przez obszar dwóch krajów – Polski ([[Powiat kętrzyński|pow. kętrzyński]] i [[Powiat węgorzewski|węgorzewski]]) oraz Rosji (obwód kaliningradzki). W sąsiedztwie kanału po polskiej stronie znajdują się niemieckie stanowiska dowodzenia z okresu drugiej wojny światowej. | ||
==Opis== | ==Opis== | ||
| − | Jest to budowla hydrotechniczna o długości ok. 50 km (ok. 22 km na terenie Polski) oraz maksymalnej szerokości 25 m, z oryginalnymi rozwiązaniami technicznymi. Różnicę poziomu wód pomiędzy jeziorem Mamry a Łyną (ok. 111 m.) zniwelowano za pomocą dziesięciu znaczących rozmiarów, żelbetowych śluz komorowych, z których po polskiej stronie znajduje się pięć: w Leśniewie Górnym i Dolnym, Bajorach Małych i Wielkich (Długopole) oraz Guji (śluza Piaski | + | Jest to budowla hydrotechniczna o długości ok. 50 km (ok. 22 km na terenie Polski) oraz maksymalnej szerokości 25 m, z oryginalnymi rozwiązaniami technicznymi. Różnicę poziomu wód pomiędzy jeziorem Mamry a Łyną (ok. 111 m.) zniwelowano za pomocą dziesięciu znaczących rozmiarów, żelbetowych śluz komorowych, z których po polskiej stronie znajduje się pięć: w [[Leśniewo Górne|Leśniewie Górnym]] i [[Leśniewo Dolne|Dolnym]], [[Bajory Małe|Bajorach Małych]] i [[Bajory Wielkie|Wielkich]] (Długopole) oraz [[Guja|Guji]] (śluza Piaski – jedyna ukończona i działająca w całym systemie). Na kanale zachowane są także dwa jazy walcowe o ręcznym napędzie mechanizmów, pełniące także funkcję bram awaryjnych – przeciwpowodziowych – oraz budynki strażnic śluzowego; na trasie kanału funkcjonują mosty kolejowe i drogowe oraz przepust pod korytem kanału. Kanał przebiega w sztucznych wykopach i nasypach oraz przez [[jezioro Rydzówka]]. |
| − | |||
| − | |||
| − | == | + | ==Galeria zdjęć== |
| − | + | <gallery mode=packed widths=200px heights=200px class="left"> | |
| + | File:sluza kan maz.jpg|<center>Śluza na Kanale Mazurskim w [[Piaski|Piaskach]].<br>Fot. Mieczysław Kalski | ||
| + | File:kanal maz tablica.jpg|<center>Tablica informacyjna w [[Leśniewo|Leśniewie]].<br>Fot. Mieczysław Kalski | ||
| + | </gallery> | ||
== Zobacz też== | == Zobacz też== | ||
| − | http://www.kanal-mazurski.eu/ | + | [http://www.kanal-mazurski.eu/ kanal-mazurski.eu] [08.02.2015]<br/> |
| − | [ | + | [http://ro.com.pl/podroz-po-kanale-mazurskim-niedziela-odkrywcow-po-godz-11-05-zaprasza-robert-lesinski/01108930 Radio Olsztyn] [08.02.2015]<br/> |
| + | ==Bibliografia== | ||
| + | A. Płoski, ''Historyczna infrastruktura wodna Warmii i Mazur'', "Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski" 2014, nr 6.<br/> | ||
| + | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Zabytki techniki]][[Kategoria: Powiat węgorzewski]] [[Kategoria: Powiat kętrzyński]] [[Kategoria: Srokowo (gmina wiejska)]] [[Kategoria: 1801-1918]] [[Kategoria: 1919-1944]] | ||
| + | [[Kategoria:Rzeki i kanały]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:05, 29 cze 2015
| Kanał Mazurski | |
| | |
 Kanał Mazurski. Śluza Leśniewo Górne.
Fot. Adam Płoski. | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | węgorzewski |
| Gmina | Węgorzewo |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kanał Mazurski | |
| Położenie na mapie Polski  Kanał Mazurski | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kanał Mazurski – kanał, którego zadaniem miało być połączenie mazurskich jezior z Morzem Bałtyckim. Ambitnego projektu nigdy nie ukończono.
Spis treści
Historia
Projekt kanału opracowano w 1849 r., prace rozpoczęto jednak dopiero w kolejnym stuleciu, w 1911 r. Następnie kilkakrotnie wznawiano je i przerywano, ostatecznie jednak nie ukończono (ostatni etap prac 1934-41/42). Poprzez połączenie jeziora Mamry z Łyną, z wykorzystaniem Pregoły, kanał łączyć miał Wielkie Jeziora Mazurskie przez Zalew Wiślany z Morzem Bałtyckim. Wg założeń projektowych kanał miał pełnić funkcje gospodarcze i turystyczne, w mniejszym stopniu militarne. Produkcji energii elektrycznej nie przewidywano.
Po 1945 r. inwestycji dokończenia budowy kanału, mimo znacznego zaawansowania prac, nie kontynuowano po żadnej z obu stron nowej granicy. Kanał pozostaje obecnie budowlą z oryginalnymi rozwiązaniami technicznymi wkomponowanymi w środowisko naturalne ze znacznym potencjałem turystycznym. Jest to bardzo interesujący zabytek hydrotechniki.
Kanał przebiega obecnie przez obszar dwóch krajów – Polski (pow. kętrzyński i węgorzewski) oraz Rosji (obwód kaliningradzki). W sąsiedztwie kanału po polskiej stronie znajdują się niemieckie stanowiska dowodzenia z okresu drugiej wojny światowej.
Opis
Jest to budowla hydrotechniczna o długości ok. 50 km (ok. 22 km na terenie Polski) oraz maksymalnej szerokości 25 m, z oryginalnymi rozwiązaniami technicznymi. Różnicę poziomu wód pomiędzy jeziorem Mamry a Łyną (ok. 111 m.) zniwelowano za pomocą dziesięciu znaczących rozmiarów, żelbetowych śluz komorowych, z których po polskiej stronie znajduje się pięć: w Leśniewie Górnym i Dolnym, Bajorach Małych i Wielkich (Długopole) oraz Guji (śluza Piaski – jedyna ukończona i działająca w całym systemie). Na kanale zachowane są także dwa jazy walcowe o ręcznym napędzie mechanizmów, pełniące także funkcję bram awaryjnych – przeciwpowodziowych – oraz budynki strażnic śluzowego; na trasie kanału funkcjonują mosty kolejowe i drogowe oraz przepust pod korytem kanału. Kanał przebiega w sztucznych wykopach i nasypach oraz przez jezioro Rydzówka.
Galeria zdjęć
Śluza na Kanale Mazurskim w Piaskach.
Fot. Mieczysław Kalski
Tablica informacyjna w Leśniewie.
Fot. Mieczysław Kalski
Zobacz też
kanal-mazurski.eu [08.02.2015]
Radio Olsztyn [08.02.2015]
Bibliografia
A. Płoski, Historyczna infrastruktura wodna Warmii i Mazur, "Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski" 2014, nr 6.
