Jezioro Dadaj: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 2: Linia 2:
 
  |nazwa              = Jezioro Dadaj
 
  |nazwa              = Jezioro Dadaj
 
  |inne nazwy        =  
 
  |inne nazwy        =  
  |grafika            = Dadajptak.jpg
+
  |grafika            = dadaj.jpg
  |podpis grafiki    = Widok z lotu ptaka, źródło: zopla.pl
+
  |podpis grafiki    = Fot. Mieczysław Kalski
 
  |powierzchnia      = 976.80ha
 
  |powierzchnia      = 976.80ha
 
  |wymiary            = 8,5 km / 2,8 km
 
  |wymiary            = 8,5 km / 2,8 km
Linia 22: Linia 22:
 
Jezioro o bardzo rozwiniętej linii brzegowej z licznymi zatokami i półwyspami oraz kilkunastoma wyspami. Rzeźba dna bardzo urozmaicona, atrakcyjna dla wędkarzy, z licznymi zagłębieniami i górkami. Dno jeziora piaszczysto-żwirowe, w zatokach muliste.  
 
Jezioro o bardzo rozwiniętej linii brzegowej z licznymi zatokami i półwyspami oraz kilkunastoma wyspami. Rzeźba dna bardzo urozmaicona, atrakcyjna dla wędkarzy, z licznymi zagłębieniami i górkami. Dno jeziora piaszczysto-żwirowe, w zatokach muliste.  
  
Największa wyspa leży w zachodniej części jeziora i jest ona oddalona od brzegu o około 100 metrów. Wydłużona, wyróżniająca się zwłaszcza stromymi i niebezpiecznymi brzegami zajmuje powierzchnię 10 hektarów i łączy się za pomocą sztucznie dobudowanego mostu z zachodnim brzegiem. W okolicach północnego krańca jeziora do zbiornika wodnego wpływają potoki Czerwonka z [[Jezioro Węgoja|jeziora Węgoja]] i Biesowa z [[Jezioro Tejstym|jeziora Tejstym]], zaś w rejonach brzegu strony południowo–wschodniej do Dadaju dopływa [[Rzeka Dymer |rzeka Dymer]] z [[Jezioro Kraksy Duże| jeziora Kraksy Duże]]. W okolicach krańca południowego z jeziora wypływa[[Rzeka Dada |rzeka Dadaj]].  
+
Największa wyspa leży w zachodniej części jeziora i jest ona oddalona od brzegu o około 100 metrów. Wydłużona, wyróżniająca się zwłaszcza stromymi i niebezpiecznymi brzegami zajmuje powierzchnię 10 hektarów i łączy się za pomocą sztucznie dobudowanego mostu z zachodnim brzegiem. W okolicach północnego krańca jeziora do zbiornika wodnego wpływają potoki Czerwonka z [[Jezioro Węgój|jeziora Węgój]] i Biesowa z [[Jezioro Tejstym|jeziora Tejstym]], zaś w rejonach brzegu strony południowo–wschodniej do Dadaju dopływa [[Rzeka Dymer |rzeka Dymer]] z [[Jezioro Kraksy Duże| jeziora Kraksy Duże]]. W okolicach krańca południowego z jeziora wypływa [[Rzeka Dada |rzeka Dadaj]].  
  
 
== Przyroda ==
 
== Przyroda ==
Linia 42: Linia 42:
  
 
==Ciekawostki==
 
==Ciekawostki==
Nad jeziorem Dadaj i w jego okolicach rozgrywa się akcja powieści ''Nóż w wódzie. Pieśń o topielcach'' [[Artur Becker|Artura Beckera]] (tłum. J. Demko, M. Żółtowska-Sikora, [[lkwim: Wspólnota Kulturowa Borussia|Wspólnota Kulturowa  Borussia]] 2014). Jezioro jest głównym bohaterem tej prozy.
+
Nad jeziorem Dadaj i w jego okolicach rozgrywa się akcja powieści ''Nóż w wódzie. Pieśń o topielcach'' [[Artur Becker|Artura Beckera]] (tłum. J. Demko, M. Żółtowska-Sikora, [[lkwim: Wspólnota Kulturowa Borussia|Wspólnota Kulturowa  Borussia]], Olsztyn 2013).  
 +
 
 +
Na Dadaju odbyły się mistrzostwa Świata i Europy Ice Optimist 3-6 marca 2005 r.  
 +
 
 +
==Multimedia==
 +
{{#ev:youtube|u1bHGETzUUo|500|left|Film udostępniony w ramach projektu [http://rkf.warmia.mazury.pl/ Regionalna Kronika Filmowa]}}
 +
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 +
==Zobacz też==
 +
Zofia Zymler-Hansowa, ''Dadaj'', [http://www.antologiawarminska.pl/userfiles/file/antologia%20warminska_24.pdf antologiawarminska.pl] [10.02.2015]<br/>
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
''Ochrona środowiska w województwie warmińsko‐mazurskim w 2010 r.'', Olsztyn: Urząd Statystyczny w Olsztynie, 2011.<br>
 
''Ochrona środowiska w województwie warmińsko‐mazurskim w 2010 r.'', Olsztyn: Urząd Statystyczny w Olsztynie, 2011.<br>
Linia 50: Linia 58:
 
[http://naszawarmia.pl/jezioro/89/Dadaj naszawarmia.pl] [03.07.2014]<br>''
 
[http://naszawarmia.pl/jezioro/89/Dadaj naszawarmia.pl] [03.07.2014]<br>''
 
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Dadaj_(jezioro) pl.wikipedia.org] [03.07.2014]<br>
 
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Dadaj_(jezioro) pl.wikipedia.org] [03.07.2014]<br>
http://jezioro.com.pl/jeziora/jezioro.html?id=280 jezioro.com.pl] [03.07.2014]<br>
+
[http://jezioro.com.pl/jeziora/jezioro.html?id=280 jezioro.com.pl] [03.07.2014]<br>
  
 
[[Kategoria:Przyroda]]
 
[[Kategoria:Przyroda]]
[[Kategoria:Jeziora]]  
+
  [[Kategoria:Jeziora]]  
 
[[Kategoria:Powiat olsztyński]]  
 
[[Kategoria:Powiat olsztyński]]  
 
[[Kategoria:Biskupiec (gmina miejsko-wiejska)]]
 
[[Kategoria:Biskupiec (gmina miejsko-wiejska)]]

Aktualna wersja na dzień 10:55, 4 kwi 2016

Jezioro Dadaj

Fot. Mieczysław KalskiFot. Mieczysław Kalski
Powierzchnia 976.80ha
Wymiary 8,5 km / 2,8 km
Długość brzegu 34,3 km
Objętość 117216.0 tys. m3
Klasa czystości III
Wysokość n.p.m. 122.5 m.n.p.m.
Wyspy 12
Rodzaj morenowe
53°52′25″N 20°51′35″E53°52′25″N 20°51′35″E

Jezioro Dadaj (niem. Daddaisee) – jezioro usytuowane na Pojezierzu Olsztyńskim, w województwie warmińsko-mazurskim, w dorzeczu Łyny. Leży ok. 4 km od Biskupca.

Ukształtowanie

Jezioro o bardzo rozwiniętej linii brzegowej z licznymi zatokami i półwyspami oraz kilkunastoma wyspami. Rzeźba dna bardzo urozmaicona, atrakcyjna dla wędkarzy, z licznymi zagłębieniami i górkami. Dno jeziora piaszczysto-żwirowe, w zatokach muliste.

Największa wyspa leży w zachodniej części jeziora i jest ona oddalona od brzegu o około 100 metrów. Wydłużona, wyróżniająca się zwłaszcza stromymi i niebezpiecznymi brzegami zajmuje powierzchnię 10 hektarów i łączy się za pomocą sztucznie dobudowanego mostu z zachodnim brzegiem. W okolicach północnego krańca jeziora do zbiornika wodnego wpływają potoki Czerwonka z jeziora Węgój i Biesowa z jeziora Tejstym, zaś w rejonach brzegu strony południowo–wschodniej do Dadaju dopływa rzeka Dymer z jeziora Kraksy Duże. W okolicach krańca południowego z jeziora wypływa rzeka Dadaj.

Przyroda

Zbiornik słabo zarośnięty, roślinność wynurzona porasta linię brzegową nierównomiernie w rzadkich skupiskach. Najpopularniejsze gatunki ryb zamieszkujące zbiornik to: leszcz, sandacz, sieja, szczupak, płoć, sielawa.

Turystyka

Na brzegach jeziora znajdują się liczne ośrodki wypoczynkowe oraz kilka wsi: przy południowym brzegu Kojtryny, przy południowo-wschodnim Nasy, przy wschodnim Rukławki, następnie nieco odsunięte od jeziora Najdymowo.

Legenda

Z jeziorem i jego nazwą związana jest miejscowa legenda:

Dawno temu na pięknej Warmii błyszczącej lazurowymi taflami jezior, szumiącej ogromnymi borami, rozśpiewanej chórami ptaków, w pobliżu Biskupca, żył ubogi, lecz bardzo dobry chłopak o imieniu Krystek. Mieszkał samotnie w swojej małej chatynce, marząc o pięknej żonie, dzieciach i dostatku. Pewnego dnia odwiedził go nieznany starzec, który, znając marzenia chłopca, obiecał je spełnić. Postawił jednak warunek, by pomimo bogactwa pozostał sobą. Oszołomiony Krystek poprzysiągł spełnić obietnicę. Z nastaniem świtu ujrzał przed chatą śliczną, młodą dziewczynę o imieniu Dadaj i wóz pełen złotych i srebrnych monet. Chłopak nie mógł uwierzyć swemu szczęściu i podług obietnicy pomagał biednym, jak tylko mógł. Jednak z biegiem lat zapomniał o danej starcowi obietnicy. Stał się zachłanny, podejrzliwy i skąpy. Biedni ludzie, zrażeni niegościnnym przyjęciem, przestali doń przychodzić. W domu zapanowała cisza, a żona posmutniała, nawet chwilami popłakiwała. Któregoś dnia wyznała, że będzie musiała odejść, gdyż małżonek nie dotrzymuje obietnicy. Jednak butny Krystek śmiał się z przestróg żony. Nagle zerwała się straszna wichura, słychać było jedynie nawoływania: Dadaj, Dadaj!!! Kobieta, słysząc swoje imię, wybiegła a za nią pobiegł przerażony Krystek. Zauważył białego rumaka, na którym siedział starzec trzymający w objęciach zapłakaną Dadaj. Mimo błagań i zaklęć starzec nie zwrócił mu żony. W pewnej chwili pędzący koń z siedzącymi na grzbiecie ludźmi, wpadł w głęboką rozpadlinę. Z niej wytrysnęła szerokim strumieniem woda, z której powstało przepiękne jezioro, noszące nazwę ukochanej Krystka - Dadaj[1].

Ciekawostki

Nad jeziorem Dadaj i w jego okolicach rozgrywa się akcja powieści Nóż w wódzie. Pieśń o topielcach Artura Beckera (tłum. J. Demko, M. Żółtowska-Sikora, Wspólnota Kulturowa Borussia, Olsztyn 2013).

Na Dadaju odbyły się mistrzostwa Świata i Europy Ice Optimist 3-6 marca 2005 r.

Multimedia

Film udostępniony w ramach projektu Regionalna Kronika Filmowa

Przypisy

Zobacz też

Zofia Zymler-Hansowa, Dadaj, antologiawarminska.pl [10.02.2015]

Bibliografia

Ochrona środowiska w województwie warmińsko‐mazurskim w 2010 r., Olsztyn: Urząd Statystyczny w Olsztynie, 2011.
wedkuje.pl [03.07.2014]
naszawarmia.pl [03.07.2014]
pl.wikipedia.org [03.07.2014]
jezioro.com.pl [03.07.2014]