Grzegórzki

Grzegórzki
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nidzicki
Gmina	Nidzica
Sołectwo	Grzegórzki
Liczba ludności (2010)	144
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	13 - 105
Tablice rejestracyjne	NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Grzegórzki
Położenie na mapie Polski Grzegórzki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Grzegórzki (niem. Gregersdorf) – wieś sołecka w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 144 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Wioletta Żbikowska.

Położenie

Wieś leży przy drodze wojewódzkiej nr 604, w odległości 6 km od Więckowa.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona w 1359 r. na 18 łanach ziemi przez wielkiego mistrza Winricha von Kniprode. Nazwa wsi pochodzi od pierwszego sołtysa – Gregera. Greger zobowiązany był do stawania pieszo do wszystkich wypraw zakonu. W 1606 r. wieś zajmowała 27 ¾ łana, a w 1717 r. 22 łany i 22 morgi. Łąki były mało urodzajne, więc chłopi kupowali siano w sąsiednich wsiach. W latach 1709 – 1711 r. przez wieś przeszła zaraza, wskutek czego dużo ziemi leżało odłogiem. Nowe zasiedlenie Grzegórzek nastąpiło w latach 1767–1783. W 1783 r. Największy obszar – 3 łany i 22 morgi – należał do Christopha Mondry. W latach 1737–1740 założono we wsi szkołę. Uczęszczało do niej 39 osób. Szkoła w Grzegórzkach istniała do połowy lat 90. XX wieku. Jej dyrektorami byli m.in.: Witold Ojrzyński, Piotr Makowski, Janina Makowska, Janina Lachowicz, Aleksandra Nowogórska.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1783 r. – 10 osób

• 1817 r. – 64 osoby

• 1846 r. – 125 osób

• 1858 r. – 113 osób

• 1867 r. – 152 osoby

• 1871 r. – 206 osób

• 1885 r. – 179 osób

• 1895 r. – 190 osób

• 1905 r. – 188 osób

• 1910 r. – 198 osób

Liczba gospodarstw w poszczególnych latach:

• 1817 r. – 12

• 1846 r. – 18

• 1858 r. – 21

• 1871 r. – 29

• 1885 r. – 30

• 1895 r. – 30

• 1905 r. – 36

• 1910 r. – 31

• 1939 r. – 235

Kultura

Na terenie wsi odbywają się cykliczne festyny oraz dożynki. Istnieje tu także skansen maszyn rolniczych, świetlica, boisko oraz park z placem zabaw i miejscem do odpoczynku. Wieś wielokrotnie zdobywała czołowe miejsca w konkursach na najlepiej zagospodarowaną wieś województwa olsztyńskiego, potem warmińsko-mazurskiego. 18 lipca 2009 r. Grzegórzki obchodziły 650-lecie.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Napiwodzie. Kościół na terenie wsi stanowi filię parafii.

Zabytki

Do naszych czasów zachowała się zwarta zabudowała z drugiej połowy XIX w. oraz budynek szkoły z ogrodem.

Bibliografia

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. II, Warszawa 1881, 927 ss.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 165-202.
Zielińska Agnieszka,Dzieje miasta i okolic w latach 1807-1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 203-267.
Olsztyńska Strona Rowerowa [12.09.2013]
Strona Gminy Nidzica [08.07.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [08.07.2014]