Jarzeń: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "{{Wieś infobox |nazwa = Jarzeń |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = |zd...") |
|||
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = jarzen.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Źródło: [http://archipelag.ceik.eu archipelag.ceik.eu] |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | '''Jarzeń''' (niem. ''Arnstein'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat braniewski|powiecie braniewskim]], w [[Lelkowo (gmina wiejska)|gminie Lelkowo]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 91 mieszkańców<ref name="p1">Łącznie miejscowości: Jarzeń, Jarzeński Młyn.</ref>. Funkcję sołtysa sprawuje [[Zbigniew Czerwiński]]<ref>[http:// | + | [[Image:jarzen2.jpg|thumb|right|290px|Budynek nieczynnej stacji kolejowej we wsi.<br>Źródło: [http://archipelag.ceik.eu archipelag.ceik.eu]]] |
| + | '''Jarzeń''' (niem. ''Arnstein'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat braniewski|powiecie braniewskim]], w [[Lelkowo (gmina wiejska)|gminie Lelkowo]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 91 mieszkańców<ref name="p1">Łącznie miejscowości: Jarzeń, Jarzeński Młyn.</ref>. W skład sołectwa wchodzą wsie: Jarzeń, [[Jarzeński Młyn]]. Funkcję sołtysa sprawuje [[Zbigniew Czerwiński]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/lelkowo_gmina_wiejska/183/Solectwa/ BIP Urzędu Gminy Lelkowo] [10.02.2015]</ref>. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| Linia 35: | Linia 36: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| + | Niemiecka nazwa wsi – Arnstein, prawdopodobnie wywodzi się od nazwiska Guntera von Arnstein, który w latach 1320-1321 był naczelnikiem grodu Balga. Pisemnie nazwa Arnstein/Jarzen po raz pierwszy ukazuje się w 1407 r. w Ziemskiej Księdze powiatu Balga. Jarzeński młyn był gotowy do użytku w 1437 r. Należały do niego 4 pola, 10 morgów oraz karczma. W 1475 r. przeszedł pod władzę panów, którzy go dzierżawili i nim zarządzali (od XVI w. również tartakiem). W 1692 r. wodny młyn posiadał 1 hufę i leżał w obrębie granic wioski. Wiadomo, że w 1932 r. właścicielem młyna był Ernst Loetzke, a jego poprzednikami byli Adam i Firmann. <ref>http://archipelag.ceik.eu/</ref> | ||
| + | |||
Przed II wojną światową wieś była ważnym punktem komunikacyjnym, łączącym okoliczne miejscowości z [[Królewiec|Królewcem]]. W Jarzeniu znajdowała się stacja kolejowa, wieś miała rozbudowaną infrastrukturę komunikacyjną. | Przed II wojną światową wieś była ważnym punktem komunikacyjnym, łączącym okoliczne miejscowości z [[Królewiec|Królewcem]]. W Jarzeniu znajdowała się stacja kolejowa, wieś miała rozbudowaną infrastrukturę komunikacyjną. | ||
Po 1945 roku utraciła swoje znaczenie: zdemontowano tory kolejowe, mosty i wiadukty zostały zniszczone. Stała się wsią rolniczą.<br/> | Po 1945 roku utraciła swoje znaczenie: zdemontowano tory kolejowe, mosty i wiadukty zostały zniszczone. Stała się wsią rolniczą.<br/> | ||
| − | W 1954 roku, po reformie podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>, Jarzeń stał się częścią gromady [[Głębock]]<ref>Uchwała Nr 11 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu braniewskiego, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 20 grudnia 1954 roku.</ref>. W 1958 roku zlikwidowano gromadę Głębock, a jej tereny włączono do gromady Lelkowo<ref>''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1973.</ref>. W 1972 roku, kolejna reforma | + | W 1954 roku, po reformie podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>, Jarzeń stał się częścią gromady [[Głębock]]<ref>Uchwała Nr 11 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu braniewskiego, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 20 grudnia 1954 roku.</ref>. W 1958 roku zlikwidowano gromadę Głębock, a jej tereny włączono do gromady Lelkowo<ref>''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1973.</ref>. W 1972 roku, kolejna reforma przywróciła podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. Obszar sołectwa Jarzeń włączono do gminy Lelkowo<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 7 grudnia 1972 roku.</ref>. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>.<br/> |
Po wojnie Jarzeń zasiedliła ludność pochodzenia ukraińskiego, przesiedlona w ramach Akcji "Wisła". | Po wojnie Jarzeń zasiedliła ludność pochodzenia ukraińskiego, przesiedlona w ramach Akcji "Wisła". | ||
| Linia 43: | Linia 46: | ||
==Religia== | ==Religia== | ||
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia greckokatolicka pw. św. Jerzego w Lelkowie| parafii greckokatolickiej w Lelkowie]]. | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia greckokatolicka pw. św. Jerzego w Lelkowie| parafii greckokatolickiej w Lelkowie]]. | ||
| + | ==Ciekawostki== | ||
| + | We wsi realizowany jest projekt [[lkwim:Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie|Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie]] pod nazwą [http://archipelag.ceik.eu/ "Archipelag - atlas miejsc niezwykłych Warmii i Mazur"]. | ||
| + | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| Linia 54: | Linia 60: | ||
''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1973.<br/> | ''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1973.<br/> | ||
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [10.02.2015]<br/> | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [10.02.2015]<br/> | ||
| − | [http:// | + | [http://bip.warmia.mazury.pl/lelkowo_gmina_wiejska/183/Solectwa/ BIP Urzędu Gminy Lelkowo] [10.02.2015]<br/> |
[https://www.google.pl/maps Mapy Google Maps] [10.02.2015]<br/> | [https://www.google.pl/maps Mapy Google Maps] [10.02.2015]<br/> | ||
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat braniewski]] [[Kategoria: Lelkowo (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat braniewski]] [[Kategoria: Lelkowo (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
[[Kategoria: 1945-1989]] | [[Kategoria: 1945-1989]] | ||
Aktualna wersja na dzień 11:11, 14 kwi 2015
| Jarzeń | |
| | |
 Źródło: archipelag.ceik.eu
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | braniewski |
| Gmina | Lelkowo |
| Liczba ludności (2010) | 91[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Jarzeń | |
| Położenie na mapie Polski  Jarzeń | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Jarzeń (niem. Arnstein) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Lelkowo. Miejscowość w 2010 roku liczyła 91 mieszkańców[1]. W skład sołectwa wchodzą wsie: Jarzeń, Jarzeński Młyn. Funkcję sołtysa sprawuje Zbigniew Czerwiński[2].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w odległości około 18 km na północny-wschód od Lelkowa, 4 km od granicy państwa z obwodem kaliningradzkim.
Dzieje miejscowości
Niemiecka nazwa wsi – Arnstein, prawdopodobnie wywodzi się od nazwiska Guntera von Arnstein, który w latach 1320-1321 był naczelnikiem grodu Balga. Pisemnie nazwa Arnstein/Jarzen po raz pierwszy ukazuje się w 1407 r. w Ziemskiej Księdze powiatu Balga. Jarzeński młyn był gotowy do użytku w 1437 r. Należały do niego 4 pola, 10 morgów oraz karczma. W 1475 r. przeszedł pod władzę panów, którzy go dzierżawili i nim zarządzali (od XVI w. również tartakiem). W 1692 r. wodny młyn posiadał 1 hufę i leżał w obrębie granic wioski. Wiadomo, że w 1932 r. właścicielem młyna był Ernst Loetzke, a jego poprzednikami byli Adam i Firmann. [3]
Przed II wojną światową wieś była ważnym punktem komunikacyjnym, łączącym okoliczne miejscowości z Królewcem. W Jarzeniu znajdowała się stacja kolejowa, wieś miała rozbudowaną infrastrukturę komunikacyjną.
Po 1945 roku utraciła swoje znaczenie: zdemontowano tory kolejowe, mosty i wiadukty zostały zniszczone. Stała się wsią rolniczą.
W 1954 roku, po reformie podziału administracyjnego państwa[4], Jarzeń stał się częścią gromady Głębock[5]. W 1958 roku zlikwidowano gromadę Głębock, a jej tereny włączono do gromady Lelkowo[6]. W 1972 roku, kolejna reforma przywróciła podział państwa na gminy[7]. Obszar sołectwa Jarzeń włączono do gminy Lelkowo[8]. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego[9].
Po wojnie Jarzeń zasiedliła ludność pochodzenia ukraińskiego, przesiedlona w ramach Akcji "Wisła".
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii greckokatolickiej w Lelkowie.
Ciekawostki
We wsi realizowany jest projekt Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie pod nazwą "Archipelag - atlas miejsc niezwykłych Warmii i Mazur".
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Łącznie miejscowości: Jarzeń, Jarzeński Młyn.
- ↑ BIP Urzędu Gminy Lelkowo [10.02.2015]
- ↑ http://archipelag.ceik.eu/
- ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Uchwała Nr 11 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu braniewskiego, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 20 grudnia 1954 roku.
- ↑ Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1973.
- ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 7 grudnia 1972 roku.
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Bibliografia
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Uchwała Nr 11 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu braniewskiego. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 20 grudnia 1954 roku.
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 7 grudnia 1972 roku.
Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1973.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.02.2015]
BIP Urzędu Gminy Lelkowo [10.02.2015]
Mapy Google Maps [10.02.2015]
