Pogobie Tylne: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Pogobie Tylne | |nazwa = Pogobie Tylne | ||
| Linia 8: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = Pogobia Tylnego | |dopełniacz wsi = Pogobia Tylnego | ||
|zdjęcie = Pogobie Tylne. Mogiła żołnierzy rosyjskich poległych w 1914-1915 roku.jpg | |zdjęcie = Pogobie Tylne. Mogiła żołnierzy rosyjskich poległych w 1914-1915 roku.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Pogobie Tylne. Mogiła żołnierzy rosyjskich poległych w 1914-1915 roku | + | |opis zdjęcia = Pogobie Tylne. Mogiła żołnierzy rosyjskich poległych w 1914-1915 roku. Fot. Remes. Źródło: [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/pogobie_tylne/ www.rowery.olsztyn.pl] [24.08.2013] |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| − | |powiat = | + | |powiat = piski |
| − | |gmina = | + | |gmina = Pisz |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 69 | + | |liczba ludności = 69 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna =(+48) 87 | |strefa numeracyjna =(+48) 87 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Pogobie Tylne''' (niem. ''Hinter Pogobien'', od 1933 r. ''Hirschwalde'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 69 mieszkańców<ref>łącznie Pogobie Tylne, [[Kulik]], [[Piskorzewo]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Mirosław Wachowski]]<ref>[http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [20.09.2013]</ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], w [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]], na południowym krańcu jeziora [[Jezioro Pogubie Małe|Pogubie Małe]], w odległości 13 km na południe od [[Pisz|Pisza]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | Wieś | + | Wieś powstała jako [[Osada szkatułowa |osada szkatułowa]] w 1707 roku. Życie mieszkańców na przestrzeni wieków związane było z otaczającą ich puszczą. Do połowy XIX wieku zajmowali się głównie eksploatacją złóż rudy darniowej, dostarczanej następnie do jednej z pobliskich hut, m.in. największej z nich w [[Wądołek|Wądołku]]. Z kolei pod koniec XIX wieku i do wybuchu [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojny światowej]] mieszkało tu wielu robotników zatrudnionych przy wyrębie lasu i dostarczaniu drewna do okolicznych tartaków. |
| − | + | Szkołę we wsi założono w 1737 roku. W 1935 roku pracował w niej jeden nauczyciel, zaś uczęszczało 62 dzieci. | |
| − | + | Większość mieszkańców opuściła wieś w 1945 roku, reszta zdecydowała się później na emigrację. Dobrze zachowało się dawne budownictwo drewniane, a nowo powstające domy nawiązują do mazurskich tradycji budowniczych. | |
| − | |||
| − | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | |
| − | |||
| − | |||
| − | Liczba mieszkańców | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: |
| − | 1857 – 214 osób | + | *1857 r. – 214 osób |
| − | 1864 – 282 osoby | + | *1864 r. – 282 osoby |
| − | 1867 – 294 osoby | + | *1867 r. – 294 osoby |
| − | 1933 – 274 osoby | + | *1933 r. – 274 osoby |
| − | 1939 – 296 osób | + | *1939 r. – 296 osób |
| − | 1988 – 89 osób | + | *1988 r. – 89 osób |
| − | + | == Zabytki == | |
| − | + | *przykłady budownictwa drewnianego, zarówno domy mieszkalne, jak i zabudowania gospodarcze | |
| − | + | *budynek szkoły z początków XX wieku, murowany | |
| − | * | + | *murowany dom z początków XX wieku (nr 5) |
| − | * | + | *dawny cmentarz ewangelicki z początków XX wieku; pochowanych jest tutaj dwóch żołnierzy armii rosyjskiej poległych w latach 1914–1915 |
| − | * | ||
| − | * | ||
| − | <br/> | + | == Bibliografia == |
| + | von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.<br/> | ||
| + | Olszak Piotr, ''Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 10, 2001, ss. 106–121.<br/> | ||
| + | Pawlicki Ryszard Wojciech, ''Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego'', Znad Pisy, nr 4, 1996, ss. 49–69.<br/> | ||
| + | ''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
| + | Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [24.08.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [24.08.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [24.08.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/pogobie_tylne/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [24.08.2013] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| Linia 88: | Linia 83: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat piski]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Pisz (gmina miejsko-wiejska)]] |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1701-1800]] | |
| − | [[Kategoria: | ||
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 08:00, 25 lut 2015
| Pogobie Tylne | |
| | |
![Pogobie Tylne. Mogiła żołnierzy rosyjskich poległych w 1914-1915 roku. Fot. Remes. Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [24.08.2013]](/index.php/Plik:Pogobie_Tylne._Mogi%C5%82a_%C5%BCo%C5%82nierzy_rosyjskich_poleg%C5%82ych_w_1914-1915_roku.jpg) Pogobie Tylne. Mogiła żołnierzy rosyjskich poległych w 1914-1915 roku. Fot. Remes. Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [24.08.2013]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 69 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Pogobie Tylne | |
| Położenie na mapie Polski  Pogobie Tylne | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Pogobie Tylne (niem. Hinter Pogobien, od 1933 r. Hirschwalde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 69 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Mirosław Wachowski[2].
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, w Puszczy Piskiej, na południowym krańcu jeziora Pogubie Małe, w odległości 13 km na południe od Pisza.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała jako osada szkatułowa w 1707 roku. Życie mieszkańców na przestrzeni wieków związane było z otaczającą ich puszczą. Do połowy XIX wieku zajmowali się głównie eksploatacją złóż rudy darniowej, dostarczanej następnie do jednej z pobliskich hut, m.in. największej z nich w Wądołku. Z kolei pod koniec XIX wieku i do wybuchu II wojny światowej mieszkało tu wielu robotników zatrudnionych przy wyrębie lasu i dostarczaniu drewna do okolicznych tartaków.
Szkołę we wsi założono w 1737 roku. W 1935 roku pracował w niej jeden nauczyciel, zaś uczęszczało 62 dzieci.
Większość mieszkańców opuściła wieś w 1945 roku, reszta zdecydowała się później na emigrację. Dobrze zachowało się dawne budownictwo drewniane, a nowo powstające domy nawiązują do mazurskich tradycji budowniczych.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1857 r. – 214 osób
- 1864 r. – 282 osoby
- 1867 r. – 294 osoby
- 1933 r. – 274 osoby
- 1939 r. – 296 osób
- 1988 r. – 89 osób
Zabytki
- przykłady budownictwa drewnianego, zarówno domy mieszkalne, jak i zabudowania gospodarcze
- budynek szkoły z początków XX wieku, murowany
- murowany dom z początków XX wieku (nr 5)
- dawny cmentarz ewangelicki z początków XX wieku; pochowanych jest tutaj dwóch żołnierzy armii rosyjskiej poległych w latach 1914–1915
Bibliografia
von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
Olszak Piotr, Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 10, 2001, ss. 106–121.
Pawlicki Ryszard Wojciech, Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego, Znad Pisy, nr 4, 1996, ss. 49–69.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [24.08.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [24.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Pisz [24.08.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [24.08.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Pogobie Tylne, Kulik, Piskorzewo
- ↑ Strona Urzędu Gminy Pisz [20.09.2013]
