Kot: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "{{Wieś infobox |nazwa = Kot |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = |zdj...") |
|||
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | '''Kot''' – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]], w [[Jedwabno (gmina wiejska)|gminie Jedwabno]]. Miejscowość w 2013 roku liczyła 166 mieszkańców. Funkcję sołtysa sprawuje [[ | + | '''Kot''' – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]], w [[Jedwabno (gmina wiejska)|gminie Jedwabno]]. Miejscowość w 2013 roku liczyła 166 mieszkańców. Funkcję sołtysa sprawuje [[Aleksandra Merchel]]<ref>[http://www.jedwabno.pl/solectwa Urząd Gminy Jedwabno]</ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
==Położenie== | ==Położenie== | ||
Miejscowość położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, około 9 km na południowy-zachód od [[Jedwabno|Jedwabna]], przy drodze wojewódzkiej nr 545, nad rzeką [[Rzeka Omulew|Omulew]]. | Miejscowość położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, około 9 km na południowy-zachód od [[Jedwabno|Jedwabna]], przy drodze wojewódzkiej nr 545, nad rzeką [[Rzeka Omulew|Omulew]]. | ||
==Dzieje miejscowości== | ==Dzieje miejscowości== | ||
| + | Obecna wieś składa się niejako z trzech początkowo oddzielnych części: własciwej wsi, majątku Omulew i Majątku Omulewski Młyn. Najstarszy jest majątek Omulew, nadany rodzinie Finkensteinów (11 łanów). W 1623 r. książę Jerzy Wilhelm zapisał Johannesowi Plagga karczmę (leżąca nad rzeką Omulew miedzy jeziorem Omulew a wsią Kot), zwaną Babakrug. Wymienia ją spis katastralny z 1717 roku. Włąścicielem był (oraz należącego do niej 1 łanu) Wilhelm Ernst von Finckenstein. W 1782 r. Babakrug posiadał 3 budynki, a w 1817 r. był już tylko 1 budynek mieszkalny, zamieszkany przez 13 osób. Natomiast w majątku | ||
| + | Omulew było 8 budynków mieszkalnych i 52 mieszkańców. | ||
| + | |||
| + | W spisie majątków z 1879 r. znajduje się następująca wzmianka: "Omulef, Rittergut, mit Czarna, köllm.", co znaczy: "Omulew, majątek rycerski, z Czarną, chełm [osiedle chełmińskie]". Osiedle Czarna znajdowało się między jeziorem Czarnym a jeziorem Omulew. W 1782 r. osiedle to posiadało tylko 1 chałupę, natomiast w 1848 r. i w 1861 r. znajdowały się tam 3 budynki mieszkalne, a liczba mieszkańców wynosiła odpowiednio: 24 i 20 osób. W 1879 r. majątek Omulew posiadał 657 ha, w tym 167 ha wód i 92 ha lasów, 10 ha odłogów i dróg, 85 ha łąk, 303 ha gruntów ornych. W majątku znajdowała się cegielnia, gorzelnia i piec do wypalania wapna. W 1885 r. majątek liczył 91 mieszkańców. | ||
| + | |||
| + | Omulewski Młyn (Przysowa) leżał nad rzeką Omulew, w miejscu gdzie dzisiaj położona jest siedziba leśnictwa Dębowiec. Najstarsza wzmianka na temat Omulewskiego Młyna pochodzi z 6 kwietnia 1742 r.: młynarz Goroncy otrzymał wtedy przywilej na prowadzenie tartaku, położonego nad Omulwią. W 1752 r. właścicielem Omulewskiego Młyna był Gustaw Paulini. W rękach rodziny Paulinich majątek ten pozostał do 1945 r. W 1817 r. w Omulewskim Młynie znajdowały się 3 budynki mieszkalne, w których mieszkało 17 osób. W spisie z 1820 r. podano drugą nazwę tego majątku - Przysowa. W 1879 r. majątek liczył 144 ha i miał do zapłacenia 198 marek podatku. W 1885 r. Omulewski Młyn obejmował 188 ha, w tym 114 ha gruntów ornych, 8 ha łąk i 8 ha lasów. W 1829 r. jako właściciela Omulewskiego Młyna wymieniono Adolfa Pauliniego. Majątek obejmował wtedy 126 ha, w tym 70 ha gruntów ornych, 10 ha pastwisk i 26 ha lasów i wód. | ||
| + | |||
| + | Wieś Kot do 1945 r. nosiła nazwę Omulefofen, czyli Omulewski Piec. W dokumencie z 17 sierpnia 1742 r. Kot został określony, jako wieś zajmująca się wyrobem smoły. Pięciu smolarzy posiadło wówczas łącznie 37 łanów i 11 mórg oleckich ziemi. W 1817 r. wieś liczyła 24 chałupy i 130 mieszkańców. W 1822 r. w Kocie mieszkało 19 chłopów szkatułkowych, podleśniczy Kozłowski i kowal. Wieś posiadała wtedy 40 łanów, 11 mórg i 47 prętów oleckich ziemi. W 1885 r. Kot liczył 325 mieszkańców. | ||
| + | |||
| + | W 1910 r. poszczególne części wsi przedstawiają się następująco: majątek Omulew - 1020,5 ha i 28 mieszkańców, majątek Omulewski Młyn - 99,2 ha i 16 mieszkańców, Kot (Omulewski Piec) - 779,2 ha i 325 mieszkańców. W 1928 r. majątki Omulew i Omulewski Młyn oraz wieś Kot zostały połączone i razem stworzyły sołectwo Kot (Omulewski Piec). W 1939 r. sołectwo to liczyło 518 mieszkańców. | ||
| + | |||
| + | Na terenie wsi znajduje się zamknięty cmentarz ewangelicki. | ||
| + | |||
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim. | W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim. | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| + | S. Ambroziak, ''Osadnictwo na terenie gminy Jedwabno od czasów Zakonu Krzyżackiego'', Rocznik Mazurski 2002.<br/> | ||
| + | Max Toeppen, ''Historia Mazur'', Olsztyn, 1995. <br/> | ||
| + | Iwona Liżewska, Wiktor Knercer: ''Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej''. Olsztyn, 1998.<br/> | ||
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]<br/> | Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]<br/> | ||
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]<br/> | Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]<br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 12:50, 20 maj 2016
| Kot | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | szczycieński |
| Gmina | Jedwabno |
| Liczba ludności (2013) | 166 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kot | |
| Położenie na mapie Polski  Kot | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kot – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Jedwabno. Miejscowość w 2013 roku liczyła 166 mieszkańców. Funkcję sołtysa sprawuje Aleksandra Merchel[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, około 9 km na południowy-zachód od Jedwabna, przy drodze wojewódzkiej nr 545, nad rzeką Omulew.
Dzieje miejscowości
Obecna wieś składa się niejako z trzech początkowo oddzielnych części: własciwej wsi, majątku Omulew i Majątku Omulewski Młyn. Najstarszy jest majątek Omulew, nadany rodzinie Finkensteinów (11 łanów). W 1623 r. książę Jerzy Wilhelm zapisał Johannesowi Plagga karczmę (leżąca nad rzeką Omulew miedzy jeziorem Omulew a wsią Kot), zwaną Babakrug. Wymienia ją spis katastralny z 1717 roku. Włąścicielem był (oraz należącego do niej 1 łanu) Wilhelm Ernst von Finckenstein. W 1782 r. Babakrug posiadał 3 budynki, a w 1817 r. był już tylko 1 budynek mieszkalny, zamieszkany przez 13 osób. Natomiast w majątku Omulew było 8 budynków mieszkalnych i 52 mieszkańców.
W spisie majątków z 1879 r. znajduje się następująca wzmianka: "Omulef, Rittergut, mit Czarna, köllm.", co znaczy: "Omulew, majątek rycerski, z Czarną, chełm [osiedle chełmińskie]". Osiedle Czarna znajdowało się między jeziorem Czarnym a jeziorem Omulew. W 1782 r. osiedle to posiadało tylko 1 chałupę, natomiast w 1848 r. i w 1861 r. znajdowały się tam 3 budynki mieszkalne, a liczba mieszkańców wynosiła odpowiednio: 24 i 20 osób. W 1879 r. majątek Omulew posiadał 657 ha, w tym 167 ha wód i 92 ha lasów, 10 ha odłogów i dróg, 85 ha łąk, 303 ha gruntów ornych. W majątku znajdowała się cegielnia, gorzelnia i piec do wypalania wapna. W 1885 r. majątek liczył 91 mieszkańców.
Omulewski Młyn (Przysowa) leżał nad rzeką Omulew, w miejscu gdzie dzisiaj położona jest siedziba leśnictwa Dębowiec. Najstarsza wzmianka na temat Omulewskiego Młyna pochodzi z 6 kwietnia 1742 r.: młynarz Goroncy otrzymał wtedy przywilej na prowadzenie tartaku, położonego nad Omulwią. W 1752 r. właścicielem Omulewskiego Młyna był Gustaw Paulini. W rękach rodziny Paulinich majątek ten pozostał do 1945 r. W 1817 r. w Omulewskim Młynie znajdowały się 3 budynki mieszkalne, w których mieszkało 17 osób. W spisie z 1820 r. podano drugą nazwę tego majątku - Przysowa. W 1879 r. majątek liczył 144 ha i miał do zapłacenia 198 marek podatku. W 1885 r. Omulewski Młyn obejmował 188 ha, w tym 114 ha gruntów ornych, 8 ha łąk i 8 ha lasów. W 1829 r. jako właściciela Omulewskiego Młyna wymieniono Adolfa Pauliniego. Majątek obejmował wtedy 126 ha, w tym 70 ha gruntów ornych, 10 ha pastwisk i 26 ha lasów i wód.
Wieś Kot do 1945 r. nosiła nazwę Omulefofen, czyli Omulewski Piec. W dokumencie z 17 sierpnia 1742 r. Kot został określony, jako wieś zajmująca się wyrobem smoły. Pięciu smolarzy posiadło wówczas łącznie 37 łanów i 11 mórg oleckich ziemi. W 1817 r. wieś liczyła 24 chałupy i 130 mieszkańców. W 1822 r. w Kocie mieszkało 19 chłopów szkatułkowych, podleśniczy Kozłowski i kowal. Wieś posiadała wtedy 40 łanów, 11 mórg i 47 prętów oleckich ziemi. W 1885 r. Kot liczył 325 mieszkańców.
W 1910 r. poszczególne części wsi przedstawiają się następująco: majątek Omulew - 1020,5 ha i 28 mieszkańców, majątek Omulewski Młyn - 99,2 ha i 16 mieszkańców, Kot (Omulewski Piec) - 779,2 ha i 325 mieszkańców. W 1928 r. majątki Omulew i Omulewski Młyn oraz wieś Kot zostały połączone i razem stworzyły sołectwo Kot (Omulewski Piec). W 1939 r. sołectwo to liczyło 518 mieszkańców.
Na terenie wsi znajduje się zamknięty cmentarz ewangelicki.
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego[2]. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[3] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim.
Przypisy
- ↑ Urząd Gminy Jedwabno
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Bibliografia
S. Ambroziak, Osadnictwo na terenie gminy Jedwabno od czasów Zakonu Krzyżackiego, Rocznik Mazurski 2002.
Max Toeppen, Historia Mazur, Olsztyn, 1995.
Iwona Liżewska, Wiktor Knercer: Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej. Olsztyn, 1998.
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Bank Danych Lokalnych GUS [10.02.2015]
Urząd Gminy Jedwabno [10.02.2015]
Mapy Google Maps [10.02.2015]
