Dąbrówno (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Miejscowości na terenie gminy) |
|||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
|TERC10 = | |TERC10 = | ||
|www = http://www.dabrowno.pl/ | |www = http://www.dabrowno.pl/ | ||
| − | |bip = | + | |bip = https://bip.dabrowno.pl/ |
}} | }} | ||
'''Gmina Dąbrówno''' – gmina wiejska położona w południowo-zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowej części [[Powiat ostródzki|powiatu ostródzkiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Dąbrówno|Dąbrównie]]. | '''Gmina Dąbrówno''' – gmina wiejska położona w południowo-zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowej części [[Powiat ostródzki|powiatu ostródzkiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Dąbrówno|Dąbrównie]]. | ||
Aktualna wersja na dzień 12:23, 4 cze 2024
| Gmina Dąbrówno | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | ostródzki | ||
| Rodzaj gminy | wiejska | ||
| Wójt | Piotr Zwaliński | ||
| Powierzchnia | 165,74 km² | ||
| Liczba sołectw | 17 | ||
| Liczba miejscowości | 28 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
4468 27 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 89 | ||
| Tablice rejestracyjne | NOS | ||
| TERYT | 2815022 | ||
| Urząd gminy ul. Kościuszki 21 14-120 Dąbrówno
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Dąbrówno – gmina wiejska położona w południowo-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w południowej części powiatu ostródzkiego. Siedziba gminy znajduje się w Dąbrównie.
Gmina rolnicza posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki.
Władzę w gminie sprawuje wójt Piotr Zwaliński[1].
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Dąbrówno zajmuje powierzchnię 165,74 km2[2], w tym:
- użytki rolne: 44,8%
- lasy: 13,7%
- wody: 6%
Gmina stanowi 9,4% powierzchni powiatu ostródzkiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 4468 | 100 | 2128 | 47,6 | 2340 | 52,4 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
27 | 13 | 14 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Dąbrówno wynosiło -26 osoby[2], co stanowi 6,2% migracji w powiecie ostródzkim oraz 0,7% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Dąbrówno były częścią powiatu ostródzkiego w województwie olsztyńskim[3].
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[4]. Gromada Dąbrówno przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy[5].
Gmina wiejska Dąbrówno została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[6]. W jej skład wchodziły obszary sołectw: Brzeźno Mazurskie, Dąbrówno, Elgnowo, Jagodziny, Lewałd Wielki, Marwałd, Odmy, Okrągłe, Ostrowite, Samin, Tułodziad, Wądzyn.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[7], przestał istnieć powiat ostródzki. Gmina Dąbrówno została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] umiejscowiły gminę Dąbrówno w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim.
Gmina wiejska Dąbrówno graniczy z gminami: Ostróda, Grunwald, Kozłowo, Działdowo, Rybno, Lubawa.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Brzeźno Mazurskie, Dąbrówno, Elgnowo, Gardyny, Jagodziny, Leszcz, Lewałd Wielki, Łogdowo, Marwałd, Odmy, Okrągłe, Osiekowo, Ostrowite, Samin, Tułodziad, Wądzyn, Wierzbica.
Pozostałe miejscowości: Jakubowo, Jabłonowo, Stare Miasto, Dąbrowa, Kalbornia, Fiugajki, Saminek, Bartki, Pląchawy.
Gospodarka
Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego w gminie jest rolnictwo uzupełniane przez turystykę, handel i usługi.
Powierzchnia gruntów rolnych stanowi niecałe 45 % powierzchni gminy, w tym: grunty orne stanowią 89,8% (6669,6 ha), łąki i pastwiska 10% (746,5 ha), a sady 0,1% (7,1 ha). Średnia powierzchnia gospodarstwa indywidualnego wynosi ok. 20 ha. Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż (pszenica i pszenżyto), uprawiane są również rośliny przemysłowe i ziemniaki. Większość gospodarstw prowadzi produkcję wielokierunkową bez wyraźnie określonej specjalizacji.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Dąbrówno wynosiła pod koniec 2013 roku 233. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 222 tworzy sektor prywatny. 67 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 26 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 39 firm w dziale budownictwo, 19 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 8 firm[2]. Na terenie gminy nie ma rozwiniętego przemysłu; występuje niewielka ilość zakładów produkcyjnych i usługowych
Działa duża, jak na warunki lokalne, kopalnia żwiru General Żwir w Gardynach, firma ITALEST w Saminie, czy też kopalnia kruszywa OKSM w Brzeźnie Mazurskim.
Gmina Dąbrówno stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (urozmaicona rzeźba terenu, jeziora, lasy, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu). Powierzchnia lasów i wód stwarza dobre warunki do rozwoju wszystkich form wypoczynku oraz rekreacji. Walory przyrodnicze i kulturowe oraz sąsiedztwo Pól Grunwaldzkich mają wpływ na rozwój turystyki w gminie. Bazę turystyczną stanowią w większości gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Dąbrówno, Lewałd Wielki, Wądzyn, Ostrowite, Jabłonowo[9].
Gmina Dąbrówno należy do Związku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego "Czyste Środowisko", LGD "Ziemia Lubawska".
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Dąbrówno wynosiła 467 osób[2], co stanowi 5,1% bezrobotnych w powiecie ostródzkim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 24,6% ludności[10].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Gminny Ośrodek Kultury w Dąbrównie
- Gminna Biblioteka Publiczna w Dąbrównie filie biblioteki znajdują się Elgnowie, Marwałdzie, Saminie
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Dni Dąbrówna
- dożynki gminne
Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Dąbrówno należą[11]:
- założenia urbanistyczne, pozostałości murów obronnych i ruiny zamku, baszta oraz zabytkowe domy (m.in. przy ul. Kościuszki) w Dąbrównie
- budynki kościoła metodystów i synagogi w Dąbrównie
- wodociągowa wieża ciśnień w Dąbrównie
- kapliczki przydrożne w Dąbrównie i Saminie
- kościół ewangelicko-metodystyczny w Dąbrównie
- kościół pw. św. Jana Nepomucena i Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Dąbrównie
- kościół ewangelicki w Gardynach
- kościół pw. Trójcy Świętej w Leszczu
- kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Marwałdzie wraz z przykościelnym cmentarzem
Szlaki i atrakcje turystyczne
- Szlak Grunwaldzki: Waplewo - Samborowo (niebieski)
- szlak rowerowy "śladem zwiniętych torów" (trasą byłej linia kolejowej Ostróda - Dąbrówno)
- szlak kajakowy rzeki Wel
- obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody
- jeziora, lasy
- zabytkowe parki: Dąbrównie, Elgnowie, Saminie, Wierzbicy
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Dąbrówno można uzyskać na stronie internetowej: dabrowno.pl.
Religia
- Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy w Saminie
- Parafia pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Dąbrównie
- Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Marwałdzie
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Dąbrówno istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Publiczna Szkoła Podstawowa im. Ignacego Krasickiego w Elgnowie
- Publiczna Szkoła Podstawowa w Marwałdzie
- Publiczna Szkoła Podstawowa im. Jarosława Iwaszkiewicza w Dąbrównie
- Publiczne Gimnazjum im. Janusza Korczaka w Dąbrównie
Sport
Na terenie gminy organizowany jest turniej ligi piłki nożnej. Działają kluby sportowe:
- GKS Vel Dąbrówno
- UKS "Dąbrowa" (działający przy gimnazjum w Dąbrównie)
- UKS Start (działający przy szkole podstawowej w Dąbrównie)
Inne organizacje i instytucje
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:
Parki krajobrazowe:
- Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich (7 151,2 ha; wraz z otuliną 22 033,8 ha)
Obszary chronionego krajobrazu:
- Dąbrówieński Obszar Chronionego Krajobrazu (5 565 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Jeziora Mielno (10 498 ha)
Obszary Natura 2000:
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Dylewskie Wzgórza (3 430,62 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Welska (3 384,37 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Dąbrówno znajduje się 6 pomników przyrody oraz użytek ekologiczny: "Brzeźno Mazurskie"[12].
Zobacz też:
Przypisy
- ↑ BIP Urzędu Gminy Dąbrówno [20.10.2014]
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1946, nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ UG Dąbrówno [1]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
- ↑ 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Bibliografia
Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Program ochrony środowiska dla gminy Dąbrówno na lata 2012-2016 z perspektywą do roku 2018
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Dąbrówno [20.12.2014]
Urząd Gminy Dąbrówno [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
Kuratorium Oświaty w Olsztynie, Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]
