Kupin (gmina Zalewo): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
(→Bibliografia) |
||
| (Nie pokazano 2 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 35: | Linia 35: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Założycielami wsi byli Heinrich Zuckschwert i Sieghard von Schwarzburg. Pierwszy dokument lokacji wsi nie jest znany. Lokacja została odnowiona 21 grudnia 1320 roku. Dokument wystawił komtur dzierzgoński [[Luther von Braunschweig]]. Nadawał on założycielom i dotychczasowym użytkownikom wsi, Heinrichowi Zuckschwertowi i Sieghardowi von Schwarzburgowi i ich potomkom, "wieś ''Kuppen'' na prawie chełmińskim w wieczne posiadanie z 60 łanami (1008 ha) gruntów należnych do wsi"<ref name="p2">[http://www.jerzwald.pl/index.php/historia/z-dziejow-kupina.html Z dziejów Kupina.]</ref> oraz prawo połowu ryb w jeziorze Ewingi. W zamian mieli oni płacić rocznie pięćdziesiąt huben na święto Matki Boskiej Gromnicznej (2 luty), do tego 2 kury i 3 denary od każdego łanu. Z tych samych dóbr 4 łany otrzymał proboszcz Zalewa, który dodatkowo miał otrzymywać od posiadaczy ziemi z każdego łana korzec owsa. Sołtysem wsi został niejaki Jakub, któremu komtur dzierzgoński nadawał w wieczne posiadanie | + | Założycielami wsi byli Heinrich Zuckschwert i Sieghard von Schwarzburg. Pierwszy dokument lokacji wsi nie jest znany. Lokacja została odnowiona 21 grudnia 1320 roku. Dokument wystawił komtur dzierzgoński [[Luther von Braunschweig]]. Nadawał on założycielom i dotychczasowym użytkownikom wsi, Heinrichowi Zuckschwertowi i Sieghardowi von Schwarzburgowi i ich potomkom, "wieś ''Kuppen'' na prawie chełmińskim w wieczne posiadanie z 60 łanami (1008 ha) gruntów należnych do wsi"<ref name="p2">[http://www.jerzwald.pl/index.php/historia/z-dziejow-kupina.html Z dziejów Kupina.]</ref> oraz prawo połowu ryb w jeziorze Ewingi. W zamian mieli oni płacić rocznie pięćdziesiąt huben na święto Matki Boskiej Gromnicznej (2 luty), do tego 2 kury i 3 denary od każdego łanu. Z tych samych dóbr 4 łany otrzymał proboszcz Zalewa, który dodatkowo miał otrzymywać od posiadaczy ziemi z każdego łana korzec owsa. Sołtysem wsi został niejaki Jakub, któremu komtur dzierzgoński nadawał w wieczne posiadanie 6 łanów gruntu. Miał on również otrzymywać 1/3 funduszy z kar sądowych zasądzonych na włościach oraz prawo do hodowania 300 owiec. W dokumencie pojawia się również informacja, że majątek i jego posiadacze wyłączeni zostali z podległości miastu Zalewo. W XVI wieku we wsi znajdowała się kaplica filialna, którą w 1539 roku burmistrz Zalewa miał zburzyć, ponieważ mieszkańcy Kupina mieli uprawiać w niej bałwochwalstwo.<ref name="p2"/> W 1782 roku we wsi znajdowało się 76 domów, natomiast w 1858 roku w 64 gospodarstwach mieszkało 710 osób. W latach 1937-39 we wsi zamieszkiwało 399 osób.<br/> |
Po II wojnie światowej miejscowość była częścią gminy Zalewo w powiecie morąskim. W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [15.02.2015]</ref>. Kupin stał się częścią gromady Zalewo. W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> przywrócono podział państwa na gminy. Sołectwo Kupin stało się częścia gminy Zalewo<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim</ref>.<br/> | Po II wojnie światowej miejscowość była częścią gminy Zalewo w powiecie morąskim. W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [15.02.2015]</ref>. Kupin stał się częścią gromady Zalewo. W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> przywrócono podział państwa na gminy. Sołectwo Kupin stało się częścia gminy Zalewo<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim</ref>.<br/> | ||
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim. | W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim. | ||
| Linia 59: | Linia 59: | ||
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [10.02.2015]<br/> | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [10.02.2015]<br/> | ||
[https://www.google.pl/maps Mapy Google Maps] [10.02.2015]<br/> | [https://www.google.pl/maps Mapy Google Maps] [10.02.2015]<br/> | ||
| − | [http://wiki-de.genealogy.net/Kuppen wiki-de.genealogy.net] | + | [http://wiki-de.genealogy.net/Kuppen wiki-de.genealogy.net] [21.04.2015]<br/> |
| − | + | [http://www.jerzwald.pl/index.php/historia/z-dziejow-kupina.html Z dziejów Kupina na www.jerzwald.pl] [21.04.2015]<br/> | |
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Zalewo (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Zalewo (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] | ||
Aktualna wersja na dzień 21:20, 27 kwi 2015
| Kupin | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | iławski |
| Gmina | Zalewo |
| Liczba ludności (2013) | 228[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kupin | |
| Położenie na mapie Polski  Kupin | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kupin (niem. Kuppen; do 2012 r. Kupinin[2]) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Zalewo. Miejscowość w 2013 roku liczyła 228 mieszkańców[1]. Funkcję sołtysa sprawuje Aneta Kozak[3].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w doległości około 1,5 km od centrum Zalewa, niepodal jeziora Ewingi.
Dzieje miejscowości
Założycielami wsi byli Heinrich Zuckschwert i Sieghard von Schwarzburg. Pierwszy dokument lokacji wsi nie jest znany. Lokacja została odnowiona 21 grudnia 1320 roku. Dokument wystawił komtur dzierzgoński Luther von Braunschweig. Nadawał on założycielom i dotychczasowym użytkownikom wsi, Heinrichowi Zuckschwertowi i Sieghardowi von Schwarzburgowi i ich potomkom, "wieś Kuppen na prawie chełmińskim w wieczne posiadanie z 60 łanami (1008 ha) gruntów należnych do wsi"[4] oraz prawo połowu ryb w jeziorze Ewingi. W zamian mieli oni płacić rocznie pięćdziesiąt huben na święto Matki Boskiej Gromnicznej (2 luty), do tego 2 kury i 3 denary od każdego łanu. Z tych samych dóbr 4 łany otrzymał proboszcz Zalewa, który dodatkowo miał otrzymywać od posiadaczy ziemi z każdego łana korzec owsa. Sołtysem wsi został niejaki Jakub, któremu komtur dzierzgoński nadawał w wieczne posiadanie 6 łanów gruntu. Miał on również otrzymywać 1/3 funduszy z kar sądowych zasądzonych na włościach oraz prawo do hodowania 300 owiec. W dokumencie pojawia się również informacja, że majątek i jego posiadacze wyłączeni zostali z podległości miastu Zalewo. W XVI wieku we wsi znajdowała się kaplica filialna, którą w 1539 roku burmistrz Zalewa miał zburzyć, ponieważ mieszkańcy Kupina mieli uprawiać w niej bałwochwalstwo.[4] W 1782 roku we wsi znajdowało się 76 domów, natomiast w 1858 roku w 64 gospodarstwach mieszkało 710 osób. W latach 1937-39 we wsi zamieszkiwało 399 osób.
Po II wojnie światowej miejscowość była częścią gminy Zalewo w powiecie morąskim. W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[5]. Kupin stał się częścią gromady Zalewo. W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[6] przywrócono podział państwa na gminy. Sołectwo Kupin stało się częścia gminy Zalewo[7].
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego[8]. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[9] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim.
Liczba mieszkańców wsi w poszczególnych latach:
- 1820 - 438 osób
- 1885 - 499 osób
- 1905 - 372 osoby
- 1910 - 389 osób
- 1933 - 436 osób
- 1939 - 399 osób
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Łącznie miejscowości: Kupin, Osiedle, Osiedle Wileńskie.
- ↑ Dz.U. 2011, nr 291, poz. 1711, Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 27 grudnia 2011 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz ustalenia nazw niektórych obiektów fizjograficznych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ BIP Urzędu Miasta i Gminy Zalewo [21.04.2015]
- ↑ 4,0 4,1 Z dziejów Kupina.
- ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,isap.sejm.gov.pl [15.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Bibliografia
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 2011, nr 291, poz. 1711, Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 27 grudnia 2011 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz ustalenia nazw niektórych obiektów fizjograficznych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1973.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.02.2015]
Mapy Google Maps [10.02.2015]
wiki-de.genealogy.net [21.04.2015]
Z dziejów Kupina na www.jerzwald.pl [21.04.2015]
