Wardęgowo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Wardęgowo   
 
  |nazwa                = Wardęgowo   
Linia 6: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Wardęgowa  
 
  |dopełniacz wsi        = Wardęgowa  
  |zdjęcie              = [[File:Krzyż w Wardęgowie.jpg|thumb|Krzyż w Wardęgowie, źródło: www.gminabiskupiec.pl, 12.09.2013.]]
+
  |zdjęcie              = Krzyż w Wardęgowie.jpg  
|opis zdjęcia          = Krzyż w Wardęgowie    
+
|opis zdjęcia          = Krzyż w Wardęgowie. Źródło: [http://www.gminabiskupiec.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=6&subsub=25&menu=130&strona=1 www.gminabiskupiec.pl] [12.09.2013]   
  |rodzaj miejscowości  = wieś
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = warmińsko - mazurskie  
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |powiat                = nowomiejski
 
  |powiat                = nowomiejski
  |gmina                = Biskupiec (Biskupiec Pomorski)
+
  |gmina                = Biskupiec  
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              = Wardęgowo
 
  |sołectwo              = Wardęgowo
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 128
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 56
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 56
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 29: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Wardęgowo'''</big>  (niem. Wardengowo ) – wieś sołecka w Polsce województwie warmińsko – mazurskiej w powiecie nowomiejskim w gminie Biskupiec (Biskupiec Pomorski). W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa toruńskiego.
+
'''Wardęgowo''' (niem. ''Wardengowo'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskiej]], w [[Powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[Biskupiec (gmina wiejska)|gminie Biskupiec]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do województwa toruńskiego. W 2010 r. liczyła 128 mieszkańców. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Kazimierz Śliwiński]]<ref>[http://www.gminabiskupiec.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=106&strona=1/ Strona Gminy Biskupiec] [12.11.2013]</ref>.
+
<br/><br/>
 +
[[File:Kaplica w Wardęgowie.jpg|thumb|right|290px|Kaplica w Wardęgowie. Źródło: [http://www.gminabiskupiec.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=6&subsub=25&menu=130&strona=1 www.gminabiskupiec.pl] [12.09.2013] ]]
 +
==Położenie==
 +
Miejscowość położona jest w odległości ok 8 km od [[Biskupiec| Biskupca]].
 +
== Dzieje miejscowości ==
 +
Nazwa miejscowości pochodzi od słowa "hortulanus" – włóczęga. Miejscowość za czasów [[Zakon Krzyżacki |krzyżackich]] należała do [[Komturstwo radzyńskie |komturstwa radzyńskiego]]. Nieznana jest dokładna data lokacji wsi.
  
 +
W 1719 r. na skraju wsi małemu chłopcu wypasającemu bydło objawiła się Matka Boska. Na pamiątkę tego wydarzenia powstała tutaj kaplica.
  
<br/>
+
W XVIII w. w pobliżu miejscowości poległo wielu żołnierzy pochodzenia francuskiego. Ofiary pochowano w jednym grobie, nad którym stał krzyż. Usunięto go w okresie międzywojennym. W 1720 r. właścicielką Wardęgowa była [[Rozalia Sampławska]]. 1789 r. wieś wraz z folwarkiem liczyła 11 [[Dym |dymów]] i należała do Czapskich.
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
W XIX w. na terenie miejscowości istniała cegielnia. W XIX w. we wsi zajmowano się hodowlą krów mlecznych rasy wschodnio–fryskiej, owiec do strzyżenia, świń tucznych rasy Yorkshire. W 1885 r. było tutaj 5 domów i 13 dymów. We wsi mieszkało 76 osób w tym 54 katolików i 22 ewangelików.
  
Miejscowość położona jest na terenie gminy Biskupiec, której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora.W całości lasy stanowią 26 % powierzchni gminy a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są:wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.),wzgórza i pagórki morenowe,sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne.Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska a w okolicach miejscowości Łąkorzwyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach Mierzyna, na zachód od Sumina oraz na północ od Tymawy Wielkiej) i kemy (w rejonie Sumina, Łąkorka, Wonny i Szwarcenowa). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska.Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest Góra Szwedzka – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt zaś o wysokości ok. 62 m n.p.m. znajduje się w dolinie Osy u ujścia jej do jeziora Płowęż. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny „Jezioro Karaś”, torfowiskowy „Kociołek”, „Łabędź”, „Uroczysko Piotrowice” oraz częściowo Brodnicki Park Krajobrazowy. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to:gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe. 3. Wody powierzchniowe.
+
Przed [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojną światową]] Wardęgowo składało się z dwóch miejscowości: Wardęgowa oraz Wardęgówka. Po wojnie obie miejscowości połączono administracyjnie.  
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
==Zabytki==
Nazwa miejscowości pochodzi od słowa „hortulanus” – włóczęga. Miejscowość za czasów krzyżackich należała do komturstwa radzyńskiego. Nie znana jest dokładna data lokacji. W 1719 r. na skraju wsi Wardęgowo, małemu chłopcowi wypasującemu bydło objawiła się Matka Boska. Najprawdopodobniej jeden z wołów przeraźliwie ryczał, chłopiec podbiegł do niego i zauważył namalowany na blasze obraz Matki Bożej. Ponadto z miejscowych przekazów wynika, że w pobliżu miejscowości stoczono ciężkie walki, w których poległo wiele francuzów. Ponoć pochowano ofiary w jednym grobie nad którym stał krzyż usunięty w okresie międzywojennym. W 1720 r. właścicielką Wardęgowa była Rozalia Sampławska . 1789 r. wieś wraz z folwarkiem liczyła 11 dymów i należała do Czapskich . W XIX w. na terenie miejscowości istniała cegielnia. W XIX w. zajmowano się we wsi hodowlą krów mlecznych rasy wschodnio – fryskiej, owiec do strzyżenia, świń tucznych rasy Yorkshire. Przed II wojną światową Wardęgowo składało się z dwóch miejscowości: Wardęgowa oraz Wardęgówka. Po wojnie obie miejscowości zostały połączone administracyjnie.W 1885 r. było tutaj 5 domów, 13 dymów . We wsi mieszkało 76 osób w tym 54 katolików i 22 ewangelików. Nie zachowały się informacje o kształcie zabudowy wsi.
+
*[[Kaplica pw. Niepokalanego Serca Maryi Panny w Wardęgowie|kaplica]] z II połowy XX w. (powstała na miejscu drewnianej kapliczki z XVIII w.)
 
+
*[[Dwór w Wardęgowie|dwór]] z I połowy XIX w.  
 +
*drewniane chaty z lat 1937–1938
 +
*cmentarz wojskowy z 1812 r.
  
<br/>
+
== Bibliografia==
 
+
[http://www.gminabiskupiec.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=6&subsub=25&menu=130&strona=1/ Strona Gminy Biskupiec] [12.09.2013]<br/>
 
+
[http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.09.2013]
=== Zabytki: ===
 
Na terenie miejscowości znajdują się następujące zabytki: kaplica pw. Niepokalanego Serca Maryi Panny z II poł XX w. (powstała na miejscu drewnianej kapliczki z XVIII w.), dwór z I poł. XIX w., drewniane chaty z lat 1937 – 38; cmentarz wojskowy z 1812 r.
 
[[File:Kaplica w Wardęgowie.jpg|thumb|Kaplica w Wardęgowie, źródło: www.gminabiskupiec.pl, 12.09.2013.]]
 
 
 
<br/>
 
 
 
=== Bibliografia: ===
 
 
 
http://www.gminabiskupiec.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=6&subsub=25&menu=130&strona=1, 12.09.2013.
 
 
 
 
 
<br/>
 
  
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: Powiat nowomiejski]]
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 12:43, 11 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Biskupiec (gmina wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1701-1800]]

Aktualna wersja na dzień 15:15, 12 mar 2015

Wardęgowo

Krzyż w Wardęgowie. Źródło: www.gminabiskupiec.pl [12.09.2013]
Krzyż w Wardęgowie. Źródło: www.gminabiskupiec.pl [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat nowomiejski
Gmina Biskupiec
Sołectwo Wardęgowo
Liczba ludności (2010) 128
Strefa numeracyjna (+48) 56
Tablice rejestracyjne NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Wardęgowo
Wardęgowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Wardęgowo
Wardęgowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Wardęgowo (niem. Wardengowo) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskiej, w powiecie nowomiejskim, w gminie Biskupiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 2010 r. liczyła 128 mieszkańców. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Kazimierz Śliwiński[1].

Kaplica w Wardęgowie. Źródło: www.gminabiskupiec.pl [12.09.2013]

Położenie

Miejscowość położona jest w odległości ok 8 km od Biskupca.

Dzieje miejscowości

Nazwa miejscowości pochodzi od słowa "hortulanus" – włóczęga. Miejscowość za czasów krzyżackich należała do komturstwa radzyńskiego. Nieznana jest dokładna data lokacji wsi.

W 1719 r. na skraju wsi małemu chłopcu wypasającemu bydło objawiła się Matka Boska. Na pamiątkę tego wydarzenia powstała tutaj kaplica.

W XVIII w. w pobliżu miejscowości poległo wielu żołnierzy pochodzenia francuskiego. Ofiary pochowano w jednym grobie, nad którym stał krzyż. Usunięto go w okresie międzywojennym. W 1720 r. właścicielką Wardęgowa była Rozalia Sampławska. 1789 r. wieś wraz z folwarkiem liczyła 11 dymów i należała do Czapskich.

W XIX w. na terenie miejscowości istniała cegielnia. W XIX w. we wsi zajmowano się hodowlą krów mlecznych rasy wschodnio–fryskiej, owiec do strzyżenia, świń tucznych rasy Yorkshire. W 1885 r. było tutaj 5 domów i 13 dymów. We wsi mieszkało 76 osób w tym 54 katolików i 22 ewangelików.

Przed II wojną światową Wardęgowo składało się z dwóch miejscowości: Wardęgowa oraz Wardęgówka. Po wojnie obie miejscowości połączono administracyjnie.

Zabytki

  • kaplica z II połowy XX w. (powstała na miejscu drewnianej kapliczki z XVIII w.)
  • dwór z I połowy XIX w.
  • drewniane chaty z lat 1937–1938
  • cmentarz wojskowy z 1812 r.

Bibliografia

Strona Gminy Biskupiec [12.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.09.2013]

Przypisy