Jeruty: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| Linia 7: | Linia 6: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Jerut | |dopełniacz wsi = Jerut | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 35: | Linia 34: | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w odległości 5,5 km na zachód od [[Świętajno|Świętajna]], około 1 km na południe od drogi nr 53 na odcinku [[Szczytno]] – [[Rozogi]] i stacji kolejowej Jeruty na linii [[Olsztyn]] – [[Ełk]]. | + | Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w odległości 5,5 km na zachód od [[Świętajno|Świętajna]], około 1 km na południe od drogi nr 53 na odcinku [[Szczytno]] – [[Rozogi (gmina Rozogi)|Rozogi]] i stacji kolejowej Jeruty na linii [[Olsztyn]] – [[Ełk]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
Wieś została założona w 1703 roku jako [[Osada szkatułowa |osada szkatułowa]] na 4 łanach; sołtysem był [[Fryderyk Spek]] z [[Marksewo|Marksewa]]. Mieszkańcy zajmowali się – oprócz rolnictwa – także sitarstwem oraz wyrobem chodaków z łyka drzewnego, czyli łykarstwem. W połowie XIX wieku wieś liczyła już 63 łany – powiększenie areału uzyskano dzięki karczunkowi lasów oraz osuszaniu bagien. | Wieś została założona w 1703 roku jako [[Osada szkatułowa |osada szkatułowa]] na 4 łanach; sołtysem był [[Fryderyk Spek]] z [[Marksewo|Marksewa]]. Mieszkańcy zajmowali się – oprócz rolnictwa – także sitarstwem oraz wyrobem chodaków z łyka drzewnego, czyli łykarstwem. W połowie XIX wieku wieś liczyła już 63 łany – powiększenie areału uzyskano dzięki karczunkowi lasów oraz osuszaniu bagien. | ||
| + | |||
| + | W raporcie starosty szczycieńskiego von Gaudeckera z 1730 r. odnotowano Jeruty jako miejscowość posiadającą szkołę. | ||
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa, w skład którego wchodzi również osada [[Chajdyce]]. | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa, w skład którego wchodzi również osada [[Chajdyce]]. | ||
| Linia 59: | Linia 60: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Toeppen Max, ''Historia Mazur'', Olsztyn 1995 (przekład M. Szymańska-Jasińska)<br> | |
| − | + | Grabowski Sławomir, ''Z dziejów gminy Świętajno'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 38–43.<br/> | |
| − | + | Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998.<br/> | |
| − | + | Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. <br/> | |
| − | + | ''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [09.09.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [09.09.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [09.09.2013]<br/> | |
| + | [http://swietajno-ug.wwm.pl/ Strona Gminy Świętajno] [30.08.2013] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Aktualna wersja na dzień 11:43, 27 lis 2015
| Jeruty | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | szczycieński |
| Gmina | Świętajno |
| Liczba ludności (2010) | 326 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 12-140 |
| Tablice rejestracyjne | NSZ |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Jeruty | |
| Położenie na mapie Polski  Jeruty | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Jeruty (niem. Gross Jerutten) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Świętajno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 326 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Elżbieta Jabłonowska[1].
Położenie
Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, w odległości 5,5 km na zachód od Świętajna, około 1 km na południe od drogi nr 53 na odcinku Szczytno – Rozogi i stacji kolejowej Jeruty na linii Olsztyn – Ełk.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w 1703 roku jako osada szkatułowa na 4 łanach; sołtysem był Fryderyk Spek z Marksewa. Mieszkańcy zajmowali się – oprócz rolnictwa – także sitarstwem oraz wyrobem chodaków z łyka drzewnego, czyli łykarstwem. W połowie XIX wieku wieś liczyła już 63 łany – powiększenie areału uzyskano dzięki karczunkowi lasów oraz osuszaniu bagien.
W raporcie starosty szczycieńskiego von Gaudeckera z 1730 r. odnotowano Jeruty jako miejscowość posiadającą szkołę.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa, w skład którego wchodzi również osada Chajdyce.
Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach:
- 1782 r. – 40 gospodarstw
- 1818 r. – 287 osób, 45 gospodarstw
- 1858 r. – 57 gospodarstw
- 1939 r. – 486 osób
Zabytki
- zabudowa murowana i drewniana z przełomu XIX i XX wieku (m.in. chałupa, obora, stodoła, kostnica)
- budynek szkoły z 1920 r. (poprzedni został zniszczony w 1914 r.)
Bibliografia
Toeppen Max, Historia Mazur, Olsztyn 1995 (przekład M. Szymańska-Jasińska)
Grabowski Sławomir, Z dziejów gminy Świętajno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 38–43.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [09.09.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [09.09.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [09.09.2013]
Strona Gminy Świętajno [30.08.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Świętajno [30.08.2013]
<references>
