Kabiny

Kabiny
Kabiny. Kaplica z XIX wieku. Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Kolno
Liczba ludności (2010)	305
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kabiny
Położenie na mapie Polski Kabiny
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kabiny (niem. Kabienen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Kolno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 305 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krystyna Krasuska.

Położenie

Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 11 km na południowy zachód od Reszla oraz 5,5 km od jeziora Mutek.

Dzieje miejscowości

Niemiecka nazwa wsi wywodzi się bezpośrednio z języka pruskiego. Przywilej lokacyjny dla wsi został wystawiony 8 maja 1359 roku przez biskupa Jana Stryprocka. Odbiorcami dokumentu byli pruscy bracia: Herman, Janusz, Mikołaj, Henryk i Tideman. Otrzymali 77 włók ziemi na pruskim polu osadniczym zwanym Trutelauken. Wieś początkowo była zwana Rynow. Po jakimś czasie pojawiła się wersja Cabyn. Kabiny były pruską wsią służebną – jedną z wielu – ciągnących się od jeziora Dadaj w kierunku północnym, aż do współczesnych granic wsi Łężany. Na przełomie XV i XVI wieku prawo pruskie zostało zastąpione przez prawo chełmińskie. W okresie wojny polsko–krzyżackiej w latach 1519–1521 nie udało się uniknąć zniszczeń wsi. Spustoszona miejscowość częściowo się wyludniła. W tym czasie odłogiem leżał obszar obejmujący 43 włóki czynszowe. Do 1533 roku zagospodarowano jedynie 4 włóki ziemi. Ponowną próbę kolonizacji Kabin podjął biskup Marcin Kromer. W 1583 roku nadał on niejakiemu Wojciechowi Mazankowi przywilej na założenie karczmy, natomiast Zachariaszowi Wartenburskiemu nadał młyn. W 1586 roku Kabiny były całkowicie zagospodarowane. W 1614 roku ówczesny sołtys Jerzy Dukat otrzymał parcelę celem założenia drugiej karczmy we wsi. Jeden z tych przybytków uległ jednak zniszczeniu w czasie wojny północnej. Kabiny z pewnością padły ofiarą epidemii dżumy pustoszącej Prusy w latach 1709–1711. W 1783 roku Kabiny składały się z 71 domów. W 1935 roku do miejscowej szkoły uczęszczało 122 dzieci, z którymi pracowało 2 nauczycieli. Po zakończeniu II wojny światowej wieś została zasiedlona przez polskich osadników.

Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

• 1820 r. – 438 osób

• 1848 r. – 626 osób

• 1939 r. – 765 osób

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Kolnie. Nabożeństwa odbywają się w kaplicy filialnej pw. Matki Boskiej Różańcowej w Kabinach. Wierni kościoła greckokatolickiego z tej miejscowości należą do parafii w Reszlu.

Turystyka

• szlak rowerowy o długości 65 km – przebieg trasy: Biskupiec – Stanclewo – Stary Gieląd – Zyndaki – Burszewo – Widryny – Leginy – Samławki – Kabiny – Kolno – Górowo – Kruzy – Labuchy – Biskupiec

Zabytki

• eklektyczna kapliczka z 1893 roku; z czerwonej cegły
• zniszczona tablica pamiątkowa zlokalizowana na wschodnim skraju wsi, poświęcona poległym w czasie I wojny światowej
• przydrożna kapliczka warmińska

Bibliografia

Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [19.12.2013]
Moje Mazury [19.12.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [19.12.2013]
Wikipedia [19.12.2013]
Strona Urzędu Gminy Kolno [18.12.2013]