|
|
| (Nie pokazano 21 wersji utworzonych przez 8 użytkowników) |
| Linia 1: |
Linia 1: |
| | {{Parafia infobox | | {{Parafia infobox |
| − | |nazwa = Parafia pw. św. Józefa | + | |nazwa = Parafia pw. św. Józefa w Olsztynie |
| − | |grafika = Józef Olsztyn.jpg | + | |grafika = |
| − | |podpis grafiki = Kościół parafialny, źródło: [http://archwarmia.pl/parafie/parafie/olsztyn-parafia-swietego-jozefa/ Archidiecezja warmińska], 03.01.2014. | + | |podpis grafiki = |
| − | |siedziba = Olsztyn | + | ||siedziba = Olsztyn |
| | |adres = ul. Jagiellońska 41, 10-273 Olsztyn | | |adres = ul. Jagiellońska 41, 10-273 Olsztyn |
| − | |data powołania = 19 wrzesień 1932 | + | |data powołania = 19 września 1932 r. |
| | |data zamknięcia = | | |data zamknięcia = |
| | |wyznanie = katolickie | | |wyznanie = katolickie |
| Linia 12: |
Linia 12: |
| | |1. jednostka nazwa = warmińska | | |1. jednostka nazwa = warmińska |
| | |2. jednostka typ = Dekanat | | |2. jednostka typ = Dekanat |
| − | |2. jednostka nazwa = Olsztyn II - Zatorze | + | |2. jednostka nazwa = Olsztyn II – Zatorze |
| | |obiekt sakralny funkcja = Kościół | | |obiekt sakralny funkcja = Kościół |
| − | |obiekt sakralny = Kościół pw. św. Józefa | + | |obiekt sakralny = kościół pw. św. Józefa |
| − | |dzień wspomnienia = | + | |dzień wspomnienia = 19 marca |
| | |www = [http://www.swjozefolsztyn.eu Parafia Józefa w Olsztynie] | | |www = [http://www.swjozefolsztyn.eu Parafia Józefa w Olsztynie] |
| | }}<br/> | | }}<br/> |
| − | | + | ''' Parafia pw. św. Józefa w Olsztynie ''' – [[Parafia rzymskokatolicka |rzymskokatolicka]] parafia leżąca w [[dekanat Olsztyn II - zatorze|dekanacie Olsztyn II - Zatorze]], należącym do [[archidiecezja warmińska |archidiecezji warmińskiej]]. Erygowana 19 września 1932 r. Mieści się przy ul. Jagiellońskiej 41 w [[Olsztyn|Olsztynie]]. Proboszczem parafii jest ks. mgr [[Jerzy Mazur]]. |
| − | ''' Parafia pw. św. Józefa w Olsztynie ''' – [[rzymskokatolicka | rzymskokatolicka]] parafia leżąca w [[dekanat Olsztyn II - zatorze|dekanacie Olsztyn II - Zatorze]], należącym do [[archidiecezja warmińska | archidiecezji warmińskiej]]. Erygowana 19 września 1932 r. Mieści się przy ul. Jagiellońskiej 41 w [[Olsztyn|Olsztynie]]. | |
| | <br/><br/> | | <br/><br/> |
| | | | |
| | == Historia parafii == | | == Historia parafii == |
| − | Decyzję o budowie kościoła św. Józefa podjęto w czerwcu 1911 r. Olsztyn liczył wówczas już 34 tysiące mieszkańców, a kościoły były tylko dwa. Pojawiła się więc potrzeba wzniesienia kolejnej świątyni i to za torami, czyli w części północnej. Osiedle to rozrosło się pod koniec XIX wieku. Zaraz po zbudowaniu linii kolejowej łączącej Olsztyn z Czerwonką, Szczytnem i Ostródą.
| + | W kwietniu 1912 r. rozpoczęto budowę [[lkwim: Kościół pw. św. Józefa w Olsztynie |Kościoła pw. św. Józefa w Olsztynie]], a zakończono w październiku roku następnego. W 1964 r. ufundowano figurę św. Józefa, która obecnie stoi przed świątynią. Parafia powstała 18 grudnia 1924 r. Pełnie praw uzyskała jednak 19 września 1932 r. |
| − | Projekt kościoła św. Józefa przygotował architekt z Królewca, Fritz Heitmann. Przypomnijmy, że ten architekt zaprojektował również kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Olsztynie. W przypadku kościoła św. Józefa wybrał jednak inny styl. Tym razem miał to być kościół neoromański. I rzeczywiście świątynia ta ma wszystkie najważniejsze cechy romanizmu: plan krzyża łacińskiego, wieżę na skrzyżowaniu naw, dwuwieżową fasadę oraz kształt filarów i okien.
| |
| − | Prace budowlane rozpoczęto w kwietniu 1912 r., a zakończono w październiku roku następnego. W sumie budowa trwała jedynie 17 miesięcy (około 500 dni). Kościół Serca Jezusowego wznoszono przez ok. 800 dni, ale świątynia św. Józefa jest mniejsza, długości 47 m i szerokości 18,5 m.
| |
| − | Charakterystyczną cechą kościołów romańskich jest różna wysokość nawy głównej i naw bocznych. Zasadę tę zachowano i w przypadku kościoła św. Józefa. Nawa główna jest prawie dwa razy wyższa od bocznych i mierzy 11,5 m. Główna wieża, wzniesiona nad transeptem, czyli miejscem skrzyżowania się nawy głównej z poprzeczną ma kształt ośmioboku, natomiast wieże przy głównym wejściu wzniesiono na planie kwadratu. Na wszystkich wieżach ustawiono krzyże.
| |
| − | W kościele św. Józefa znajduje się pięć ołtarzy, ale tylko trzy wstawiono zaraz po zakończeniu budowy. Ołtarz główny wykonano - podobnie jak kościół - w stylu romańskim. Pochodzi on z firmy Georga Schreinera z Regensburga. W miejscu centralnym ołtarza znajduje się tabernakulum, a nad nim tzw. Tron Eucharystyczny, nieco wyżej leżący baranek, a całość wieńczy Grupa Ukrzyżowania, czyli figury ukrzyżowanego Chrystusa, a obok Niego Maryi i św. Jana. Po lewej stronie tabernakulum umieszczono płaskorzeźbę sceny z Emmaus, a po prawej ofiary Melchizedeka. Na skrzydłach, które mogą być zamknięte, widzimy jeszcze płaskorzeźby scen zaślubin św. Józefa i jego śmierci. Płaskorzeźby zostały wykonane w drewnie dębowym. Z tyłu tych zamykanych skrzydeł są malowidła scen Modlitwy Chrystusa w Ogrodzie Oliwnym i Zdjęcie z Krzyża.
| |
| − | Ołtarz boczny z lewej strony poświęcony jest Maryi, a po prawej - Najświętszemu Sercu Pana Jezusa W nawie poprzecznej z lewej strony znajduje się ołtarz Matki Bożej Ostrobramskiej. Ustawiono go w latach pięćdziesiątych, a zabiegali o to Wilnianie, których duża grupa osiedliła się na Zatorzu po II wojnie światowej. W tym czasie proboszczem był też Wilnianin, ks. Władysław Małachowski.
| |
| − | Po prawej stronie w nawie poprzecznej jest jeszcze ołtarz Miłosierdzia Bożego. Z tyłu kościoła po lewej stronie w kaplicy św. Antoniego umieszczono obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Przed kilkoma laty w lewej nawie zamieszczono także Różaniec Męki Dzieci Polskich na Syberii w latach 1940 - 1946. Na tzw. paciorkach wypisano nazwy miejscowości, do których zsyłani byli Polacy. Różaniec ufundował Związek Sybiraków z okazji 50 rocznicy powrotu do Polski.
| |
| − | Ambonę, ustawioną po prawej stronie kościoła, wykonała firma Vettera z Dobrego Miasta. Ozdobiona została figurami ojców kapadockich z IV wieku: Bazylego Wielkiego, Grzegorza z Nysy i Grzegorza z Nazjanzu, a także św. Atanazego i św. Jana Chryzostoma.
| |
| − | Kościół św. Józefa ma interesujący prospekt organowy. Wszystkie piszczałki otrzymały oprawę architektoniczną w formie arkad, czyli kolumn połączonych łukiem. Przestrzeń między piszczałkami a łukiem wypełnia ornament w postaci serc, okręgów i esownic.
| |
| − | Dużą wartość artystyczna przedstawiają stacje Drogi Krzyżowej, które namalował profesor Gerhard Fugel z Monachium.
| |
| − | W kościele św. Józefa największą wartość, oprócz głównego ołtarza, mają zapewne witraże. Wykonała je firma Gassen et Blaschke z Dusseldorfu. W prezbiterium w prostokątnych i zamkniętych łukiem oknach przedstawiono na witrażach Chrystusa i dwunastu Apostołów. W transepcie, czyli zwieńczeniu nawy głównej z nawą poprzeczną, po stronie prawej możemy podziwiać witraże przedstawiające sceny z dzieciństwa Jezusa: Boże Narodzenie, ofiarowanie w świątyni i nauczanie dwunastoletniego Jezusa w świątyni, a także dwie sceny z końca życia ziemskiego Chrystusa: Zmartwychwstanie i Wniebowstąpienie. Ponadto są tu wyobrażenia Zesłania Ducha Świętego i ukoronowania Matki Bożej na królową nieba i ziemi.
| |
| − | Po przeciwnej stronie czyli w ramieniu lewym transeptu wstawiono witraże zawierające sceny z życia Maryi i męki Chrystusa. Są to m.in. Zwiastowanie, Nawiedzenie, Maryja z Dzieciątkiem, a także Chrystus w Ogrojcu, biczowanie i dźwiganie krzyża. Wymienione witraże nasycone są kolorami brązu, czerwieni, zieleni i błękitu.
| |
| − | W transepcie są jeszcze cztery witraże w kształcie kół, przedstawiające symbole Ewangelistów: człowiek ze skrzydłami to św. Mateusz, lew - św. Marek, wół - św. Łukasz i orzeł – św. Jan.
| |
| − | Ostatni witraż zdobiący całe okno znajduje się przy wyjściu, w kaplicy św. Antoniego. Przedstawia on diakona Filipa, który udziela chrztu Szymonowi z Samarii (Dz 8,9) Niewielkie okna w nawach bocznych wypełniono kwadratowymi, bezbarwnymi szybkami i jedynie ich górną część, czyli same łuki ozdobiono motywami kwiatów, ptaków i krzyża.
| |
| − | Przed kościołem stoi figura św. Józefa, ufundowana w 1964 r. Rok później ustawiono wokół kościoła 14 kaplic Drogi Krzyżowej. Jest też kapliczka, zbudowana z kamieni polnych, z figurą Matki Bożej z Lourdes.
| |
| − | Do placu przykościelnego przylega cmentarz, założony w 1904 r. Pochowano na nim wielu zasłużonych mieszkańców Olsztyna: w tym Seweryna Pieniężnego (seniora) i jego żonę, a także lekarzy, naukowców, legionistów oraz kapłanów. W 1961 r. cmentarz zamknięto i skomunalizowano. Niestety, to przyspieszyło jego dewastację.
| |
| − | Skoro mówimy o kościele św. Józefa, warto przypomnieć o męczeńskiej śmierci proboszcza tej parafii, Niemca, ks. Bernarda Klementa. 21 stycznia 1945 r. Ksiądz ten odprawił jeszcze Mszę św. i jakby przewidując najgorsze, podczas liturgii zgromadzonym w świątyni udzielił ogólnego rozgrzeszenia. Niedługo potem znaleziono nieżywego księdza w piwnicy plebanii. Kiedy i jak spotkała go śmierć, nie wiemy. Parafianie jedynie mówili, że ksiądz został zastrzelony w prezbiterium kościoła w dniu wkroczenia Armii Czerwonej do Olsztyna. O tym fakcie zaświadczała plama zastygłej krwi przed głównym ołtarzem. Księdza Klementa pochował na cmentarzu św. Józefa ojciec Gilbert Pawletta, franciszkanin z pobliskiego klasztoru. W zastępczej księdze zgonów napisał: „Todestag unbekannt” - dzień śmierci nieznany. Na nagrobku zaś widniała data śmierci 22 I 1945 r. W połowie lat osiemdziesiątych jego zwłoki przeniesiono na cmentarz komunalny.
| |
| − | Od stycznia 1945 r. świątynia była przez kilka miesięcy nieczynna. W międzyczasie zniszczono ołtarze, porozbijano drzwiczki do tabernakulum, wybito niektóre okna i uszkodzeniu uległ dach. Wspomniany ojciec Pawletta jeszcze 25 marca 1945 r. zapisał w księdze chrztów: „Kirchen waren noch geschlossen” - kościoły były jeszcze zamknięte. Kościół św. Józefa ponownie udostępniono wiernym dopiero w lipcu 1945 r.
| |
| − | Przed wojną kościół ozdobiono licznymi malowidłami. Wykonał je Paul Beckmann z Królewca. Do dzisiaj zachowało się tylko jedno, mianowicie sąd ostateczny wykonany na suficie w kopule. Widzimy tu siedzącego na tronie Chrystusa, a obok niego m.in. Matkę Bożą, św. Annę, św. Józefa i św. Michała.
| |
| − | W latach osiemdziesiątych przeprowadzono renowację wnętrza. Przebudowano wówczas prezbiterium i pomalowano na biało ściany. W 1988 r. kościół wpisano do rejestru zabytków architektury województwa olsztyńskiego.
| |
| | <br/> | | <br/> |
| − | Do parafii należą: Olsztyn - Aleja Wojska Polskiego - nr 30-48; ulice: Abramowskiego, Borowa, Bydgoska, Cicha, Chełmińska, Chopina, Fałata, Gdańska, Hanki Sawickiej, Jagiellońska nr 12, 16, 18-85 (z wyjątkiem 81 i 83), Katowicka, Kossaka, Karłowicza, Radiowa, Limanowskiego, Małeckiego, Moniuszki, Niedziałkowskiego, Oficerska, Parkowa, Paderewskiego, Poprzeczna, Puszkina, Rataja, Reymonta, Słowackiego, Sybiraków, Szymanowskiego, Tczewska, Toruńska, Wiosenna, Zamenhoffa, Zientary-Malewskiej) | + | W 1965 r. ustawiono wokół [[lkwim:Kościół pw. św. Józefa w Olsztynie |kościoła]] 14 kaplic Drogi Krzyżowej. Do placu przykościelnego przylega cmentarz, założony w 1904 r. W latach osiemdziesiątych przeprowadzono renowację wnętrza świątyni. |
| | <br/> | | <br/> |
| | + | Do parafii należą: [[Olsztyn]] - Aleja Wojska Polskiego - nr 30-48; ulice: Abramowskiego, Borowa, Bydgoska, Cicha, Chełmińska, Chopina, Fałata, Gdańska, Hanki Sawickiej, Jagiellońska nr 12, 16, 18-85 (z wyjątkiem 81 i 83), Katowicka, Kossaka, Karłowicza, Radiowa, Limanowskiego, Małeckiego, Moniuszki, Niedziałkowskiego, Oficerska, Parkowa, Paderewskiego, Poprzeczna, Puszkina, Rataja, Reymonta, Słowackiego, Sybiraków, Szymanowskiego, Tczewska, Toruńska, Wiosenna, Zamenhoffa, Zientary-Malewskiej) |
| | + | <br/> |
| | + | Przy parafii istnieje [[Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Olsztynie]]. |
| | + | <br/> |
| | + | |
| | + | == Duchowni parafii == |
| | + | |
| | + | '''Wykaz wikariuszy:''' |
| | + | |
| | + | * ks. Andrzej Zdziarski |
| | | | |
| − | == Kler parafialny ==
| + | * ks. Janusz Rytuba |
| − | Duszpasterze
| |
| | | | |
| − | Proboszcz: ks. mgr Jerzy Mazur
| + | * ks. Marcin Brzostek |
| − | Wikariusz: ks. mgr Andrzej Zdziarski
| + | |
| − | Wikariusz: ks. mgr lic. Janusz Rytuba
| + | * ks. Wojciech Łazowski |
| − | Wikariusz: ks. mgr Marcin Brzostek
| + | |
| − | Wikariusz: ks. mgr Wojciech Łazowski
| + | '''Wykaz rezydentów:''' |
| − | Rezydent: ks. kap. hon. Bronisław Siekierski
| + | |
| − | Rezydent: ks. kan. mgr Tadeusz Alicki
| + | * ks. kap. hon. Bronisław Siekierski |
| − | Rezydent: ks. mgr lic. Marcin Sawicki
| + | |
| − | Rezydent: ks. mgr lic. Wiesław Zagórowski
| + | * ks. kan. Tadeusz Alicki |
| | + | |
| | + | * ks. Marcin Sawicki |
| | + | |
| | + | * ks. Wiesław Zagórowski |
| | <br/> | | <br/> |
| | | | |
| Linia 67: |
Linia 60: |
| | == Filie parafii == | | == Filie parafii == |
| | | | |
| − | KAPLICA w Szpitalu Miejskim (dawny Kolejowy) - Aleja Wojska Polskiego 30,
| + | [[lkwim:Kaplica przy Szpitalu Mariackim w Olsztynie |Kaplica w Szpitalu Miejskim w Olsztynie]] |
| − | KAPLICA w Szpitalu Psychiatrycznym - Aleja Wojska Polskiego 35,
| |
| − | KAPLICA w Szpitalu MSW - Aleja Wojska Polskiego 37,
| |
| − | KAPLICA w Szpitalu Przeciwgruźliczym - ul. Jagiellońska 78,
| |
| − | KAPLICA w Domu Kombatanta - ul. Fałata 23,
| |
| | | | |
| | + | [[Kaplica w Szpitalu Psychiatrycznym w Olsztynie]] |
| | + | |
| | + | [[Kaplica w Szpitalu MSWiA w Olsztynie]] |
| | + | |
| | + | [[Kaplica w Szpitalu Przeciwgruźliczym w Olsztynie]] |
| | + | |
| | + | [[Kaplica w Domu Kombatanta w Olsztynie]] |
| | <br/> | | <br/> |
| | | | |
| | == Zobacz też == | | == Zobacz też == |
| − | [http://archwarmia.pl/ Archidiecezja warmińska] | + | [http://archwarmia.pl/ Archidiecezja warmińska]<br/> |
| | + | [http://archwarmia.pl/parafie/parafie/olsztyn-parafia-swietego-jozefa/ Olsztyn: Parafia pw. św. Józefa]<br/> |
| | + | [http://www.swjozefolsztyn.eu Parafia św. Józefa w Olsztynie] |
| | <br/> | | <br/> |
| | | | |
| | == Bibliografia == | | == Bibliografia == |
| − | [http://archwarmia.pl/parafie/parafie/olsztyn-parafia-swietego-jozefa/ Archidiecezja warmińska], 03.01.2014.
| + | Kopiczko Andrzej, ''Kościoły i kaplice w Olsztynie'', Olsztyn 2000, 154 s. <br/> |
| − | | + | ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, t. 1, Olsztyn 1999, 302 s.<br/> |
| − | Kopiczko Andrzej, ''Kościoły i kaplice w Olsztynie'', Olsztyn 2000, 154 ss. | + | ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, t. 2, Olsztyn 1999, 300 s. |
| − | | |
| − | ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', pod red. Bronisława Magdziarza, t. 1, Olsztyn 1999, 302 ss. | |
| − | | |
| − | ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', pod red. Bronisława Magdziarza, t. 2, Olsztyn 1999, 300 ss. | |
| − | | |
| − | [http://www.swjozefolsztyn.eu Parafia Józefa w Olsztynie], 03.01.2014.
| |
| | <br/> | | <br/> |
| | | | |
| − | [[Kategoria: Kościół]][[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]][[Kategoria: Kościół rzymskokatolicki]][[Kategoria: Archidiecezja warmińska]][[Kategoria: Dekanat Olsztyn II - Zatorze]][[Kategoria: Powiat olsztyński]][[Kategoria: Gmina Olsztyn]] | + | [[Kategoria: Kościół rzymskokatolicki]] |
| | + | [[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]] |
| | + | [[Kategoria: Archidiecezja warmińska]] |
| | + | [[Kategoria: Dekanat Olsztyn II - Zatorze]] |
| | + | [[Kategoria: Olsztyn]] |
| | + | [[Kategoria: 1919-1944]] |
| | + | [[Kategoria: 1990-]] |
| Parafia pw. św. Józefa w Olsztynie
|
|
|
|
| Siedziba
|
Olsztyn
|
| Adres
|
ul. Jagiellońska 41, 10-273 Olsztyn
|
| Data powołania
|
19 września 1932 r.
|
| Wyznanie
|
katolickie
|
| Kościół
|
rzymskokatolicki
|
| Archidiecezja
|
warmińska
|
| Dekanat
|
Olsztyn II – Zatorze
|
| Kościół
|
kościół pw. św. Józefa
|
| Wspomnienie liturgiczne
|
19 marca
|
| Parafia Józefa w Olsztynie
|
Parafia pw. św. Józefa w Olsztynie – rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Olsztyn II - Zatorze, należącym do archidiecezji warmińskiej. Erygowana 19 września 1932 r. Mieści się przy ul. Jagiellońskiej 41 w Olsztynie. Proboszczem parafii jest ks. mgr Jerzy Mazur.
Historia parafii
W kwietniu 1912 r. rozpoczęto budowę Kościoła pw. św. Józefa w Olsztynie, a zakończono w październiku roku następnego. W 1964 r. ufundowano figurę św. Józefa, która obecnie stoi przed świątynią. Parafia powstała 18 grudnia 1924 r. Pełnie praw uzyskała jednak 19 września 1932 r.
W 1965 r. ustawiono wokół kościoła 14 kaplic Drogi Krzyżowej. Do placu przykościelnego przylega cmentarz, założony w 1904 r. W latach osiemdziesiątych przeprowadzono renowację wnętrza świątyni.
Do parafii należą: Olsztyn - Aleja Wojska Polskiego - nr 30-48; ulice: Abramowskiego, Borowa, Bydgoska, Cicha, Chełmińska, Chopina, Fałata, Gdańska, Hanki Sawickiej, Jagiellońska nr 12, 16, 18-85 (z wyjątkiem 81 i 83), Katowicka, Kossaka, Karłowicza, Radiowa, Limanowskiego, Małeckiego, Moniuszki, Niedziałkowskiego, Oficerska, Parkowa, Paderewskiego, Poprzeczna, Puszkina, Rataja, Reymonta, Słowackiego, Sybiraków, Szymanowskiego, Tczewska, Toruńska, Wiosenna, Zamenhoffa, Zientary-Malewskiej)
Przy parafii istnieje Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Olsztynie.
Duchowni parafii
Wykaz wikariuszy:
Wykaz rezydentów:
- ks. kap. hon. Bronisław Siekierski
Domy zgromadzeń zakonnych działające na terenie parafii
Zgromadzenie Sióstr Misjonarek Świętej Rodziny w Olsztynie
Filie parafii
Kaplica w Szpitalu Miejskim w Olsztynie
Kaplica w Szpitalu Psychiatrycznym w Olsztynie
Kaplica w Szpitalu MSWiA w Olsztynie
Kaplica w Szpitalu Przeciwgruźliczym w Olsztynie
Kaplica w Domu Kombatanta w Olsztynie
Zobacz też
Archidiecezja warmińska
Olsztyn: Parafia pw. św. Józefa
Parafia św. Józefa w Olsztynie
Bibliografia
Kopiczko Andrzej, Kościoły i kaplice w Olsztynie, Olsztyn 2000, 154 s.
Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, t. 1, Olsztyn 1999, 302 s.
Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, t. 2, Olsztyn 1999, 300 s.
