Kriwe: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "'''Kriwe''', Criwe. Nazwa określająca kapłana pruskiego (bałtyjskiego). Piotr z Dusurga w swojej Kronika ziemi pruskiej | Kronice ziemi prusk...") |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Dzieje" na "Kategoria:Dzieje Warmii i Mazur") |
||
| (Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | '''Kriwe''', Criwe | + | '''Kriwe''', Criwe – nazwa określająca kapłana [[Prusowie|pruskiego]] (bałtyjskiego). |
| − | [[Piotr z Dusurga | Piotr z Dusurga]] w swojej [[Kronika ziemi pruskiej | Kronice ziemi pruskiej]] | + | <br/><br/> |
| + | ==Historia== | ||
| + | [[Piotr z Dusurga |Piotr z Dusurga]] w swojej [[Kronika ziemi pruskiej | ''Kronice ziemi pruskiej'']] podawał, iż w miejscu o nazwie [[Romowe|Romowe]] mieszkał człowiek zwany Kriwe. Był on głównym kapłanem kultu pogańskiego wszystkich ludów bałtyjskich. Pełnił zatem funkcję dającą się porównać z funkcją papieża w Rzymie. | ||
| − | Dawniej wyrażono też pogląd, iż słowo | + | Dawniej wyrażono też pogląd, iż słowo ''kriwe'' było imieniem własnym ostatniego kapłana pruskich bogów, strażnika świętego ognia w [[Nadrowia|Nadrowii]]. Inne ziemie plemienne również miały mieć podobnych kapłanów ognia. |
| − | |||
| − | |||
| + | Obecnie badacze tego zagadnienia skłaniają się do twierdzenia, iż słowo ''kriwe'' oznaczało jeden z rodzajów kapłanów, obok [[tulisz|''tuliszów'']], [[ligasz| ''ligaszów'']] i [[wurszajtis|''wurszajtisów'']]. ''Kriwe'' to główny kapłan każdego z okręgów osadniczych. Nazwa ta mogła się wiązać z atrybutem kapłańskim – poskręcaną i powykrzywianą drewnianą laską zwaną ''krzywulą''. Kriwe za pomocą ''krzywuli'' miał ''krzywać'', czyli wróżyć, zamawiać, czarować. Składał też ofiary bogom. | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Piotr z Dusburga, ''Kronika ziemi pruskiej'', tłum. S. Wyszomirski, Toruń 2004. | + | Piotr z Dusburga, ''Kronika ziemi pruskiej'', tłum. S. Wyszomirski, Toruń 2004.<br/> |
| − | + | Ryszard Tomicki, ''Czy Kriwe krzywał? Kilka uwag o pożytkach z przeżytków'', [w:] ''Archeologia w teorii i praktyce'', red. A. Buko, P. Urbańczyk, Warszawa 2000.<br/> | |
| − | + | Łucja Okulicz-Kozaryn, ''Dzieje Prusów'', Wrocław 2000.<br/> | |
| − | + | Grzegorz Białuński, ''Las w wierzeniach Prusów i Jaćwięgów'', Feste Boyen. Pismo Towarzystwa Miłośników Twierdzy Boyen, z. 1 (2002).<br/> | |
| − | Łucja Okulicz-Kozaryn, ''Dzieje Prusów'', Wrocław 2000. | + | Antoni Mierzyński, ''Romowe. Rozprawa archeologiczna'', Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego, 1900, t. XXVII, z. 1–2.<br/> |
| − | |||
| − | Grzegorz Białuński, ''Las w wierzeniach Prusów i Jaćwięgów'', Feste Boyen. Pismo Towarzystwa Miłośników Twierdzy Boyen, z. 1 (2002). | ||
| − | + | [[Kategoria:Dzieje Warmii i Mazur]] [[Kategoria:Prusowie]] [[Kategoria:Historia Prusów]][[Kategoria:Prusowie]] [[Kategoria:Prusowie]] [[Kategoria:Prusowie]] [[Kategoria:Społeczeństwo i kultura Prusów]][[Kategoria:Prusowie]] | |
Aktualna wersja na dzień 13:03, 16 wrz 2015
Kriwe, Criwe – nazwa określająca kapłana pruskiego (bałtyjskiego).
Historia
Piotr z Dusurga w swojej Kronice ziemi pruskiej podawał, iż w miejscu o nazwie Romowe mieszkał człowiek zwany Kriwe. Był on głównym kapłanem kultu pogańskiego wszystkich ludów bałtyjskich. Pełnił zatem funkcję dającą się porównać z funkcją papieża w Rzymie.
Dawniej wyrażono też pogląd, iż słowo kriwe było imieniem własnym ostatniego kapłana pruskich bogów, strażnika świętego ognia w Nadrowii. Inne ziemie plemienne również miały mieć podobnych kapłanów ognia.
Obecnie badacze tego zagadnienia skłaniają się do twierdzenia, iż słowo kriwe oznaczało jeden z rodzajów kapłanów, obok tuliszów, ligaszów i wurszajtisów. Kriwe to główny kapłan każdego z okręgów osadniczych. Nazwa ta mogła się wiązać z atrybutem kapłańskim – poskręcaną i powykrzywianą drewnianą laską zwaną krzywulą. Kriwe za pomocą krzywuli miał krzywać, czyli wróżyć, zamawiać, czarować. Składał też ofiary bogom.
Bibliografia
Piotr z Dusburga, Kronika ziemi pruskiej, tłum. S. Wyszomirski, Toruń 2004.
Ryszard Tomicki, Czy Kriwe krzywał? Kilka uwag o pożytkach z przeżytków, [w:] Archeologia w teorii i praktyce, red. A. Buko, P. Urbańczyk, Warszawa 2000.
Łucja Okulicz-Kozaryn, Dzieje Prusów, Wrocław 2000.
Grzegorz Białuński, Las w wierzeniach Prusów i Jaćwięgów, Feste Boyen. Pismo Towarzystwa Miłośników Twierdzy Boyen, z. 1 (2002).
Antoni Mierzyński, Romowe. Rozprawa archeologiczna, Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego, 1900, t. XXVII, z. 1–2.
