Drogosze: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia) |
|||
| (Nie pokazano 22 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | |dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = drogosze.jpg |
| − | |opis zdjęcia = Kościół | + | |opis zdjęcia = Kościół pw. Matki Bożej Ostrobramskiej w Drogoszach.<br>Fot. Mieczysław Kalski |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| + | [[image:drogosze2.jpg|thumb|right|290px|[[lkwim:Pałac w Drogoszach|Pałac w Drogoszach]].<br>Fot. Mieczysław Kalski]] | ||
''' Drogosze''' (niem. ''Gross Wolfsdorf'', ''Dӧnhoffstadt'') – wieś niesołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[Barciany (gmina wiejska)|gminie Barciany]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. | ''' Drogosze''' (niem. ''Gross Wolfsdorf'', ''Dӧnhoffstadt'') – wieś niesołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[Barciany (gmina wiejska)|gminie Barciany]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. | ||
| − | |||
Miejscowość w 2010 roku liczyła mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Drogosze, [[Kolwiny]], [[Krymławki]] i [[Rzymek]]. Funkcję sołtysa obecnie sprawuje [[Wiesława Antończyk]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/barciany_gmina_wiejska/101/Jednostki_pomocnicze/ bip.warmia.mazury.pl] [05.03.2014]</ref>. | Miejscowość w 2010 roku liczyła mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Drogosze, [[Kolwiny]], [[Krymławki]] i [[Rzymek]]. Funkcję sołtysa obecnie sprawuje [[Wiesława Antończyk]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/barciany_gmina_wiejska/101/Jednostki_pomocnicze/ bip.warmia.mazury.pl] [05.03.2014]</ref>. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | + | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Charakterystyka fizjograficzna == | == Charakterystyka fizjograficzna == | ||
Miejscowość leży w odległości 16 km na północny zachód od [[Kętrzyn|Kętrzyna]]. | Miejscowość leży w odległości 16 km na północny zachód od [[Kętrzyn|Kętrzyna]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1361 roku. Wówczas miejscowe dobra stały się własnością [[Konrad von Wolfsdorf| Konrada von Wolfsdorfa]]. Od tego czasu wieś zwano Wilkowem Wielkim, co stanowiło bezpośrednie odwołanie do nazwiska właściciela. Jeszcze w XIV wieku wybudowano kościół w stylu gotyckim. W latach 1598–1606 Rautterowie wznieśli we wsi pałac, który jednak spłonął od uderzenia pioruna. | + | Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1361 roku. Wówczas miejscowe dobra stały się własnością [[Konrad von Wolfsdorf| Konrada von Wolfsdorfa]]. Od tego czasu wieś zwano Wilkowem Wielkim, co stanowiło bezpośrednie odwołanie do nazwiska właściciela. Jeszcze w XIV wieku wybudowano kościół w stylu gotyckim. W latach 1598–1606 Rautterowie wznieśli we wsi pałac, który jednak spłonął od uderzenia pioruna. Pałac został rozebrany w początkach XVIII wieku. |
| − | Jedna z przedstawicielek rodu wyszła za mąż za hrabiego Dӧnhoffa | + | Jedna z przedstawicielek rodu Rautterów wyszła za mąż za hrabiego Dӧnhoffa, otrzymując w posagu Wilkowo. Dӧnhoffowie należeli do najznamienitszych rodów magnackich i byli również związani z polskim dworem. W Polsce zwano ich Denhofami. Ród pochodził w Westfalii, gdzie już w XIII w. był właścicielem dużych majątków. Część rodu w pierwszej połowie XIV wieku przeniosła się do Inflant, Kurlandii oraz Polski, a dwa wieki później trafili również do [[Prusy Książęce| Prus Książęcych]]. Do najznakomitszych przedstawicieli rodu należy wliczyć Annę Dӧnhoff – matkę króla Polski Stanisława Leszczyńskiego, Gerarda – wojewodę pomorskiego, ulubieńca i doradcę Władysława IV czy Fryderyka – pułkownika księcia Radziwiłła, posła na elekcję Jana III Sobieskiego. Chwalebnie na kartach historii rodu zapisali się również uczestnicy wyprawy na Wiedeń – Ernest i Jan Kazimierz. |
| − | W Wilkowie osiedli przedstawiciele rodziny wywodzący się z linii [[Magnus Ernest Dӧnhoff|Magnusa Ernesta Dӧnhoffa]]. Ród stopniowo ulegał zniemczeniu, choć w kolejnych dziesięcioleciach | + | W Wilkowie osiedli przedstawiciele rodziny wywodzący się z linii [[Magnus Ernest Dӧnhoff|Magnusa Ernesta Dӧnhoffa]]. Ród stopniowo ulegał zniemczeniu, choć w kolejnych dziesięcioleciach napotkać można na polskie imiona dziedziczone po słynnych przodkach. W XVIII w. Wilkowo Wielkie przekształciło się w główną siedzibę rodu i zarazem centrum klucza majątków. Obejmował on 25 wsi i majątków zlokalizowanych w dawnym powiecie kętrzyńskim i mrągowskim. W 1795 roku rodzina odziedziczyła po rodzie Warechów kolejne posiadłości w powiecie kętrzyńskim. W latach 1710–1716 Bogusław Dӧnhoff wybudował okazały barokowy pałac, zaprojektowany przez słynnego wówczas von Collasa. W 1816 roku umarł ostatni męski przedstawiciel rodu w Wilkowie Wielkim. |
| − | W 1817 roku wieś liczyła 366 mieszkańców i składała się z 34 domów. Od tego momentu majątek był dziedziczony przez kobiety. W | + | W 1817 roku wieś liczyła 366 mieszkańców i składała się z 34 domów. Od tego momentu majątek był dziedziczony przez kobiety. W pierwszej połowie XIX wieku trafił w ręce młodszej linii rodu – Stolberg-Wernigerod, która pozostała w Wilkowie Wielkim do końca II wojny światowej. Do roku 1938 majątek obejmował obszar 5866 ha. Wieś nosiła wówczas nazwę Dӧnhoffstadt. W 1939 roku wieś liczyła 1216 mieszkańców. |
| − | Po zakończeniu II wojny światowej wieś została nazwana przez nowych osadników Pałacowem. Od 1946 roku zaczęła obowiązywać nazwa Drogosze. W 1954 roku powołano do życia Gromadzką Radę Narodową. Gromada uległa likwidacji w roku 1968. Od 1954 roku w pałacu zaczął działać [[Ośrodek Szkolenia Rolniczego w Drogoszach|Ośrodek Szkolenia Rolniczego]]. W 1974 roku pałac zaczął również pełnić rolę ośrodka kolonijnego dla dzieci pracowników Toruńskiej Przędzalni Czesankowej. W 1970 roku Drogosze liczyły 566 mieszkańców. W 1973 roku sołectwo Drogosze | + | Po zakończeniu II wojny światowej wieś została nazwana przez nowych osadników Pałacowem. Od 1946 roku zaczęła obowiązywać nazwa Drogosze. W 1954 roku powołano do życia Gromadzką Radę Narodową. Gromada uległa likwidacji w roku 1968. Od 1954 roku w pałacu zaczął działać [[Ośrodek Szkolenia Rolniczego w Drogoszach|Ośrodek Szkolenia Rolniczego]]. W 1974 roku pałac zaczął również pełnić rolę ośrodka kolonijnego dla dzieci pracowników Toruńskiej Przędzalni Czesankowej. W 1970 roku Drogosze liczyły 566 mieszkańców. W 1973 roku sołectwo Drogosze wchodzące w skład gminy Barciany obejmowało cztery miejscowości. |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Edukacja == | == Edukacja == | ||
W miejscowości funkcjonuje [[szkoła podstawowa w Drogoszach|szkoła podstawowa]]. | W miejscowości funkcjonuje [[szkoła podstawowa w Drogoszach|szkoła podstawowa]]. | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *Barokowy [[lkwim:Pałac w Drogoszach|pałac]] otoczony ok. 70 ha ogrodem, zbudowany w latach 1710–1716. Pałac został wzniesiony na miejscu manierystycznego pałacu Rautterów wybudowanego w latach 1596–1606. |
| − | *[[lkwim: Portret Krzysztofa Denhoffa z pałacu w Drogoszach| | + | *[[lkwim: Portret Krzysztofa Denhoffa z pałacu w Drogoszach| Portret Krzysztofa Dӧnhoffa]] namalowany w 1609 roku. Obecnie znajduje się w zbiorach [[lkwim: Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie|Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie]]. |
| − | * | + | *Dawna kaplica pałacowa, wystawiona w 1725 roku. |
| − | * | + | *Park pałacowy, założony w pierwszej połowie XIX wieku, od strony południowej przechodzący w park krajobrazowy, założony na przełomie XVIII i XIX wieku. W czasach świetności w parku znajdował się rezerwat danieli. Przy majątku zlokalizowane są dwa stawy: Drogoski Staw oraz Zamkowy Staw. |
| − | * | + | *Neoklasycystyczna kapliczka znajdująca się w parku pałacowym. |
| − | *[[kościół pw. Matki Bożej Ostrobramskiej w Drogoszach| | + | *[[kościół pw. Matki Bożej Ostrobramskiej w Drogoszach|Gotycki kościół parafialny]] powstały w XIV wieku, przebudowany w 1593 roku oraz w XVIII wieku. We wnętrzu zachowała się kaplica rodowa Dӧnhoffów wraz z marmurowymi sarkofagami przedstawicieli rodu. |
| − | * | + | *Barokowy budynek plebanii zbudowany XVIII wieku. |
| − | * | + | *Spichlerz plebański, który pochodzi z XVIII w. |
| − | * | + | *Neoklasycystyczna strażnica pożarowa, która została wybudowana w XIX wieku. |
| + | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.<br/> | Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.<br/> | ||
| Linia 73: | Linia 72: | ||
Rzempołuch Andrzej, ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1992.<br/> | Rzempołuch Andrzej, ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1992.<br/> | ||
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| − | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [10.03.2014]<br/> |
| − | [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#826/pl/i/drogosze_-_zabytkowy_palac | + | [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#826/pl/i/drogosze_-_zabytkowy_palac ciekawemazury.pl] [05.03.2014]<br/> |
| − | [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/search,1,-1,-1,-1,-1,-1,drogosze.html | + | [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/search,1,-1,-1,-1,-1,-1,drogosze.html polskaniezwykla.pl] [05.03.2014]<br/> |
| − | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014] |
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat kętrzyński]] [[Kategoria: Barciany (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie niesołeckie | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat kętrzyński]] [[Kategoria: Barciany (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie niesołeckie]] |
Aktualna wersja na dzień 08:37, 16 kwi 2015
| Drogosze | |
| | |
 Kościół pw. Matki Bożej Ostrobramskiej w Drogoszach.
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | kętrzyński |
| Gmina | Barciany |
| Liczba ludności (2010) | 561 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Drogosze | |
| Położenie na mapie Polski  Drogosze | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Drogosze (niem. Gross Wolfsdorf, Dӧnhoffstadt) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Barciany. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Drogosze, Kolwiny, Krymławki i Rzymek. Funkcję sołtysa obecnie sprawuje Wiesława Antończyk[1].
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość leży w odległości 16 km na północny zachód od Kętrzyna.
Dzieje miejscowości
Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1361 roku. Wówczas miejscowe dobra stały się własnością Konrada von Wolfsdorfa. Od tego czasu wieś zwano Wilkowem Wielkim, co stanowiło bezpośrednie odwołanie do nazwiska właściciela. Jeszcze w XIV wieku wybudowano kościół w stylu gotyckim. W latach 1598–1606 Rautterowie wznieśli we wsi pałac, który jednak spłonął od uderzenia pioruna. Pałac został rozebrany w początkach XVIII wieku.
Jedna z przedstawicielek rodu Rautterów wyszła za mąż za hrabiego Dӧnhoffa, otrzymując w posagu Wilkowo. Dӧnhoffowie należeli do najznamienitszych rodów magnackich i byli również związani z polskim dworem. W Polsce zwano ich Denhofami. Ród pochodził w Westfalii, gdzie już w XIII w. był właścicielem dużych majątków. Część rodu w pierwszej połowie XIV wieku przeniosła się do Inflant, Kurlandii oraz Polski, a dwa wieki później trafili również do Prus Książęcych. Do najznakomitszych przedstawicieli rodu należy wliczyć Annę Dӧnhoff – matkę króla Polski Stanisława Leszczyńskiego, Gerarda – wojewodę pomorskiego, ulubieńca i doradcę Władysława IV czy Fryderyka – pułkownika księcia Radziwiłła, posła na elekcję Jana III Sobieskiego. Chwalebnie na kartach historii rodu zapisali się również uczestnicy wyprawy na Wiedeń – Ernest i Jan Kazimierz.
W Wilkowie osiedli przedstawiciele rodziny wywodzący się z linii Magnusa Ernesta Dӧnhoffa. Ród stopniowo ulegał zniemczeniu, choć w kolejnych dziesięcioleciach napotkać można na polskie imiona dziedziczone po słynnych przodkach. W XVIII w. Wilkowo Wielkie przekształciło się w główną siedzibę rodu i zarazem centrum klucza majątków. Obejmował on 25 wsi i majątków zlokalizowanych w dawnym powiecie kętrzyńskim i mrągowskim. W 1795 roku rodzina odziedziczyła po rodzie Warechów kolejne posiadłości w powiecie kętrzyńskim. W latach 1710–1716 Bogusław Dӧnhoff wybudował okazały barokowy pałac, zaprojektowany przez słynnego wówczas von Collasa. W 1816 roku umarł ostatni męski przedstawiciel rodu w Wilkowie Wielkim.
W 1817 roku wieś liczyła 366 mieszkańców i składała się z 34 domów. Od tego momentu majątek był dziedziczony przez kobiety. W pierwszej połowie XIX wieku trafił w ręce młodszej linii rodu – Stolberg-Wernigerod, która pozostała w Wilkowie Wielkim do końca II wojny światowej. Do roku 1938 majątek obejmował obszar 5866 ha. Wieś nosiła wówczas nazwę Dӧnhoffstadt. W 1939 roku wieś liczyła 1216 mieszkańców.
Po zakończeniu II wojny światowej wieś została nazwana przez nowych osadników Pałacowem. Od 1946 roku zaczęła obowiązywać nazwa Drogosze. W 1954 roku powołano do życia Gromadzką Radę Narodową. Gromada uległa likwidacji w roku 1968. Od 1954 roku w pałacu zaczął działać Ośrodek Szkolenia Rolniczego. W 1974 roku pałac zaczął również pełnić rolę ośrodka kolonijnego dla dzieci pracowników Toruńskiej Przędzalni Czesankowej. W 1970 roku Drogosze liczyły 566 mieszkańców. W 1973 roku sołectwo Drogosze wchodzące w skład gminy Barciany obejmowało cztery miejscowości.
Edukacja
W miejscowości funkcjonuje szkoła podstawowa.
Zabytki
- Barokowy pałac otoczony ok. 70 ha ogrodem, zbudowany w latach 1710–1716. Pałac został wzniesiony na miejscu manierystycznego pałacu Rautterów wybudowanego w latach 1596–1606.
- Portret Krzysztofa Dӧnhoffa namalowany w 1609 roku. Obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.
- Dawna kaplica pałacowa, wystawiona w 1725 roku.
- Park pałacowy, założony w pierwszej połowie XIX wieku, od strony południowej przechodzący w park krajobrazowy, założony na przełomie XVIII i XIX wieku. W czasach świetności w parku znajdował się rezerwat danieli. Przy majątku zlokalizowane są dwa stawy: Drogoski Staw oraz Zamkowy Staw.
- Neoklasycystyczna kapliczka znajdująca się w parku pałacowym.
- Gotycki kościół parafialny powstały w XIV wieku, przebudowany w 1593 roku oraz w XVIII wieku. We wnętrzu zachowała się kaplica rodowa Dӧnhoffów wraz z marmurowymi sarkofagami przedstawicieli rodu.
- Barokowy budynek plebanii zbudowany XVIII wieku.
- Spichlerz plebański, który pochodzi z XVIII w.
- Neoklasycystyczna strażnica pożarowa, która została wybudowana w XIX wieku.
Przypisy
- ↑ bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]
Bibliografia
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, przewodniczący komitetu redakcyjnego Andrzej Wakar, Olsztyn 1978.
Licharewa Zofia, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.03.2014]
ciekawemazury.pl [05.03.2014]
polskaniezwykla.pl [05.03.2014]
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
