Jaśko Sokół

Jaśko Sokół

Jaśko Sokół – uczestnik bitwy grunwaldzkiej.

Życiorys

Jaśko Sokół razem ze Zbysławem z Dobrej Wody dowodził chorągwią św. Jerzego, pod którą służyli wszyscy zaciężni Czesi i Morawianie. Podczas oblężenia Malborka potajemnie nawiązał kontakt z zaciężnymi Czechami w służbie krzyżackiej. W ich imieniu proponował Jagielle wydanie zamku na określonych warunkach finansowych. Doradcy Jagiełły uznali za haniebne przejmowanie zamku wroga podstępem i za pieniądze. Gdy odstąpiono od Malborka, 21 września armia królewska podeszła pod Radzyń. Zamek zdobyto szturmem. Odnaleziono w nim bogate łupy i dużo nagromadzonej żywności. Pieniądze i kosztowne rzeczy Jagiełło rozdał rycerzom, żywność zostawił zaś dla załogi złożonej z Polaków i Czechów.

23 września 1410 r. Jagiełło powierzył Jaśkowi Sokołowi dowództwo nad zamkiem w Radzyniu, ten zaś wyznaczył swego zastępcę, a sam udał się z królem do Torunia. Tam zatruł się rybą. Na rozkaz króla przewieziono go do Brześcia Kujawskiego, gdzie wkrótce zmarł. Jego rodziną opiekował się Jagiełło. Na swój koszt kształcił synów Sokoła w Krakowie. Według ustaleń rozejmu zawartego w lutym zamki, które były w posiadaniu króla, miały pozostać w jego rękach aż do zawarcia pokoju. Jednak traktat pokojowy, który zawarto w Toruniu 1 lutego 1411 roku, przewidział zwrot zamków Krzyżakom.

Bibliografia

J. Długosz, Banderia Prutenorum, wyd. K. Górski, Warszawa 1958.
J. Długosz [1415-1480], Grunwald 1410: proelii descriptio auctoris Joannis Dlugossi = opisanie bitwy według Jana Długosza = mušio aprašymas pagal Janą Dlugošą = popis bitvy podle Jana Długosze = Yan Dlugosqa köre urusmanin tasviri = Schlachtenbeschreibung nach Jan Długosz = a description of the battle according to Jan Długosz = description de la bataille d'apres Jan Długosz = opisanie bitvy po Ânu Dlugošu = opis bitvi za Ânom Dlugošem, [moderator doctrinae deditus Jan Gancewski; moderator editionem ducens Anna Westfeld], Olsztyn 2010.
Jana Długosza Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, przekł. J. Mrukówna, oprac. J. Garbacik, K. Pieradzka, Warszawa 1982.
Kronika konfliktu Władysława króla polskiego z Krzyżakami w roku Pańskim 1410, przekład J. Danka, A. Nadolski, Olsztyn 1987.
M. Duczmal, Jagiellonowie. Leksykon biograficzny, Kraków 1996.
S. Ekdahl, Die Schlacht bei Tannenberg, t. 1. Einführung und Quellenanlage, Berlin 1982.
Encyklopedia historii Polski. Dzieje polityczne, t. 1-2, Warszawa 1994-1995.
S. Jóźwiak, K. Kwiatkowski, A. Szweda, S. Szybkowski, Wojna Polski i Litwy z zakonem krzyżackim w latach 1409-1411, Malbork 2010.
L. Kolankowski, Polska Jagiellonów. Dzieje polityczne, Olsztyn 1991.
A. Nadolski, Grunwald. Problemy wybrane, Olsztyn 1990.
A. Nikżentaitis, Witold i Jagiełło, Poznań 2000.
Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1978 - .
J. Sikorski, Bohaterowie Grunwaldu, Olsztyn 2010.