Sasanka łąkowa

Sasanka łąkowa
Pulsatilla pratensis
(L.) Mill.
Sasanka łąkowa (Pulsatilla pratensis, subsp. nigricans). Fot. DHochmayr. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny naczyniowe
Gromada	okrytonasienne
Klasa	dwuliścienne
Rząd	jaskrowce
Rodzina	jaskrowate
Rodzaj	sasanka
Gatunek	sasanka łąkowa
Synonimy

Sasanka łąkowa (Pulsatilla pratens (L.) Mill.) – gatunek rośliny należący do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae).

Morfologia

Łodyga (głąbik) o wysokości 10–20 cm jest silnie owłosiona długimi, białymi włoskami. W czasie dojrzewania owoców wydłuża się do 35 cm. Liście odziomkowe są pierzastosieczne, złożone z długich, wąskich odcinków. Rozwijają się później niż głąbik. Pod kwiatami posiada jeszcze trzy przysadki – siedzące listki podzielone na równowąskie łatki.

Kwitnie od marca do kwietnia, czasami powtórnie zakwita jesienią. Kwiaty dzwonkowate, pojedyncze, o długości 3–5 cm, zwieszone. Okwiat złożony z 6 działek o szaro-fioletowym kolorze. Wewnątrz niego liczne słupki i pręciki. Młode pączki są okryte długimi, białymi włoskami. Roślina nie wytwarza nektaru, ale jest chętnie odwiedzana przez owady dokonujące zapylenia krzyżowego, gdyż wytwarza bardzo dużo pyłku.

Owocem jest niełupka z długą pierzastą ością, która pełni rolę aparatu lotnego, nasiona rozsiewane są bowiem przez wiatr. W czasie dojrzewania liczne niełupki tworzą charakterystyczny owocostan – puszystą kulkę.

Rozmieszczenie i ekologia

Występuje w stanie dzikim w niemal całej Europie (z wyjątkiem Europy Zachodniej). W Polsce w stanie dzikim jest rzadka. Można ją spotkać na niżu oraz w południowym pasie wyżyn. Preferuje siedliska świetliste, suche zbocza, słoneczne obrzeża lasów i zarośli.

Na Warmii i Mazurach sasanka łąkowa została odnotowana w rezerwacie "Kulka" w gminie Dźwierzuty.

Wartość użytkowa

Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski" jest umieszczona w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia V). Źródłem zagrożenia dla tej rośliny jest zarastanie muraw, na których występuje, przez drzewa i krzewy oraz wyższe trawy, a także zaorywanie ich. Nie jest jednak poważniej zagrożona, ostatnio nawet rozprzestrzenia się i zajmuje nowe siedliska

Ciekawostki

W nowszych ujęciach taksonomicznych gatunek ten został włączony do rodzaju Anemone i ma nazwę Anemone pratensis L. Tworzy mieszańce z sasanką otwartą, wiosenną i zwyczajną.

Bibliografia

Zarzycki K., Szeląg Z., Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.), Red lists of plants and fungi in Poland, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków 2006.
pl.wikipedia.org
gios.gov.pl