Szarzynka skórzasta: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę "{{Roślina infobox |Nazwa rośliny = Szarzynka skórzasta |Nazwa łacińska = Parmelina tiliacea |L = (Hoffm.) Hale |Pusta linia = <br/> |grafika = szarzynka.jpg |...")
 
 
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |grafika = szarzynka.jpg
 
  |grafika = szarzynka.jpg
  |podpis grafiki = Szarzynka skórzasta
+
  |podpis grafiki = Szarzynka skórzasta.<br>Fot. Dariusz Kubiak.
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Królestwo = grzyby
 
  |Królestwo = grzyby
 +
|Podkrólestwo =
 
  |Gromada = grzyby workowe
 
  |Gromada = grzyby workowe
 
  |Klasa = miseczniaki (Lecanoromycetes)
 
  |Klasa = miseczniaki (Lecanoromycetes)
Linia 17: Linia 18:
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Lista synonimów = ''Parmelina scotrea'' (Ach.) Ach.}}
 
  |Lista synonimów = ''Parmelina scotrea'' (Ach.) Ach.}}
<br/>
+
'''Szarzynka skórzasta''' (''Parmelina tiliacea'' (Hoffm.) Hale) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny tarczownicowatych (''Parmeliaceae''), rzędu misecznicowców (''Lecanorales)''.  
 
+
<br/><br/>
 
+
== Plecha ==
'''Szarzynka skórzasta''' (''Anaptychia ciliaris'' (Hoffm.) Hale) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny tarczownicowatych (''Parmeliaceae''), rzędu misecznicowców (''Lecanorales)''.  
+
Plecha szarzynki skórzastej jest listkowata, jasnoszara, czasem o odcieniu białawym lub niebieskawym, z dość krótkimi, zaokrąglonymi na końcach odcinkami. Miąższ plechy spośród standardowych odczynników barwi się jedynie od C (C+ czerwony, P-, K-).
=== Plecha ===
 
 
 
  
Plecha Szarzynka skórzastaobrostnicy rzęsowatej jest listkowata, czasem o odcinkach wzniesionych i wtedy prawie krzaczkowata, zwykle do 5 cm średnicy, szara, czasem brunatniejąca, o wąskich odcinkach (zwykle 1-2 mm średnicy), wielokrotnie porozgałęzianych, o powierzchni pilśniowatej. Na brzegach odcinków wyraźne, długie (do 7 mm) rzęski. Dolna strona plechy biaława, bez chwytników. Owocniki (miseczki - apotecja) do 5 mm średnicy, o czarniawych tarczkach, z brzeżkiem barwy plechy, dość częste.
+
Soraliów brak. Izydia jasnobrązowe do szarobrązowych lub barwy plechy, cylindrycznomaczużkowate, proste lub rozgałęzione, na szczytach często ciemniejsze. Dolna strona plechy czarna, tylko na obwodzie jaśniejsza, z licznymi chwytnikami. Owocniki spotykane wyjątkowo.
 
<br/>
 
<br/>
  
 +
== Rozmieszczenie i ekologia ==
 +
Gatunek ten rośnie na korze drzew liściastych, głównie przydrożnych oraz pojedynczo rosnących, zwykle w dolnych partiach pni. Wyjątkowo wkracza na podłoże skalne.
  
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
+
Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] gatunek ten występuje jeszcze dość często. Szczególnie licznie spotykany jest na [[Nizina Staropruska|Nizinie Staropruskiej]].
  
 
+
== Wartość użytkowa ==
Gatunek ten rośnie na korze drzew liściastych, głównie na przydrożnych topolach, wierzbach, klonach, lipach i jesionach. Wymaga podłoża słabo kwaśnego lub o odczynie obojętnym i dobrego oświetlenia. Porost obecnie rzadki, wrażliwy na zanieczyszczenia, na większości obszaru Polski ginący. Coraz częściej spotykane są okazy o plechach zazielenionych, pokrytych glonami, ze zniszczonymi rzęskami i bez owocników.
+
Gatunek umieszczony na czerwonej liście jako porost narażony na wymarcie (VU). W niektórych regionach dość częsty. W Polsce podlega ścisłej ochronie.  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
+
== Zobacz też ==
=== Wartość użytkowa ===
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Parmelina pl.wikipedia.org, ''Parmelina''] [21.04.2014]
 
 
 
 
Gatunek ginący, umieszczony na "Czerwonej Liście" jako porost zagrożonych wymarciem (EN). W Polsce podlega ścisłej ochronie.
 
<br/>
 
 
 
 
 
=== Ciekawostki ===
 
 
 
Na [[Warmia i Mazury|Warmii i Mazurach]] gatunek ten występuje jeszcze dość często i zwykle pokrywa pnie drzew na znacznej powierzchni. W wyniku modernizacji dróg i związanego z tym wycinaniem starych drzew przydrożnych liczba jego stanowisk wyraźnie się zmniejsza .
 
 
<br/>
 
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 +
Cieśliński Stanisław, Czyżewska Krystyna, Fabiszewski Jerzy, ''Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland'', [w:] ''Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red lists of plants and fungi in Poland'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 71–89.<br/>
 +
Cieśliński Stanisław, ''Atlas rozmieszczenia porostów (Lichenes) w Polsce północno-wschodniej'', Phytocoenosis 15 (N.S.), Suppl. Cartograph. Geobot. 2003.<br/>
 +
Fałtynowicz Wiesław, ''Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów'', Warszawa 2012.<br/>
  
  
S. Cieśliński, K. Czyżewska, J. Fabiszewski: ''Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland''. W: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland, Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z Szeląg (eds.). W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków, 71–89, 2006.
+
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby Warmii i Mazur]]
 
 
W. Fałtynowicz: ''Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów''. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych: Warszawa, 2012.
 
<br/>
 
 
 
== Linki zewnętrzne ==
 
 
 
http://pl.wikipedia.org/wiki/Parmelina
 
 
 
<br/>
 
 
 
 
 
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby]] [[Kategoria: Porosty]]
 

Aktualna wersja na dzień 18:46, 10 mar 2015

Szarzynka skórzasta

Parmelina tiliacea
(Hoffm.) Hale
Szarzynka skórzasta.Fot. Dariusz Kubiak.
Szarzynka skórzasta.
Fot. Dariusz Kubiak.
Systematyka
Królestwo grzyby
Gromada grzyby workowe
Klasa miseczniaki (Lecanoromycetes)
Rząd misecznicowce
Rodzina tarczownicowate
Rodzaj szarzynka
Gatunek szarzynka skórzasta
Synonimy
Parmelina scotrea (Ach.) Ach.

Szarzynka skórzasta (Parmelina tiliacea (Hoffm.) Hale) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae), rzędu misecznicowców (Lecanorales).

Plecha

Plecha szarzynki skórzastej jest listkowata, jasnoszara, czasem o odcieniu białawym lub niebieskawym, z dość krótkimi, zaokrąglonymi na końcach odcinkami. Miąższ plechy spośród standardowych odczynników barwi się jedynie od C (C+ czerwony, P-, K-).

Soraliów brak. Izydia jasnobrązowe do szarobrązowych lub barwy plechy, cylindrycznomaczużkowate, proste lub rozgałęzione, na szczytach często ciemniejsze. Dolna strona plechy czarna, tylko na obwodzie jaśniejsza, z licznymi chwytnikami. Owocniki spotykane wyjątkowo.

Rozmieszczenie i ekologia

Gatunek ten rośnie na korze drzew liściastych, głównie przydrożnych oraz pojedynczo rosnących, zwykle w dolnych partiach pni. Wyjątkowo wkracza na podłoże skalne.

Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje jeszcze dość często. Szczególnie licznie spotykany jest na Nizinie Staropruskiej.

Wartość użytkowa

Gatunek umieszczony na czerwonej liście jako porost narażony na wymarcie (VU). W niektórych regionach dość częsty. W Polsce podlega ścisłej ochronie.

Zobacz też

pl.wikipedia.org, Parmelina [21.04.2014]

Bibliografia

Cieśliński Stanisław, Czyżewska Krystyna, Fabiszewski Jerzy, Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland, [w:] Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red lists of plants and fungi in Poland, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 71–89.
Cieśliński Stanisław, Atlas rozmieszczenia porostów (Lichenes) w Polsce północno-wschodniej, Phytocoenosis 15 (N.S.), Suppl. Cartograph. Geobot. 2003.
Fałtynowicz Wiesław, Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów, Warszawa 2012.