Buławka pałeczkowata: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Bibliografia)
 
(Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |grafika = 01.jpg
 
  |grafika = 01.jpg
  |podpis grafiki = Owocniki buławki pałeczkowatej
+
  |podpis grafiki = Owocniki buławki pałeczkowatej.<br>Fot. Francisco J. Díez Martín. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Clavariadelphus-pistillaris.jpg Commons Wikimedia]
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Domena = eukarionty  
Linia 15: Linia 15:
 
  |Rodzina = buławkowate
 
  |Rodzina = buławkowate
 
  |Rodzaj = buławka
 
  |Rodzaj = buławka
  |Gatunek = Buławka pałeczkowata
+
  |Gatunek = buławka pałeczkowata
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Lista synonimów = }}
 
  |Lista synonimów = }}
Linia 21: Linia 21:
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Owocnik ==
 
== Owocnik ==
Owocnik duży, wydłużony, mniej lub bardziej wyraźnie maczugowaty, tępo zaokrąglony, 7-30 cm wysokości i 2-6 cm średnicy, młody jasnożółty, z wiekiem ciemniejszy, pomarańczowo-brązowy do brązowo-żółty i cynamonowo-brązowy z liliowym odcieniem. Podstawa trzonowato zwężona, ciemniejsza. Powierzchnia początkowo gładka, następnie podłużnie bruzdowana, matowa, naga, przy ucisku przebarwia się na fioletowo-brązowo; pod wpływem KOH szafranowo-żółto. Zapach słaby, przyjemny. Smak gorzkawy.
+
Owocnik duży, wydłużony, mniej lub bardziej wyraźnie maczugowaty, tępo zaokrąglony, o wysokości 7-30 cm i średnicy 2-6 cm. Młody owocnik jest jasnożółty, z wiekiem ciemniejszy, pomarańczowobrązowy do brązowożółtego i cynamonowobrązowego z liliowym odcieniem. Podstawa trzonowato zwężona, ciemniejsza. Powierzchnia początkowo gładka, następnie podłużnie bruzdowana, matowa, naga, przy ucisku przebarwia się na fioletowobrązowo; pod wpływem KOH szafranowożółto. Zapach słaby, przyjemny. Smak gorzkawy.
  
 
== Rozmieszczenie i ekologia ==
 
== Rozmieszczenie i ekologia ==
 
Owocniki buławki pałeczkowatej wyrastają od sierpnia do listopada, pojedynczo lub w grupach po kilkanaście, w lasach liściastych, najczęściej na glebach wapiennych, głównie pod bukami, z którymi wchodzą w mykoryzę.
 
Owocniki buławki pałeczkowatej wyrastają od sierpnia do listopada, pojedynczo lub w grupach po kilkanaście, w lasach liściastych, najczęściej na glebach wapiennych, głównie pod bukami, z którymi wchodzą w mykoryzę.
  
Na Warmii i Mazurach gatunek buławka pałeczkowata został odnotowany w [[Mazurski Park Krajobrazowy|Mazurskim Parku Krajobrazowym]].
+
Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] buławka pałeczkowata została odnotowana w [[Mazurski Park Krajobrazowy II|Mazurskim Parku Krajobrazowym]].
  
 
== Wartość użytkowa ==
 
== Wartość użytkowa ==
Grzyb niejadalny. Gatunek rzadki, w Polsce  objęty ochroną gatunkową. Znajduje się na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski". Ma status V – narażony na wyginięcie. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Czechach, na Litwie, w Holandii.
+
Jest to grzyb niejadalny. Buławka pałeczkowata stanowi gatunek rzadki, w Polsce  objęta jest ochroną gatunkową. Znajduje się na ''Czerwonej liście roślin i grzybów Polski''. Ma status V – narażona na wyginięcie. Na listach gatunków zagrożonych znajduje się także w Belgii, Czechach, na Litwie, w Holandii.
 +
 
 
== Ciekawostki ==
 
== Ciekawostki ==
Inne gatunki z tego rodzaju jak buławka spłaszczona (''Clavariadelphus ligula'') mają mniejsze owocniki, do 10 cm wysokości, zwykle cienkie, pałeczkowate, występują w lasach iglastych, w górach. Rzadka buławka obcięta (''Clavariadelphus truncatus'') ma owocniki z płasko ściętym wierzchołkiem, wyrasta w lasach iglastych na wapieniu. Bardzo rzadka buławka cytrynowa (''Clavariadelphus flavoimmaturatus'') jest mała, do 10 cm wysokości, żółto zabarwiona, jej miąższ ma gorzki smak.
+
Inne gatunki z tego rodzaju, jak buławka spłaszczona (''Clavariadelphus ligula''), mają mniejsze owocniki, osiągają do 10 cm wysokości, zwykle cienkie, pałeczkowate i występują w lasach iglastych, w górach. Rzadka buławka obcięta (''Clavariadelphus truncatus'') ma owocniki z płasko ściętym wierzchołkiem i wyrasta w lasach iglastych na wapieniu. Bardzo rzadka buławka cytrynowa (''Clavariadelphus flavoimmaturatus'') jest mała (do 10 cm wysokości), żółto zabarwiona, jej miąższ ma gorzki smak.
  
== Bibliografia ==
+
== Zobacz też ==
Fiedorowicz Grzegorz, ''The participation of macromycetes In selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland)'',  "Acta Mycologica" 2009, nr 44(1), s. 77-95.
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Bu%C5%82awka_pa%C5%82eczkowata pl.wikipedia.org, buławka pałeczkowata] [10.06.2014]
 
<br/>
 
<br/>
Flück Markus, ''Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie'',tłum. Helena Terpińska-Ostrowska, Warszawa 1995.
+
[http://www.grzyby.pl/gatunki/Clavariadelphus_pistillaris.htm grzyby.pl] [10.06.2014]
 
<br/>
 
<br/>
W. Wojewoda, M. Ławrynowicz: ''Red list of the macrofungi in Poland''. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70.
+
[http://www.indexfungorum.org/names/Names.asp indexfungorum.org] [10.06.2014]
 
<br/>
 
<br/>
  
== Linki zewnętrzne ==
+
== Bibliografia ==
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Bulawka_paleczkowata pl.wikipedia.org, buławka zwyczajna] [10.06.2014]
+
Fiedorowicz Grzegorz, ''The participation of macromycetes In selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland)'',  "Acta Mycologica" 2009, nr 44, s. 77-95.
 
<br/>
 
<br/>
[http://www.grzyby.pl/gatunki/Clavariadelphus_pistillaris.htm grzyby.pl] [10.06.2014]
+
Flück Markus, ''Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie'', tłum. Helena Terpińska-Ostrowska, Warszawa 1995.
 
<br/>
 
<br/>
[http://www.indexfungorum.org/names/Names.asp indexfungorum.org] [10.06.2014]
+
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, ''Red list of the vascular plants in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70.
 
<br/>
 
<br/>
 +
[[Kategoria: Przyroda]]
  
 
+
[[Kategoria: Grzyby Warmii i Mazur]]
[[Kategoria: Przyroda]]
+
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]
[[Kategoria: Grzyby]]
+
[[Kategoria: Powiat szczycieński]]
 +
[[Kategoria: Powiat piski]]

Aktualna wersja na dzień 20:23, 9 mar 2015

Buławka pałeczkowata

Clavariadelphus pistillaris
(L.) Donk
Owocniki buławki pałeczkowatej.Fot. Francisco J. Díez Martín. Źródło: Commons Wikimedia
Owocniki buławki pałeczkowatej.
Fot. Francisco J. Díez Martín. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Królestwo grzyby
Gromada grzyby podstawkowe
Klasa pieczarniaki
Rząd siatkolistkowce
Rodzina buławkowate
Rodzaj buławka
Gatunek buławka pałeczkowata
Synonimy

Buławka pałeczkowata (Clavariadelphus pistillaris (L.) Donk) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny buławkowatych (Clavariadelphaceae), rzędu siatkolistkowców (Gomphales).

Owocnik

Owocnik duży, wydłużony, mniej lub bardziej wyraźnie maczugowaty, tępo zaokrąglony, o wysokości 7-30 cm i średnicy 2-6 cm. Młody owocnik jest jasnożółty, z wiekiem ciemniejszy, pomarańczowobrązowy do brązowożółtego i cynamonowobrązowego z liliowym odcieniem. Podstawa trzonowato zwężona, ciemniejsza. Powierzchnia początkowo gładka, następnie podłużnie bruzdowana, matowa, naga, przy ucisku przebarwia się na fioletowobrązowo; pod wpływem KOH szafranowożółto. Zapach słaby, przyjemny. Smak gorzkawy.

Rozmieszczenie i ekologia

Owocniki buławki pałeczkowatej wyrastają od sierpnia do listopada, pojedynczo lub w grupach po kilkanaście, w lasach liściastych, najczęściej na glebach wapiennych, głównie pod bukami, z którymi wchodzą w mykoryzę.

Na Warmii i Mazurach buławka pałeczkowata została odnotowana w Mazurskim Parku Krajobrazowym.

Wartość użytkowa

Jest to grzyb niejadalny. Buławka pałeczkowata stanowi gatunek rzadki, w Polsce objęta jest ochroną gatunkową. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – narażona na wyginięcie. Na listach gatunków zagrożonych znajduje się także w Belgii, Czechach, na Litwie, w Holandii.

Ciekawostki

Inne gatunki z tego rodzaju, jak buławka spłaszczona (Clavariadelphus ligula), mają mniejsze owocniki, osiągają do 10 cm wysokości, są zwykle cienkie, pałeczkowate i występują w lasach iglastych, w górach. Rzadka buławka obcięta (Clavariadelphus truncatus) ma owocniki z płasko ściętym wierzchołkiem i wyrasta w lasach iglastych na wapieniu. Bardzo rzadka buławka cytrynowa (Clavariadelphus flavoimmaturatus) jest mała (do 10 cm wysokości), żółto zabarwiona, jej miąższ ma gorzki smak.

Zobacz też

pl.wikipedia.org, buławka pałeczkowata [10.06.2014]
grzyby.pl [10.06.2014]
indexfungorum.org [10.06.2014]

Bibliografia

Fiedorowicz Grzegorz, The participation of macromycetes In selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland), "Acta Mycologica" 2009, nr 44, s. 77-95.
Flück Markus, Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie, tłum. Helena Terpińska-Ostrowska, Warszawa 1995.
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70.