Buławka pałeczkowata: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Ciekawostki) |
|||
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|Pusta linia = <br/> | |Pusta linia = <br/> | ||
|grafika = 01.jpg | |grafika = 01.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = Owocniki buławki pałeczkowatej | + | |podpis grafiki = Owocniki buławki pałeczkowatej.<br>Fot. Francisco J. Díez Martín. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Clavariadelphus-pistillaris.jpg Commons Wikimedia] |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Owocnik == | == Owocnik == | ||
| − | Owocnik duży, wydłużony, mniej lub bardziej wyraźnie maczugowaty, tępo zaokrąglony, o wysokości 7-30 cm i średnicy 2-6 cm. Młody owocnik jest jasnożółty, z wiekiem ciemniejszy, pomarańczowobrązowy do brązowożółtego i cynamonowobrązowego z liliowym odcieniem. Podstawa trzonowato zwężona, ciemniejsza. Powierzchnia początkowo gładka, następnie podłużnie bruzdowana, matowa, naga, przy ucisku przebarwia się na | + | Owocnik duży, wydłużony, mniej lub bardziej wyraźnie maczugowaty, tępo zaokrąglony, o wysokości 7-30 cm i średnicy 2-6 cm. Młody owocnik jest jasnożółty, z wiekiem ciemniejszy, pomarańczowobrązowy do brązowożółtego i cynamonowobrązowego z liliowym odcieniem. Podstawa trzonowato zwężona, ciemniejsza. Powierzchnia początkowo gładka, następnie podłużnie bruzdowana, matowa, naga, przy ucisku przebarwia się na fioletowobrązowo; pod wpływem KOH szafranowożółto. Zapach słaby, przyjemny. Smak gorzkawy. |
== Rozmieszczenie i ekologia == | == Rozmieszczenie i ekologia == | ||
Owocniki buławki pałeczkowatej wyrastają od sierpnia do listopada, pojedynczo lub w grupach po kilkanaście, w lasach liściastych, najczęściej na glebach wapiennych, głównie pod bukami, z którymi wchodzą w mykoryzę. | Owocniki buławki pałeczkowatej wyrastają od sierpnia do listopada, pojedynczo lub w grupach po kilkanaście, w lasach liściastych, najczęściej na glebach wapiennych, głównie pod bukami, z którymi wchodzą w mykoryzę. | ||
| − | Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] buławka pałeczkowata została odnotowana w [[Mazurski Park Krajobrazowy|Mazurskim Parku Krajobrazowym]]. | + | Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] buławka pałeczkowata została odnotowana w [[Mazurski Park Krajobrazowy II|Mazurskim Parku Krajobrazowym]]. |
== Wartość użytkowa == | == Wartość użytkowa == | ||
| − | + | Jest to grzyb niejadalny. Buławka pałeczkowata stanowi gatunek rzadki, w Polsce objęta jest ochroną gatunkową. Znajduje się na ''Czerwonej liście roślin i grzybów Polski''. Ma status V – narażona na wyginięcie. Na listach gatunków zagrożonych znajduje się także w Belgii, Czechach, na Litwie, w Holandii. | |
== Ciekawostki == | == Ciekawostki == | ||
| − | Inne gatunki z tego rodzaju jak buławka spłaszczona (''Clavariadelphus ligula'') mają mniejsze owocniki, osiągają do 10 cm wysokości, są zwykle cienkie, pałeczkowate i występują w lasach iglastych, w górach. Rzadka buławka obcięta (''Clavariadelphus truncatus'') ma owocniki z płasko ściętym wierzchołkiem i wyrasta w lasach iglastych na wapieniu. Bardzo rzadka buławka cytrynowa (''Clavariadelphus flavoimmaturatus'') jest mała (do 10 cm wysokości), żółto zabarwiona, jej miąższ ma gorzki smak. | + | Inne gatunki z tego rodzaju, jak buławka spłaszczona (''Clavariadelphus ligula''), mają mniejsze owocniki, osiągają do 10 cm wysokości, są zwykle cienkie, pałeczkowate i występują w lasach iglastych, w górach. Rzadka buławka obcięta (''Clavariadelphus truncatus'') ma owocniki z płasko ściętym wierzchołkiem i wyrasta w lasach iglastych na wapieniu. Bardzo rzadka buławka cytrynowa (''Clavariadelphus flavoimmaturatus'') jest mała (do 10 cm wysokości), żółto zabarwiona, jej miąższ ma gorzki smak. |
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| Linia 49: | Linia 49: | ||
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, ''Red list of the vascular plants in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70. | Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, ''Red list of the vascular plants in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | [[Kategoria: Przyroda]] | ||
| − | |||
[[Kategoria: Grzyby Warmii i Mazur]] | [[Kategoria: Grzyby Warmii i Mazur]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Powiat mrągowski]] |
| − | + | [[Kategoria: Powiat szczycieński]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Powiat piski]] |
| − | [[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 20:23, 9 mar 2015
| Buławka pałeczkowata | |
| | |
| Clavariadelphus pistillaris | |
| (L.) Donk | |
 Owocniki buławki pałeczkowatej. Fot. Francisco J. Díez Martín. Źródło: Commons Wikimedia | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby podstawkowe |
| Klasa | pieczarniaki |
| Rząd | siatkolistkowce |
| Rodzina | buławkowate |
| Rodzaj | buławka |
| Gatunek | buławka pałeczkowata |
| Synonimy | |
Buławka pałeczkowata (Clavariadelphus pistillaris (L.) Donk) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny buławkowatych (Clavariadelphaceae), rzędu siatkolistkowców (Gomphales).
Spis treści
Owocnik
Owocnik duży, wydłużony, mniej lub bardziej wyraźnie maczugowaty, tępo zaokrąglony, o wysokości 7-30 cm i średnicy 2-6 cm. Młody owocnik jest jasnożółty, z wiekiem ciemniejszy, pomarańczowobrązowy do brązowożółtego i cynamonowobrązowego z liliowym odcieniem. Podstawa trzonowato zwężona, ciemniejsza. Powierzchnia początkowo gładka, następnie podłużnie bruzdowana, matowa, naga, przy ucisku przebarwia się na fioletowobrązowo; pod wpływem KOH szafranowożółto. Zapach słaby, przyjemny. Smak gorzkawy.
Rozmieszczenie i ekologia
Owocniki buławki pałeczkowatej wyrastają od sierpnia do listopada, pojedynczo lub w grupach po kilkanaście, w lasach liściastych, najczęściej na glebach wapiennych, głównie pod bukami, z którymi wchodzą w mykoryzę.
Na Warmii i Mazurach buławka pałeczkowata została odnotowana w Mazurskim Parku Krajobrazowym.
Wartość użytkowa
Jest to grzyb niejadalny. Buławka pałeczkowata stanowi gatunek rzadki, w Polsce objęta jest ochroną gatunkową. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – narażona na wyginięcie. Na listach gatunków zagrożonych znajduje się także w Belgii, Czechach, na Litwie, w Holandii.
Ciekawostki
Inne gatunki z tego rodzaju, jak buławka spłaszczona (Clavariadelphus ligula), mają mniejsze owocniki, osiągają do 10 cm wysokości, są zwykle cienkie, pałeczkowate i występują w lasach iglastych, w górach. Rzadka buławka obcięta (Clavariadelphus truncatus) ma owocniki z płasko ściętym wierzchołkiem i wyrasta w lasach iglastych na wapieniu. Bardzo rzadka buławka cytrynowa (Clavariadelphus flavoimmaturatus) jest mała (do 10 cm wysokości), żółto zabarwiona, jej miąższ ma gorzki smak.
Zobacz też
pl.wikipedia.org, buławka pałeczkowata [10.06.2014]
grzyby.pl [10.06.2014]
indexfungorum.org [10.06.2014]
Bibliografia
Fiedorowicz Grzegorz, The participation of macromycetes In selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland), "Acta Mycologica" 2009, nr 44, s. 77-95.
Flück Markus, Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie, tłum. Helena Terpińska-Ostrowska, Warszawa 1995.
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70.
