Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 17: Linia 17:
 
  |            sekundE= 50
 
  |            sekundE= 50
 
}}
 
}}
'''Diabelski Głaz w Jakunówku''' – głaz narzutowy położony w gminie [[gmina Pozezdrze|Pozezdrze]], na południowy wschód od wsi [[Jakunówko]], na stoku wzgórza zwanego dawniej "Höllenberg" ("Piekielna Góra").
+
'''Diabelski Głaz w Jakunówku''' – głaz narzutowy położony w [[Pozezdrze (gmina wiejska)|gminie Pozezdrze]], na południowy wschód od wsi [[Jakunówko]], na stoku wzgórza zwanego dawniej ''Höllenberg'' ("Piekielna Góra").
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Opis głazu ==
 
== Opis głazu ==
Linia 26: Linia 26:
 
Głaz, zwany potocznie "Diabelskim Głazem", pełnił niegdyś funkcję kamienia ofiarnego. W jego górnej części znajduje się obszerne zagłębienie o owalnym kształcie, będące przypuszczalnie misą ofiarną. Głębokość niecki sięga około 20 cm. Od strony wschodniej i zachodniej przy monolicie widoczny jest bruk kamienny.
 
Głaz, zwany potocznie "Diabelskim Głazem", pełnił niegdyś funkcję kamienia ofiarnego. W jego górnej części znajduje się obszerne zagłębienie o owalnym kształcie, będące przypuszczalnie misą ofiarną. Głębokość niecki sięga około 20 cm. Od strony wschodniej i zachodniej przy monolicie widoczny jest bruk kamienny.
  
Z "Diabelskim Głazem" związane są przekazy ludowe. Jedna z [[Legenda o "Diabelskim Głazie"|legend]] została opisana w książce "Mazurskie opowieści" Jadwigi Tressenberg ("Ślad diabelskiej łapy"). Opowiada ona o konszachtach przebiegłego chłopa Lipki z diabłem.
+
Z "Diabelskim Głazem" związane są przekazy ludowe. Jedna z [[Legenda o "Diabelskim Głazie" w Janunówku|legend]] została opisana w książce ''Mazurskie opowieści'' Jadwigi Tressenberg. Opowieść pt. ''Ślad diabelskiej łapy'' to historia chłopa Lipki, który bogacił się, budząc tym samym coraz większą zazdrość sąsiadów. Podejrzewano go o konszachty z diabłem, toteż miejscowa ludność zaczęła stronić od gospodarza. Nasłuchiwano, czy w jego obejściu nie słychać przeciągłych gwizdów, popatrywano, czy Złe nie ssie krów w jego zagrodzie. Gdy Lipka dowiedział się o tych podejrzeniach, rozzłościł się: "Szukają złych mocy? Będą je mieli!". Umówił się z chłopami z Jakunówka nieopodal wielkiego kamienia. Gdy chłopi przybyli, Lipka rozpoczął tasowanie kart, a z mroku wychynął diabeł. Gra była zażarta, ale ostatecznie diabeł przegrał rozgrywkę. Talią kart zdzielił Lipkę po twarzy, a potężną łapą uderzył w głaz. Ślad tego uderzenia widać do dzisiaj.
  
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
# [http://pl.wikipedia.org/wiki/Diabelskie_kamienie wikipedia.org, Diabelskie kamienie]
+
*[http://pl.wikipedia.org/wiki/Diabelskie_kamienie wikipedia.org, Diabelskie kamienie]
# [http://grodziska.eu/swiete-kamienie/ grodziska.eu]
+
*[http://grodziska.eu/swiete-kamienie/ grodziska.eu, święte kamienie]
# [http://www.diabelpolski.eu/przedpiekle/podania.html diabelpolski.eu]
+
*[http://www.diabelpolski.eu/przedpiekle/podania.html diabelpolski.eu]
# [http://pl.wikipedia.org/wiki/Jakun%C3%B3wko wikipedia.org, Jakunówko]
+
*[http://pl.wikipedia.org/wiki/Jakun%C3%B3wko wikipedia.org, Jakunówko]
 
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
+
Klimek Robert, ''Katalog kamieni kultowych na obszarze ziem pruskich'', [w:] ''Kamienie w historii, kulturze i religii'', pod red. Roberta Klimka i Seweryna Szczepańskiego, Olsztyn 2010, s. 77-109.<br/>
Klimek Robert, ''Katalog kamieni kultowych na obszarze ziem pruskich'', [w:] ''Kamienie w historii, kulturze i religii'', pod red. Roberta Klimka i Seweryna Szczepańskiego, Olsztyn 2010, s. 77-109.
+
Szarzyńska Alicja, Ziółkowski Piotr, ''Skandynawskie dary. Głazy narzutowe Warmii i Mazur'', Olsztyn 2012.<br/>
 
 
Szarzyńska Alicja, Ziółkowski Piotr, ''Skandynawskie dary. Głazy narzutowe Warmii i Mazur'', Olsztyn 2012.
 
 
 
 
Tressenberg Jadwiga, ''Mazurskie opowieści'', Gołdap 2005.
 
Tressenberg Jadwiga, ''Mazurskie opowieści'', Gołdap 2005.
 
<br/>
 
<br/>
[[Kategoria: Przyroda]][[Kategoria: Głazy]][[Kategoria: Powiat węgorzewski]][[Kategoria: Gmina Pozezdrze]][[Kategoria: Legendy Warmii i Mazur]] <br />
+
[[Kategoria: Przyroda]]
 +
 
 +
[[Kategoria: Głazy]]
 +
[[Kategoria: Pomniki przyrody]]
 +
[[Kategoria: Powiat węgorzewski]]
 +
[[Kategoria: Pozezdrze (gmina wiejska)]]

Aktualna wersja na dzień 09:41, 24 mar 2015

Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku

Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku ©Alicja Szarzyńska
Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku ©Alicja Szarzyńska
Nr ewidencyjny 140
Rok powołania 1961
Dok. pow. R.XII-260/61
Współrzędne GPS N 54,156111° E 21,980556°
Wysokość 1,6 m
Obwód 9,25 [9,20] m
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku
Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku
Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Diabelski Głaz w Jakunówku – głaz narzutowy położony w gminie Pozezdrze, na południowy wschód od wsi Jakunówko, na stoku wzgórza zwanego dawniej Höllenberg ("Piekielna Góra").

Opis głazu

Pomnik przyrody.

Typ skały: gruboziarnisty granit z bladoróżowymi, dużymi kryształami skaleni zawierającymi drobne wpryśnięcia minerałów ciemnych. Pomiędzy skaleniami występują mniejsze, okrągławe, szare kwarce. Miejscami skała ma charakter pegmatytu granitowego ‒ jest bardzo gruboziarnista oraz posiada wzajemne przerosty różowych skaleni i szarego kwarcu.

Głaz, zwany potocznie "Diabelskim Głazem", pełnił niegdyś funkcję kamienia ofiarnego. W jego górnej części znajduje się obszerne zagłębienie o owalnym kształcie, będące przypuszczalnie misą ofiarną. Głębokość niecki sięga około 20 cm. Od strony wschodniej i zachodniej przy monolicie widoczny jest bruk kamienny.

Z "Diabelskim Głazem" związane są przekazy ludowe. Jedna z legend została opisana w książce Mazurskie opowieści Jadwigi Tressenberg. Opowieść pt. Ślad diabelskiej łapy to historia chłopa Lipki, który bogacił się, budząc tym samym coraz większą zazdrość sąsiadów. Podejrzewano go o konszachty z diabłem, toteż miejscowa ludność zaczęła stronić od gospodarza. Nasłuchiwano, czy w jego obejściu nie słychać przeciągłych gwizdów, popatrywano, czy Złe nie ssie krów w jego zagrodzie. Gdy Lipka dowiedział się o tych podejrzeniach, rozzłościł się: "Szukają złych mocy? Będą je mieli!". Umówił się z chłopami z Jakunówka nieopodal wielkiego kamienia. Gdy chłopi przybyli, Lipka rozpoczął tasowanie kart, a z mroku wychynął diabeł. Gra była zażarta, ale ostatecznie diabeł przegrał rozgrywkę. Talią kart zdzielił Lipkę po twarzy, a potężną łapą uderzył w głaz. Ślad tego uderzenia widać do dzisiaj.

Zobacz też

Bibliografia

Klimek Robert, Katalog kamieni kultowych na obszarze ziem pruskich, [w:] Kamienie w historii, kulturze i religii, pod red. Roberta Klimka i Seweryna Szczepańskiego, Olsztyn 2010, s. 77-109.
Szarzyńska Alicja, Ziółkowski Piotr, Skandynawskie dary. Głazy narzutowe Warmii i Mazur, Olsztyn 2012.
Tressenberg Jadwiga, Mazurskie opowieści, Gołdap 2005.