Kaplica pw. św. Krzyża w Czerwonce: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę " {{mała architektura infobox <!-- w trakcie opracowania --> |typ obiektu = ... |lokalizacja = ... |właściciel = ... | }} <br /> ''' Kaplica p.w. Matki Boskie...")
 
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk")
 
(Nie pokazano 26 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
+
''' Kaplica pw. św. Krzyża w Czerwonce''' – wiejska kaplica datowana na lata 20. XX w., położona we wsi Czerwonka, [[powiat olsztyński]], [[gmina Biskupiec]].  
{{mała architektura infobox
+
[[Plik:cz1.jpg|thumb|right|290px|Kaplica św. Krzyża w Czerwonce. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
<!-- w trakcie opracowania -->
+
[[Plik:cz2.jpg|thumb|right|290px|Kaplica św. Krzyża w Czerwonce. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
|typ obiektu  = ...
+
]]
|lokalizacja  = ...  
 
|właściciel  = ...
 
|
 
}} <br />
 
''' Kaplica p.w. Matki Boskiej Szkaplerznej w Jarotach''' – ...<br/>
 
 
 
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Kaplica usytuowana
+
[[Kaplice|Kaplica]] św. Krzyża w [[Czerwonka|Czerwonce]] usytuowana jest w głębi wsi, przy jednej z bocznych dróg.  
...
 
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Opis ==
 
== Opis ==
 
+
Powstanie kaplicy przypisuje się inicjatywie samorządu wiejskiemu, który postanowił, aby uczcić pamięć poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców wsi. W tym celu zarządził zbiórkę pieniężną wśród miejscowego społeczeństwa. Ze składek wzniesiono przy cmentarzu katolickim neogotycką kaplicę pw. św. Krzyża, którą poświęcono po zakończeniu wojny na początku lat 20. XX w. Była to kaplica filialna [[parafia pw. św. Mikołaja i św. Antoniego w Biesowie | parafii w Biesowie]]. Kaplica powstała na fundamentach z kamienia narzutowego i wzniesiona z cegły ceramicznej, na zaprawie wapiennej, na rzucie prostokąta. Jej trójosiową elewację frontową kształtują dwie skarpy, które ustawiono w narożach pod kątem. W elewacji frontowej kaplicy, po obu stronach drzwi, umieszczono dwie wnęki, w których znajdują się bazaltowe tablice z nazwiskami poległych podczas I wojny światowej. W elewacjach bocznych znajdują się, po dwa z każdej strony, ostrołukowe okna. Na stromym dwuspadowym dachu osadzono ażurową sygnaturkę pokrytą blachą. Wnętrze kaplicy jest salowe. Na ścianie południowej znajduje się wnęka, w której umieszczono figurę Chrystusa na krzyżu.  
 
 
W XIX wieku we wsi Jaroty, przynależnej do parafii pobliskiego Bartąga, stał jedynie
 
 
 
przydrożny krzyż. Ten stan uległ zmianie w 1883 roku, kiedy to w skutek widzenia sennego
 
 
 
Jana Czodrowskiego, w którym ujrzał Najświętszą Maryję Pannę, wzniesiono z jego fundacji
 
 
 
obecną kaplicę pod wezwaniem Matki Boskiej Szkaplerznej. W ołtarzu kaplicy umieszczono obraz
 
 
 
Matki Bożej z kościoła z Biesowa, jaki Czodrowski znalazł na polecenie Maryi. Korpus kaplicy
 
 
 
założono na planie prostokąta, zgodnie z zasadą orientacji, z oknami o łuku ostrym w  
 
 
 
bocznych ścianach. Salowe wnętrze  posiada drewniany, malowany strop kolebkowy, na ścianach
 
 
 
zachowały się fragmenty polichromii. Całość przykryto dwuspadowym dachem. W fasadzie
 
 
 
zachodniej umieszczono ostrołukowy portal, zaś w szczycie strony wschodniej znalazła się  
 
 
 
wnęka z płaskorzeźbą, przedstawiającą Matkę Bożą z Dzieciątkiem z łacińskim napisem: „Ora
 
 
 
pro nobis”. Wewnątrz kaplicy znajduje się barokowy, olejny obraz św. Anny Samotrzeć z
 
 
 
przełomu XVII/XVIII wieku. Kaplica po dawniejszym krzyżu przejęła funkcję miejsca spotkań
 
 
 
grup pielgrzymkowych, udających się z „łosierą” do pobliskich kościołów parafialnych.
 
 
...
 
 
<br/>
 
<br/>
== Zdjęcia ==
+
== Ciekawostki ==
 
+
We wsi i przy drodze prowadzącej do [[Biesowo|Biesowa]] znajdują się dwie kapliczki z 1863 r. i z końca XIX lub początku XX w.
...
 
 
<br/>
 
<br/>
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
Triller Annelise, Geschichte der Pfarrei Groß Bertung, Krs. Allenstein, „Zeitschrift für die
+
Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku.
 
+
<br/>
Geschichte und Alterumskunde Ermlands”, Bd. 37, 1974.
+
== Linki zewnętrzne ==
Birezowska Małgorzata, Zalewska Barbara, Zabytkowe wnętrze kaplicy w Jarotach. Kaplica pod
+
[http://kapliczkiwarmii.republika.pl/ Kapliczki Warmii] [20.12.2013]
 
+
<br/>
wezwaniem Matki Bożej Szkaplerznej, „Posłaniec Warmiński”, 2004, nr 4.
+
[[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: Biskupiec (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: powiat olsztyński ]][[Kategoria:Kościoły i kaplice]]
Chłosta Jan, Maryjne kapliczki na Warmii, [w:] Matka Boża w wierze, kulcie, teologii i
 
 
 
sztuce. Perspektywa regionalna i uniwersalna, red. J. Jezierski i K. Parzych-Blakiewicz,
 
 
 
Olsztyn 2011.
 
Hochleitner Janusz, Kapliczki Warmii południowej. Przydrożne obiekty kultu jako element
 
 
 
ludowego systemu komunikacji, Olsztyn 2004.
 
Jasiński Janusz, „Wszędzie na drogach i ścieżkach stoją tam wysokie krzyże”, „Posłaniec
 
 
 
Warmiński”, 1984, nr 25.
 
Jasiński Janusz, Maryjne kaplice i kapliczki przydrożne na Warmii w XIX wieku, [w:]
 
 
 
Niepokalana. Kult Matki Bożej na ziemiach polskich w XIX wieku, red. B. Pylak i Cz.
 
 
 
Krakowiak, Lublin 1988.
 
Jasiński Janusz, B. Magdziarz, Jaroty. Wieś, kapliczka, kościół, Olsztyn 1994.
 
Kopiczko, Andrzej, Kościoły i kaplice w Olsztynie, Olsztyn 2000.
 
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym  
 
 
 
uwzględnieniem kapliczek, w druku.
 
Piskorska Józefa, Zabytki ruchome w kościołach i kaplicach dekanatów Olsztyn Południe i
 
 
 
Północ według stanu z 1975 roku. Inwentarz ruchomych zabytków sztuki kościelnej diecezji
 
 
 
warmińskiej, „Studia Warmińskie”, t. 14, 1977.
 
...
 
 
<br/>
 
<br/>
[[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]]
 
<br />
 

Aktualna wersja na dzień 07:52, 25 mar 2015

Kaplica pw. św. Krzyża w Czerwonce – wiejska kaplica datowana na lata 20. XX w., położona we wsi Czerwonka, powiat olsztyński, gmina Biskupiec.

Kaplica św. Krzyża w Czerwonce. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Kaplica św. Krzyża w Czerwonce. Fot. Stanisław Kuprjaniuk

Położenie

Kaplica św. Krzyża w Czerwonce usytuowana jest w głębi wsi, przy jednej z bocznych dróg.

Opis

Powstanie kaplicy przypisuje się inicjatywie samorządu wiejskiemu, który postanowił, aby uczcić pamięć poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców wsi. W tym celu zarządził zbiórkę pieniężną wśród miejscowego społeczeństwa. Ze składek wzniesiono przy cmentarzu katolickim neogotycką kaplicę pw. św. Krzyża, którą poświęcono po zakończeniu wojny na początku lat 20. XX w. Była to kaplica filialna parafii w Biesowie. Kaplica powstała na fundamentach z kamienia narzutowego i wzniesiona z cegły ceramicznej, na zaprawie wapiennej, na rzucie prostokąta. Jej trójosiową elewację frontową kształtują dwie skarpy, które ustawiono w narożach pod kątem. W elewacji frontowej kaplicy, po obu stronach drzwi, umieszczono dwie wnęki, w których znajdują się bazaltowe tablice z nazwiskami poległych podczas I wojny światowej. W elewacjach bocznych znajdują się, po dwa z każdej strony, ostrołukowe okna. Na stromym dwuspadowym dachu osadzono ażurową sygnaturkę pokrytą blachą. Wnętrze kaplicy jest salowe. Na ścianie południowej znajduje się wnęka, w której umieszczono figurę Chrystusa na krzyżu.

Ciekawostki

We wsi i przy drodze prowadzącej do Biesowa znajdują się dwie kapliczki z 1863 r. i z końca XIX lub początku XX w.

Bibliografia

Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.

Linki zewnętrzne

Kapliczki Warmii [20.12.2013]