Jagodne Małe: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
  
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Jagodne Małe  
+
|nazwa                = Jagodne Małe  
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Jagodnych Małych   
 
  |dopełniacz wsi        = Jagodnych Małych   
  |zdjęcie              = Dwór Jagodne.jpg
+
  |zdjęcie              = jagodne m.jpg
  |opis zdjęcia          = Zabytkowy dwór w Jagodnym Małym<br/>Źródło: http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#471/pl/p/jagodne_male_-_zabytkowy_dwor, dostęp 24 września 2013   
+
  |opis zdjęcia          = Opuszczony dwór w Jagodnych Małych.<br>Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:POL_Jagodne_Ma%C5%82e_Manor_House.jpg Wikimedia Commons] 
  |rodzaj miejscowości  = Wieś sołecka
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = Warmińsko-Mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
  |powiat                = Giżycki
+
  |powiat                = giżycki
 
  |gmina                = Miłki  
 
  |gmina                = Miłki  
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      =
+
  |liczba ludności      = 423
  |rok                  =
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 87
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 87
 
  |kod pocztowy          =  
 
  |kod pocztowy          =  
Linia 30: Linia 29:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Jagodne Małe''' (niem. ''Klein Jagodnen'', w latach 1942-1945 miejscowość nosiła nazwę ''Kleinkrösten'') – wieś sołecka położona w Polsce, w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko – mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]] w [[gmina Miłki|gminie Miłki]]. Wieś w latach 1975-1998 przynależała administracyjnie do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].  
+
'''Jagodne Małe''' (niem. ''Klein Jagodnen'', w latach 1942–1945 miejscowość nosiła nazwę ''Kleinkrösten'') – wieś sołecka w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]] w [[Miłki (gmina wiejska)|gminie Miłki]]. Wieś w latach 1975–1998 należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 423 mieszkańców<ref> łącznie z miejscowościami: [[Jagodne Wielkie]] i [[Borki]]</ref>. Obecnym sołtysem jest [[Małgorzata Lach]]<ref>[http://www.stare-juchy.pl/aktualnosci/i,organizacja_dnia_dziecka_w_gminie,1937.html./ Strona Gminy Stare Juchy] [21.07.2014]</ref>.
 +
<br/><br/>
  
 +
== Położenie ==
 +
Wieś położona jest na szlaku [[Wielkie Jeziora Mazurskie |Wielkich Jezior Mazurskich]], w odległości około 2 km od [[Rydzewo |Rydzewa]] i 15 km od [[Giżycko |Giżycka]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna: ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Od [[Rudziska|Rudzisk]] w kierunku  [[Ryn|Rynu]] przebiega linia [[morena|moren]], która na wschód od tej wsi tworzy kilka kulminacji sięgających 180 metrów n.p.m. Zewnętrzna linia moren tej fazy biegnie w kierunku [Prażmowo|Prażmowa]], wewnętrzna natomiast biegnie równolegle do szosy [[Ryn]]-[[Giżycko]]. Następnie skręca w kierunku południowo-wschodnim na [[Bogaczewo]]. Następnie te łuki morenowe przecinają rynnę jeziorną ([[jezioro Jagodne]]), blisko miejscowości Jagodne Małe. Następnie biegną na [[Paprotki]], a dalej znajdują przedłużenie we wzgórzach koło [[Konopki Wielkie|Konopek Wielkich]] i [[Talki|Talk]].
+
Jagodne Małe to założenie dworskie z przełomu XIX/XX wieku. Majątek Jagodne Małe w XVII wieku był przez trzy lata dzierżawiony przez przywódcę arian w [[Prusy Wschodnie|Prusach Wschodnich]] i jednocześnie poetę [[Zbigniew Morsztyn |Zbigniewa Morsztyna]], jednego z wybitniejszych przedstawicieli polskiej literatury barokowej. W 1659 roku Morsztyn, po wypędzeniu arian z Polski, mieszkał z rodziną w Jagodnem Małym, ponadto wybudował swą siedzibę w [[Rudówka |Rudówce]]. Wokół niej i Jagodnego Morsztyn stworzył ośrodek życia religijnego i kulturalnego arian osiadłych w Prusach.
 
 
<br/>
 
 
 
=== Dzieje miejscowości: ===
 
Jagodne Małe założenie dworskie z przełomu XIX/XX wieku. Majątek Jagodne Małe w XVII wieku był dzierżawiony przez trzy lata przez poetę [[Zbigniew Morsztyn|Zbigniewa Morsztyna]], jednego z wybitniejszych przedstawicieli polskiej literatury barokowej, ponadto był przywódcą [[arianie|arian]] w [[Prusy Wschodnie|Prusach Wschodnich]]. W 1659 roku Morsztyn po wypędzeniu arian z Polski objął w dożywotnią dzierżawę wieś [[Rudówka|Rudówkę]]. Wieś była zniszczona. Mieszkał z rodziną w Jagodnem Małym, zbudował swą siedzibę w Rudówce. Wokół niej i Jagodnego, Morsztyn stworzył ośrodek życia religijnego i kulturalnego arian osiadłych w Prusach.
 
 
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
== Ludzie związani z miejscowością ==
[[Zbigniew Morsztyn]] - poeta, przywódca arian w Prusach Wschodnich.
+
Zbigniew Morsztyn poeta, przywódca arian w Prusach Wschodnich
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
+
== Zabytki ==
=== Zabytki: ===
+
Dwór znajduje się przy głównym placu. Jest to budynek parterowy z dwoma mansardami, pokryty spadzistym dachem, który jest zdobiony wieżyczkami w narożnikach. Była tam też kaplica (obecnie garaż), obora i spichlerz. Po dawnym ogrodzie dworskim pozostał szpaler świerków i kilka grabów. W pobliżu dworu, na cyplu, w nieopodal jeziora znajduje się grobowiec ostatniego właściciela majątku [[Rudolf Iwan |Rudolfa Iwana]]. Z grobowca pozostały dwa słupy połączone płytą.
Dwór znajduje się przy głównym placu. Jest to budynek parterowy z dwoma mansardami. Dwór pokryty jest dwuspadzistym dachem, który jest zdobiony wieżyczkami w narożnikach. Była tam tez kaplica (obecnie garaż), obora i spichlerz. Po dawnym ogrodzie dworskim pozostał szpaler świerków i kilka grabów. W pobliżu dworu, na cyplu, w pobliżu jeziora znajduje się grobowiec ostatniego właściciela majątku Rudolfa Iwana. Z grobowca pozostały dwa słupy połączone płytą.
 
 
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Gospodarka: ===
+
== Bibliografia ==
 
+
''Jagodne'', w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 3, red. F. Sulimierski, Warszawa 1882.<br>
 
+
Maślij Stefania, ''Giżycko i okolice. Przewodnik'', 2004.<br>
<br/>
+
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br>
 
+
Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br>
=== Kultura: ===
+
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, ''Giżycko, z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1996.<br>
 
+
[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [21.07.2014]<br>
 
+
[http://www.ciekawemazury.pl/ Ciekawe Mazury] [24.09.2013]<br>
<br/>
+
[http://www.stare-juchy.pl/ Strona Gminy Stare Juchy] [21.07.2014]
 
 
 
 
=== Bibliografia: ===
 
  
''Jagodne'', w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 3, red. F. Sulimierski, Warszawa 1882.<br/>
+
{{Przypisy}}
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, ''Giżycko, z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1996.<br/>
+
<references/>
Maślij Stefania, ''Giżycko i okolice. Przewodnik'', 2004.<br/>
 
Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/>
 
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br/>
 
 
<br/>
 
<br/>
== Zobacz też ==
 
  
  
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat]][[Kategoria: Gmina]]
+
[[Kategoria: Powiat giżycki]]
[[Użytkownik:Asiuulek|Asiuulek]] ([[Dyskusja użytkownika:Asiuulek|dyskusja]]) 17:50, 24 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Miłki (gmina wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1801-1918]]

Aktualna wersja na dzień 10:39, 9 kwi 2015

Jagodne Małe

Opuszczony dwór w Jagodnych Małych.Źródło: Wikimedia Commons
Opuszczony dwór w Jagodnych Małych.
Źródło: Wikimedia Commons
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat giżycki
Gmina Miłki
Liczba ludności (2010) 423
Strefa numeracyjna (+48) 87
Tablice rejestracyjne NGI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Jagodne Małe
Jagodne Małe
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Jagodne Małe
Jagodne Małe
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Jagodne Małe (niem. Klein Jagodnen, w latach 1942–1945 miejscowość nosiła nazwę Kleinkrösten) – wieś sołecka w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie giżyckim w gminie Miłki. Wieś w latach 1975–1998 należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 423 mieszkańców[1]. Obecnym sołtysem jest Małgorzata Lach[2].

Położenie

Wieś położona jest na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich, w odległości około 2 km od Rydzewa i 15 km od Giżycka.

Dzieje miejscowości

Jagodne Małe to założenie dworskie z przełomu XIX/XX wieku. Majątek Jagodne Małe w XVII wieku był przez trzy lata dzierżawiony przez przywódcę arian w Prusach Wschodnich i jednocześnie poetę – Zbigniewa Morsztyna, jednego z wybitniejszych przedstawicieli polskiej literatury barokowej. W 1659 roku Morsztyn, po wypędzeniu arian z Polski, mieszkał z rodziną w Jagodnem Małym, ponadto wybudował swą siedzibę w Rudówce. Wokół niej i Jagodnego Morsztyn stworzył ośrodek życia religijnego i kulturalnego arian osiadłych w Prusach.

Ludzie związani z miejscowością

Zbigniew Morsztyn – poeta, przywódca arian w Prusach Wschodnich

Zabytki

Dwór znajduje się przy głównym placu. Jest to budynek parterowy z dwoma mansardami, pokryty spadzistym dachem, który jest zdobiony wieżyczkami w narożnikach. Była tam też kaplica (obecnie garaż), obora i spichlerz. Po dawnym ogrodzie dworskim pozostał szpaler świerków i kilka grabów. W pobliżu dworu, na cyplu, w nieopodal jeziora znajduje się grobowiec ostatniego właściciela majątku Rudolfa Iwana. Z grobowca pozostały dwa słupy połączone płytą.

Bibliografia

Jagodne, w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 3, red. F. Sulimierski, Warszawa 1882.
Maślij Stefania, Giżycko i okolice. Przewodnik, 2004.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, Giżycko, z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1996.
Bank Danych Lokalnych GUS [21.07.2014]
Ciekawe Mazury [24.09.2013]
Strona Gminy Stare Juchy [21.07.2014]

Przypisy

  1. łącznie z miejscowościami: Jagodne Wielkie i Borki
  2. Strona Gminy Stare Juchy [21.07.2014]