Gminna Rada Narodowa w Kiwitach

Gminna Rada Narodowa w Kiwitach – terenowy organ władzy państwowej w PRL w Kiwitach. W chwili powstania w 1946 roku liczyła 16 członków, a jej pierwszym przewodniczącym wybrano Mieczysława Gadomskiego.

Historia

Początek administracji polskiej w gminie Kiwity po zakończeniu II wojny światowej wiąże się z datą 19 czerwca 1945 r. W tym dniu wojskowa komendantura radziecka przekazała wieś władzom polskim. Pierwszym wójtem polskich Kiwit został autochton Otto Sarnowski.

W dniu 18 lipca 1945 r. powołano Zarząd Gminny. Od tego momentu przez ponad rok gminą administrowały władze o charakterze komisarycznym, a bezpośredni nadzór nad działalnością wójta i Zarządu Gminy sprawował starosta lidzbarski, który czynił to najpierw poprzez referat, a następnie oddział samorządowy urzędu starościńskiego.

Etap tymczasowości zamykano stopniowo: 18 maja 1946 r. granice gminy zostały oficjalnie zatwierdzone przez wojewodę mazurskiego; we wrześniu 1946 r. powołano GRN w Kiwitach, znosząc tym samym administrację komisaryczną. Dotychczasowy Zarząd Gminy zastąpiony został przez nowy, wyłoniony przez Radę.

Charakterystyka

GRN w chwili powstania liczyła 16 członków, a jej pierwszym Przewodniczącym wybrano Mieczysława Gadomskiego – rolnika, przedstawiciela Samopomocy Chłopskiej. Nieznany jest pełen skład prezydium Rady – najważniejszego jej organu. Wiadomo, że zgodnie z obowiązującym prawem, obok Przewodniczącego, wchodzili w jej skład: zastępca przewodniczącego i członkowie.

Do najważniejszych kompetencji Rady należały: ustalanie budżetu miejscowego, kontrola organów wykonawczych i powoływanie samorządowych organów wykonawczych. Rada była obowiązana zbierać się przynajmniej raz w miesiącu, w jej skład, obok przedstawicieli partii politycznych i różnych organizacji społecznych, wchodzili przedstawiciele każdej z gromad znajdujących się na terenie gminy.

Organem wykonawczym GRN był Zarząd Gminy, który składał się z kierującego Zarządem wójta, podwójciego i trzech członków zwyczajnych. Skład Zarządu był wybierany na plenum Rady i zatwierdzany przez starostę. Pierwszym wójtem, który objął stanowisko w tym trybie, był Stanisław [Władysław?] Gołębiewski.

GRN w Kiwitach została zlikwidowana na mocy ustawy z 20 marca 1950 roku o terenowych organach jednolitej władzy państwowej.

Osoby związane z organizacją

• Otto Sarnowski - pierwszy polski wójt gminy Kiwity po 1945 r.
• Stanisław [Władysław ?] Gołębiewski - wójt gminy Kiwity

Bibliografia

J. Mikołajczyk, Trud pierwszych lat. Powiat lidzbarski w latach 1945-1947, Lidzbark Warmiński 1994.
Zespół archiwalny nr 42/432.