Krzyże przydrożne: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 31: | Linia 31: | ||
[http://kapliczkiwarmii.republika.pl/ Kapliczki Warmii] [22.12.2013] | [http://kapliczkiwarmii.republika.pl/ Kapliczki Warmii] [22.12.2013] | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | [[Kategoria:Przedmioty sakralne]] | ||
[[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Obiekty architektury]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]] | [[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Obiekty architektury]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]] | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 11:50, 18 mar 2015
Krzyże przydrożne – krzyże znajdujące się na Warmii, często stawiane przy domach, kościołach i skrzyżowaniach dróg.
Spis treści
Położenie
Krzyże przydrożne znajdują się na całym terytorium Warmii. Można je spotkać w różnych miejscach wsi i miast np.: przy domach, kościołach, na i przy cmentarzach, przy polnych i leśnych drogach, w miejscach opuszczonych.
Opis
Zachowane krzyże warmińskie nie stanowią jednolitego zespołu obiektów. Charakteryzują się one całym spectrum lokalnych rozwiązań ciesielskich, rzeźbiarskich, kowalskich czy kamieniarskiego rękodzieła artystycznego, a przy tym posiadają niewymierną wartość historyczną. Krzyże na Warmii tworzą zbiór około 1600 rozmaitych obiektów, o charakterze przydrożnym, przykościelnym, przydomowym i cmentarnym. Przyglądając się każdemu z osobna można dostrzec wiele wspólnych cech: materiałowych, kompozycyjnych i dekoracyjnych, które w pewien sposób opisują i charakteryzują krzyże.
Pomijając różnorodność cokołów i postumentów (granitowe, ceglane, betonowe), które były tylko sposobem ekspozycji krzyża w przestrzeni, można wyróżnić pięć typów krzyży: drewniane, kamienne, kute z żelaza, odlane z żeliwa oraz łączone z metalowych elementów. Ten podział pokrywa się z typologią krzyży spotykanych w innych regionach Polski.
Na Warmii należy mówić o krzyżach w kategoriach symbolu, określającego katolicką specyfikę tego terenu.
Galeria zdjęć
Krzyż drewniany w Brąswałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk 
Krzyż drewniany w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk 
Krzyż kuty z żelaza w Nagladach. © Stanisław Kuprjaniuk 
Krzyż w asyście drzew w Wymoju. © Stanisław Kuprjaniuk 
Krzyż drewniany w Biedowie. © Stanisław Kuprjaniuk 
Krzyż drewniany w Bredynkach. © Stanisław Kuprjaniuk
Bibliografia
Kuprjaniuk Stanisław, Krzyże na Warmii, „Posłaniec Warminski”, 2005, nr 7.
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
Soduła Adam, Drewniane krzyże i kapliczki Warmii, „Przydrożne Pomniki Przeszłości”, red. A. Scheer, Świdnica 1998.
Linki zewnętrzne
Kapliczki Warmii [22.12.2013]
