Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach

Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach
Jedna z dwóch wież obronnych w Tomarynach w gm. Gietrzwałd. Fot. Adam Płoski.
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Gietrzwałd
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach
Położenie na mapie Polski Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach – wieże z początku XX w. znajdujące się na trasie linii kolejowej Ostróda – Olsztyn, w pobliżu wsi Tomaryny w gminie Gietrzwałd. Są jednymi z najciekawszych zabytków fortyfikacji nowoczesnej na terenie województwa warmińsko-mazurskiego.

Historia

Połączenie kolejowe Ostróda – Olsztyn zostało otwarte dla ruchu w 1873 r. jako część ważnej magistrali toruńsko–wystruckiej przebiegającej przez Toruń – Iławę – Ostródę – Olsztyn – Korsze – Wystruć (ob. Czerniachowsk w obwodzie kaliningradzkim). Linia ta odgrywała ważną rolę w systemie komunikacyjnym oraz obronnym dawnych Prus Wschodnich.

Z punktu widzenia militarnego ważne było zorganizowanie obrony przepraw mostowych, których ewentualne zniszczenie negatywnie wpłynęłoby na utrzymanie połączeń kolejowych w czasie działań wojennych.

W latach 1900–1905 na terenie dawnych Prus Wschodnich budowano umocnienia mostów kolejowych w formie masywnych wież. Dwie połączone ze sobą ceglane wieże z pancernymi wieżyczkami na dachach w Tomarynach zostały wzniesione w latach 1901–1902. Miały one za zadanie obronę mostu kolejowego na rzece Pasłęce w pobliżu Tomaryn w przypadku ataku rosyjskiej kawalerii. Wieże nie zostały wykorzystane w bezpośredniej walce. Odstraszająco działał sam fakt obsadzenia ich uzbrojoną załogą. Wieże przystosowano dla broni ręcznej, maszynowej oraz dla armat.

W latach 90. XX w. kolekcjoner militariów zdemontował znajdujące się na dachach wież pancerne kopuły armat, które następnie przekazał do muzeum w Dreźnie.

Wieże w Tomarynach wpisane są do rejestru zabytków i podlegają ochronie prawnej.

Ciekawostki

Do dziś na terenie województwa warmińsko-mazurskiego zachowały się podobne wieże obronne mostu kolejowego w Samborowie w gm. Ostróda.

Zobacz też

fortyfikacje.net [08.02.2015]

Bibliografia

W. Rużewicz, Fortyfikacje nowożytne w Prusach Wschodnich – przewodnik, Łódź 2007.