Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "| " na "|")
Linia 11: Linia 11:
 
  |rodzaj_gminy    = miejsko-wiejska
 
  |rodzaj_gminy    = miejsko-wiejska
 
  |zarządzający    = Burmistrz
 
  |zarządzający    = Burmistrz
  |wójt            = [[Piotr Feliński| Piotr Ryszard Feliński]]
+
  |wójt            = [[Piotr Feliński|Piotr Ryszard Feliński]]
 
  |adres_ug        = Aleja Wczasów 4
 
  |adres_ug        = Aleja Wczasów 4
 
  |kod_poczt_ug    = 12-220 Ruciane-Nida
 
  |kod_poczt_ug    = 12-220 Ruciane-Nida
Linia 28: Linia 28:
 
  |bip            = http://bip.ruciane-nida.pl/index.php
 
  |bip            = http://bip.ruciane-nida.pl/index.php
 
}}  
 
}}  
'''Gmina Ruciane-Nida''' – gmina miejsko-wiejska położona w południowo-wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w zachodniej części [[Powiat piski| powiatu piskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Ruciane-Nida| Rucianem-Nidzie]].
+
'''Gmina Ruciane-Nida''' – gmina miejsko-wiejska położona w południowo-wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w zachodniej części [[Powiat piski|powiatu piskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Ruciane-Nida|Rucianem-Nidzie]].
 
Gmina turystyczno-wypoczynkowa położona w obszarze Równiny Mazurskiej, [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]] i Pojezierza Mrągowskiego, w samym sercu [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]]. Gmina, której większość powierzchni zajmują lasy i wody.  
 
Gmina turystyczno-wypoczynkowa położona w obszarze Równiny Mazurskiej, [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]] i Pojezierza Mrągowskiego, w samym sercu [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]]. Gmina, której większość powierzchni zajmują lasy i wody.  
Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Piotr Feliński| Piotr Ryszard Feliński]] <ref> [http://bip.ruciane-nida.pl/index.php?k=2 BIP Urzędu Miasta i Gminy Ruciane-Nida]</ref>.
+
Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Piotr Feliński|Piotr Ryszard Feliński]] <ref> [http://bip.ruciane-nida.pl/index.php?k=2 BIP Urzędu Miasta i Gminy Ruciane-Nida]</ref>.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
Linia 42: Linia 42:
 
== Demografia ==
 
== Demografia ==
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>:
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>:
[[Plik:Leśniczówka Pranie..jpg|thumb|right|290px| Leśniczówka Pranie. Fot. Duży Batek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lesniczowka_Pranie.03.jpg Commons Wikimedia]]]
+
[[Plik:Leśniczówka Pranie..jpg|thumb|right|290px|Leśniczówka Pranie. Fot. Duży Batek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lesniczowka_Pranie.03.jpg Commons Wikimedia]]]
[[Plik: Kościół w Ukcie.jpg|thumb|right|290px| Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ukcie. Fot. Duży Batek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:UktaKościół.03.JPG Commons Wikimedia]]]
+
[[Plik: Kościół w Ukcie.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ukcie. Fot. Duży Batek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:UktaKościół.03.JPG Commons Wikimedia]]]
[[Plik: Cerkiew w Wojnowie.jpg|thumb|right|290px| Cerkiew pw. Zaśnięcia Zaśnięcia Matki Bożej w Wojnowie. Fot. Piotr Tysarczyk. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cerkiew_wojnow_full_view_pop.jpg Commons Wikimedia]
+
[[Plik: Cerkiew w Wojnowie.jpg|thumb|right|290px|Cerkiew pw. Zaśnięcia Zaśnięcia Matki Bożej w Wojnowie. Fot. Piotr Tysarczyk. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cerkiew_wojnow_full_view_pop.jpg Commons Wikimedia]
 
]]  
 
]]  
 
{|class="wikitable"
 
{|class="wikitable"
!Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni
+
!Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni
 
|--
 
|--
|jednostka || osób || % || osób || % || osób || %
+
|jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||%
 
|--
 
|--
|liczba || 8372 || 100 || 4226 || 50,5 || 4146 || 49,5
+
|liczba ||8372 ||100 ||4226 ||50,5 ||4146 ||49,5
 
|--
 
|--
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 23 || colspan=2| 12 || colspan=2| 11
+
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|23 ||colspan=2|12 ||colspan=2|11
 
|}
 
|}
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida wynosiło -47 osoby<ref name="p1"/>, co stanowi 18,6% migracji w [[Powiat piski| powiecie piskim]] oraz 1,3% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]].
+
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida wynosiło -47 osoby<ref name="p1"/>, co stanowi 18,6% migracji w [[Powiat piski|powiecie piskim]] oraz 1,3% w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]].
  
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 
Gminę Ruciane-Nida powołano na mocy Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref> w powiecie piskim, w województwie olsztyńskim. Miasto i gmina [[Ruciane-Nida]] stały się jedną jednostką administracyjną<ref>Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim.</ref>, w której skład wchodziły obszary sołectw: Ciesina, Gałkowo, Iznota, Karwica, Końcewo, Krzyże, Niedźwiedzi Róg, Ładne Pole, Nowa Ukta, Onufryjewo, Osiniak, Piaski, Szeroki Bór, Śwignajno Małe, Ukta, Wejsuny, Wierzba, Wojnowo, Wólka, Wygryny, Zamordeje.
 
Gminę Ruciane-Nida powołano na mocy Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref> w powiecie piskim, w województwie olsztyńskim. Miasto i gmina [[Ruciane-Nida]] stały się jedną jednostką administracyjną<ref>Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim.</ref>, w której skład wchodziły obszary sołectw: Ciesina, Gałkowo, Iznota, Karwica, Końcewo, Krzyże, Niedźwiedzi Róg, Ładne Pole, Nowa Ukta, Onufryjewo, Osiniak, Piaski, Szeroki Bór, Śwignajno Małe, Ukta, Wejsuny, Wierzba, Wojnowo, Wólka, Wygryny, Zamordeje.
  
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]</ref>, przestał istnieć powiat piski. Gmina Ruciane-Nida została bezpośrednio częścią [[województwo suwalskie| województwa suwalskiego]].<br/>
+
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]</ref>, przestał istnieć powiat piski. Gmina Ruciane-Nida została bezpośrednio częścią [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].<br/>
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]</ref> umiejscowiły gminę Ruciane-Nida w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski| powiecie piskim]].
+
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]</ref> umiejscowiły gminę Ruciane-Nida w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]].
  
 
Gmina miejsko-wiejska Ruciane-Nida graniczy z gminami: [[Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)|Mikołajki]], [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|Pisz]], [[Rozogi (gmina wiejska)|Rozogi]], [[Świętajno (gmina wiejska, powiat szczycieński)|Świętajno]], [[Piecki (gmina wiejska)|Piecki]].  
 
Gmina miejsko-wiejska Ruciane-Nida graniczy z gminami: [[Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)|Mikołajki]], [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|Pisz]], [[Rozogi (gmina wiejska)|Rozogi]], [[Świętajno (gmina wiejska, powiat szczycieński)|Świętajno]], [[Piecki (gmina wiejska)|Piecki]].  
Linia 71: Linia 71:
  
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
Ruciane-Nida to jedna z najpiękniejszych gmin [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazur]], malowniczo położona w ramionach jezior i w otoczeniu Puszczy Piskiej. Gmina, której ponad 80% powierzchni to lasy i wody, jest wizytówką województwa i jedną z najbardziej znanych i rozpoznawalnych miejscowości wczasowych w kraju. Obszar gminy wyróżnia się wyjątkowo dużym udziałem jezior. Najbardziej znane to [[jezioro Śniardwy]], [[Jezioro Nidzkie]], [[jezioro Bełdany]]. Przez zachodnią część gminy przepływa [[Rzeka Krutynia| rzeka Krutynia]], uznawana za jeden z piękniejszych nizinnych szlaków kajakowych w Polsce. Środowisko przyrodnicze urozmaicają występujący tutaj park krajobrazowy, liczne rezerwaty i pomniki przyrody. Urozmaicone ukształtowanie terenu zachęca do spędzania wolnego czasu na łonie natury. Liczne trasy turystyczne i ścieżki dydaktyczne pozwalają na obcowanie ze wspaniałą mazurską przyrodą i dotarcie do każdego ciekawego zakątka okolicy.  
+
Ruciane-Nida to jedna z najpiękniejszych gmin [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazur]], malowniczo położona w ramionach jezior i w otoczeniu Puszczy Piskiej. Gmina, której ponad 80% powierzchni to lasy i wody, jest wizytówką województwa i jedną z najbardziej znanych i rozpoznawalnych miejscowości wczasowych w kraju. Obszar gminy wyróżnia się wyjątkowo dużym udziałem jezior. Najbardziej znane to [[jezioro Śniardwy]], [[Jezioro Nidzkie]], [[jezioro Bełdany]]. Przez zachodnią część gminy przepływa [[Rzeka Krutynia|rzeka Krutynia]], uznawana za jeden z piękniejszych nizinnych szlaków kajakowych w Polsce. Środowisko przyrodnicze urozmaicają występujący tutaj park krajobrazowy, liczne rezerwaty i pomniki przyrody. Urozmaicone ukształtowanie terenu zachęca do spędzania wolnego czasu na łonie natury. Liczne trasy turystyczne i ścieżki dydaktyczne pozwalają na obcowanie ze wspaniałą mazurską przyrodą i dotarcie do każdego ciekawego zakątka okolicy.  
  
 
Centrum ruchu turystycznego skupia miasteczko [[Ruciane–Nida]]. Miejscowość jest ośrodkiem sportów wodnych, turystyki i wczasów, zapewnia doskonałe zaplecze gastronomiczne oraz rozrywkowo-kulturowe. Stanowi zarazem doskonałą bazę wypadową w bliższe i dalsze okolice. Bogata bazę turystyczna stanowią: hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe, szkoleniowe, domy gościnne, kempingi, kwatery prywatne i gospodarstwa agroturystyczne w miejscowościach: Wojnowo, Nowy Most, Wejsuny, Wygryny, Wólka, Gałkowo, Szeroki Bór, Karwica, Ładne Pole, Głodowo, Niedźwiedzi Róg, Wierzba, Ukta, Krzyże, Kowalik, Popielno, Nowa Ukta<ref>UMiG Ruciane–Nida [http://www.ruciane-nida.pl/strona-306-Baza_noclegowa.html ruciane-nida.pl]</ref> i inne.  
 
Centrum ruchu turystycznego skupia miasteczko [[Ruciane–Nida]]. Miejscowość jest ośrodkiem sportów wodnych, turystyki i wczasów, zapewnia doskonałe zaplecze gastronomiczne oraz rozrywkowo-kulturowe. Stanowi zarazem doskonałą bazę wypadową w bliższe i dalsze okolice. Bogata bazę turystyczna stanowią: hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe, szkoleniowe, domy gościnne, kempingi, kwatery prywatne i gospodarstwa agroturystyczne w miejscowościach: Wojnowo, Nowy Most, Wejsuny, Wygryny, Wólka, Gałkowo, Szeroki Bór, Karwica, Ładne Pole, Głodowo, Niedźwiedzi Róg, Wierzba, Ukta, Krzyże, Kowalik, Popielno, Nowa Ukta<ref>UMiG Ruciane–Nida [http://www.ruciane-nida.pl/strona-306-Baza_noclegowa.html ruciane-nida.pl]</ref> i inne.  
Linia 77: Linia 77:
 
Uzupełnieniem gospodarki w gminie Ruciane-Nida jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. W gminie występują słabe gleby IV, V i VI klasy bonitacyjnej. Użytki rolne zajmują 12% ogólnej powierzchni w gminie, w tym: 42% (1802 ha) zajmują grunty orne i sady, a 58% (2489 ha) łąki i pastwiska. Najwięcej na terenie gminy jest gospodarstw małoobszarowych do 5 ha – aż 58 % oraz 5 -10 ha – 17,15 %. W większości wypadków przy tak ograniczonym areale gospodarstwa te prowadzą produkcję na własne potrzeby.
 
Uzupełnieniem gospodarki w gminie Ruciane-Nida jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. W gminie występują słabe gleby IV, V i VI klasy bonitacyjnej. Użytki rolne zajmują 12% ogólnej powierzchni w gminie, w tym: 42% (1802 ha) zajmują grunty orne i sady, a 58% (2489 ha) łąki i pastwiska. Najwięcej na terenie gminy jest gospodarstw małoobszarowych do 5 ha – aż 58 % oraz 5 -10 ha – 17,15 %. W większości wypadków przy tak ograniczonym areale gospodarstwa te prowadzą produkcję na własne potrzeby.
  
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Ruciane-Nida wynosiła pod koniec 2013 roku 737. W tym 23 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 714 tworzy sektor prywatny. 140 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 54 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 81 firm w dziale budownictwo, 71 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 122 firmy<ref name="p1"/>. Na terenie gminy działalność prowadzą firmy przetwórstwa i obróbki drewna, m.in: Konopko - producent okien i drzwi drewnianych oraz produkcji jachtów: [[Mellody Yachts| Mellody Yachts sp. z o.o.]].
+
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Ruciane-Nida wynosiła pod koniec 2013 roku 737. W tym 23 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 714 tworzy sektor prywatny. 140 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 54 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 81 firm w dziale budownictwo, 71 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 122 firmy<ref name="p1"/>. Na terenie gminy działalność prowadzą firmy przetwórstwa i obróbki drewna, m.in: Konopko - producent okien i drzwi drewnianych oraz produkcji jachtów: [[Mellody Yachts|Mellody Yachts sp. z o.o.]].
 
    
 
    
Gmina Ruciane-Nida należy do [[LGD "Mazurskie Morze'']], [[Związek Gmin "Czyste Mazury"| Związku Gmin "Czyste Mazury"]].   
+
Gmina Ruciane-Nida należy do [[LGD "Mazurskie Morze'']], [[Związek Gmin "Czyste Mazury"|Związku Gmin "Czyste Mazury"]].   
  
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej| obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej]].  
+
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej|obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej]].  
  
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Ruciane-Nida wynosiła 850 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 13,5%  bezrobotnych w [[Powiat piski| powiecie piskim]].
+
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Ruciane-Nida wynosiła 850 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 13,5%  bezrobotnych w [[Powiat piski|powiecie piskim]].
  
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,5% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,5% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
Linia 98: Linia 98:
  
 
'''Ludzie związani z gminą'''
 
'''Ludzie związani z gminą'''
*[[Richard Anders]] (1866-1934) – właściciel [[Tartak w Rucianem-Nidzie |tartaku]] i [[Wyłuszczarnia nasion w Rucianem-Nidzie| wyłuszczarni nasion w Rucianem]]; jego grób zachował się do dzisiaj na cmentarzu w Rucianem-Nidzie.
+
*[[Richard Anders]] (1866-1934) – właściciel [[Tartak w Rucianem-Nidzie |tartaku]] i [[Wyłuszczarnia nasion w Rucianem-Nidzie|wyłuszczarni nasion w Rucianem]]; jego grób zachował się do dzisiaj na cmentarzu w Rucianem-Nidzie.
 
*[[lkwim: Maria Adamczewska|Maria Adamczewska]] – bibliotekarka, animatorka kultury z Rucianego-Nidy.
 
*[[lkwim: Maria Adamczewska|Maria Adamczewska]] – bibliotekarka, animatorka kultury z Rucianego-Nidy.
 
*[[lkwim: Eugeniusz Bielawski|Eugeniusz Bielawski]] (pseud. Jan Sietnicki) (1906-1986) – działacz społeczno-kulturalny, regionalista, kronikarz, założyciel  [[lkwim: Izba Regionalna w Wejsunach|Izby Regionalnej w Wejsunach]].  
 
*[[lkwim: Eugeniusz Bielawski|Eugeniusz Bielawski]] (pseud. Jan Sietnicki) (1906-1986) – działacz społeczno-kulturalny, regionalista, kronikarz, założyciel  [[lkwim: Izba Regionalna w Wejsunach|Izby Regionalnej w Wejsunach]].  
Linia 111: Linia 111:
  
 
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
 
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
*[[Kościół pw. Matki Boskiej Ostrobramskiej w Rucianem-Nidzie| kościół pw. Matki Boskiej Ostrobramskiej w Rucianem-Nidzie]]  
+
*[[Kościół pw. Matki Boskiej Ostrobramskiej w Rucianem-Nidzie|kościół pw. Matki Boskiej Ostrobramskiej w Rucianem-Nidzie]]  
 
*willa Richarda Andersa (ul. Dworcowa)
 
*willa Richarda Andersa (ul. Dworcowa)
 
*dom "Borejszówka" (ul. Słowiańska)
 
*dom "Borejszówka" (ul. Słowiańska)
 
*zespół budynków wyłuszczarni nasion (ul. Dworcowa)
 
*zespół budynków wyłuszczarni nasion (ul. Dworcowa)
*[[Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ukcie| kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ukcie]]  
+
*[[Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ukcie|kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ukcie]]  
*klasztor i [[Molenna w Wojnowie| molenna staroobrzędowców]] w Wojnowie  
+
*klasztor i [[Molenna w Wojnowie|molenna staroobrzędowców]] w Wojnowie  
*[[Cerkiew prawosławna pw. Zaśnięcia Zaśnięcia Matki Bożej w Wojnowie| cerkiew prawosławna pw. Zaśnięcia Zaśnięcia Matki Bożej w Wojnowie]]  
+
*[[Cerkiew prawosławna pw. Zaśnięcia Zaśnięcia Matki Bożej w Wojnowie|cerkiew prawosławna pw. Zaśnięcia Zaśnięcia Matki Bożej w Wojnowie]]  
*[[Cmentarze starowierskie na Mazurach |cmentarze starowierskie]] w Gałkowie, Iwanowie, Kadzidłowie, Onufryjewie, Osiniaku, Ładne Pole i [[Cmentarze starowierskie w Wojnowie| dwa w Wojnowie]].
+
*[[Cmentarze starowierskie na Mazurach |cmentarze starowierskie]] w Gałkowie, Iwanowie, Kadzidłowie, Onufryjewie, Osiniaku, Ładne Pole i [[Cmentarze starowierskie w Wojnowie|dwa w Wojnowie]].
 
*cmentarze ewangelickie w Gałkowie, Kawicy, Końcewie (2), Onufryjewie, Osinaku-Piotrowie, Śwignajnie Wielkim, Ukcie (2), Wejsunach
 
*cmentarze ewangelickie w Gałkowie, Kawicy, Końcewie (2), Onufryjewie, Osinaku-Piotrowie, Śwignajnie Wielkim, Ukcie (2), Wejsunach
 
*[[lkwim:Prywatne muzeum Danuty i Krzysztofa Worobców w Kadzidłowie|"osada kulturowa" w Kadzidłowie]]
 
*[[lkwim:Prywatne muzeum Danuty i Krzysztofa Worobców w Kadzidłowie|"osada kulturowa" w Kadzidłowie]]
Linia 124: Linia 124:
  
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
*[[Szlak żeglugowy z Mikołajek do Rucianego| szlak wodny z Mikołajek do Rucianego-Nida]]   
+
*[[Szlak żeglugowy z Mikołajek do Rucianego|szlak wodny z Mikołajek do Rucianego-Nida]]   
 
*szlaki piesze:
 
*szlaki piesze:
**[[Szlak Puszczą Piską: Ruciane Nida - Pisz| szlak Puszczą Piską: Ruciane Nida - Pisz]]   
+
**[[Szlak Puszczą Piską: Ruciane Nida - Pisz|szlak Puszczą Piską: Ruciane Nida - Pisz]]   
 
**[[Szlak pieszy Ruciane-Nida - Leśniczówka Pranie|szlak Ruciane-Nida - Leśniczówka Pranie]]
 
**[[Szlak pieszy Ruciane-Nida - Leśniczówka Pranie|szlak Ruciane-Nida - Leśniczówka Pranie]]
 
**[[Szlak pieszy Ruciane-Nida - Ruciane-Nida|szlak zielony Ruciane-Nida - Ruciane Nida]]
 
**[[Szlak pieszy Ruciane-Nida - Ruciane-Nida|szlak zielony Ruciane-Nida - Ruciane Nida]]
Linia 145: Linia 145:
 
*[[Szkoła Podstawowa w Ukcie]]  
 
*[[Szkoła Podstawowa w Ukcie]]  
 
*[[Zespół Szkół Leśnych im. Unii Europejskiej w Rucianem-Nidzie]] - technikum leśne
 
*[[Zespół Szkół Leśnych im. Unii Europejskiej w Rucianem-Nidzie]] - technikum leśne
*[[Zespół Szkół Samorządowych im. Agnieszki Osieckiej w Rucianem-Nidzie]] - [[Publiczne Gimnazjum w Rucianem Nidzie| Publiczne Gimnazjum]], [[Liceum Ogólnokształcące w Rucianem Nidzie| Liceum Ogólnokształcące]]
+
*[[Zespół Szkół Samorządowych im. Agnieszki Osieckiej w Rucianem-Nidzie]] - [[Publiczne Gimnazjum w Rucianem Nidzie|Publiczne Gimnazjum]], [[Liceum Ogólnokształcące w Rucianem Nidzie|Liceum Ogólnokształcące]]
 
== Sport ==
 
== Sport ==
 
W gminie działa klub:
 
W gminie działa klub:
Linia 151: Linia 151:
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
*[[lkwim: Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur Sadyba|Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur Sadyba]]
 
*[[lkwim: Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur Sadyba|Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur Sadyba]]
*[[Stowarzyszenie Kobieta na Plus| Stowarzyszenie Kobieta na Plus w Rucianem-Nidzie]]
+
*[[Stowarzyszenie Kobieta na Plus|Stowarzyszenie Kobieta na Plus w Rucianem-Nidzie]]
 
*[[Stowarzyszenie Nad Nidzkim w Rucianem Nidzie]]  
 
*[[Stowarzyszenie Nad Nidzkim w Rucianem Nidzie]]  
 
*[[Stowarzyszenie Aktywatornia w Rucianem-Nidzie]]
 
*[[Stowarzyszenie Aktywatornia w Rucianem-Nidzie]]
Linia 174: Linia 174:
  
 
Obszary [[Natura 2000]]:
 
Obszary [[Natura 2000]]:
*[[Natura 2000 Puszcza Piska| Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Piska]] (172 802,21 ha)
+
*[[Natura 2000 Puszcza Piska|Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Piska]] (172 802,21 ha)
 
*[[Natura 2000 Ostoja Piska|Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Piska]] (57 826,61 ha)
 
*[[Natura 2000 Ostoja Piska|Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Piska]] (57 826,61 ha)
  
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida znajduje się 61 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: [[Użytek ekologiczny "Łąka Krutynia"| "Łąka Krutynia"]] i [[Użytek ekologiczny "Zatoka Wygryńska"| "Zatoka Wygryńska"]]<ref name="p3"/>.
+
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida znajduje się 61 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: [[Użytek ekologiczny "Łąka Krutynia"|"Łąka Krutynia"]] i [[Użytek ekologiczny "Zatoka Wygryńska"|"Zatoka Wygryńska"]]<ref name="p3"/>.
  
 
==Zobacz też:==
 
==Zobacz też:==

Wersja z 11:56, 17 mar 2015

Gmina Ruciane-Nida

Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat piski
Rodzaj gminy miejsko-wiejska
Burmistrz Piotr Ryszard Feliński
Powierzchnia 357,98 km²
Liczba sołectw 16
Liczba miejscowości 43
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia
8372
23 osób/km²
Strefa numeracyjna 87
Tablice rejestracyjne NPI
TERYT 2816043
Urząd gminy
Aleja Wczasów 4 12-220 Ruciane-Nida
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Ruciane-Nida – gmina miejsko-wiejska położona w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w zachodniej części powiatu piskiego. Siedziba gminy znajduje się w Rucianem-Nidzie. Gmina turystyczno-wypoczynkowa położona w obszarze Równiny Mazurskiej, Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i Pojezierza Mrągowskiego, w samym sercu Puszczy Piskiej. Gmina, której większość powierzchni zajmują lasy i wody. Władzę w gminie sprawuje burmistrz Piotr Ryszard Feliński [1].

Powierzchnia gminy

Gmina miejsko-wiejska Ruciane-Nida zajmuje powierzchnię 357,98 km2[2], w tym:

  • użytki rolne: 12% (4291 ha)
  • lasy: 74% (26493 ha)
  • wody: 9,7% (3476 ha)

Gmina stanowi 20,2% powierzchni powiatu piskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:

Leśniczówka Pranie. Fot. Duży Batek. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ukcie. Fot. Duży Batek. Źródło: Commons Wikimedia
Cerkiew pw. Zaśnięcia Zaśnięcia Matki Bożej w Wojnowie. Fot. Piotr Tysarczyk. Źródło: Commons Wikimedia
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 8372 100 4226 50,5 4146 49,5
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
23 12 11

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida wynosiło -47 osoby[2], co stanowi 18,6% migracji w powiecie piskim oraz 1,3% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Gminę Ruciane-Nida powołano na mocy Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[3] w powiecie piskim, w województwie olsztyńskim. Miasto i gmina Ruciane-Nida stały się jedną jednostką administracyjną[4], w której skład wchodziły obszary sołectw: Ciesina, Gałkowo, Iznota, Karwica, Końcewo, Krzyże, Niedźwiedzi Róg, Ładne Pole, Nowa Ukta, Onufryjewo, Osiniak, Piaski, Szeroki Bór, Śwignajno Małe, Ukta, Wejsuny, Wierzba, Wojnowo, Wólka, Wygryny, Zamordeje.

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[5], przestał istnieć powiat piski. Gmina Ruciane-Nida została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[6] umiejscowiły gminę Ruciane-Nida w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim.

Gmina miejsko-wiejska Ruciane-Nida graniczy z gminami: Mikołajki, Pisz, Rozogi, Świętajno, Piecki.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Gałkowo, Iznota, Karwica, Końcewo, Krzyże, Ładne Pole, Niedźwiedzi Róg, Nowa Ukta, Onufryjewo, Osiniak-Piotrowo, Szeroki Bór, Ukta, Wejsuny, Wojnowo, Wólka, Wygryny.

Pozostałe miejscowości: Iwanowo, Kamień, Zaroślak, Borek, Jeleń, Maskulińskie, Ruczaj, Pranie, Zdrużno, Karwica Mazurska, Głodowo, Lipnik, Kadzidłowo, Wypad, Wejsuny-Leśniczówka, Piaski, Lisiczyn, Pieczysko, Warnowo, Kończewo, Zakątki, Wierzba, Popielno, Kokoszka, Zameczek, Oko, Zamordeje.

Gospodarka

Ruciane-Nida to jedna z najpiękniejszych gmin Warmii i Mazur, malowniczo położona w ramionach jezior i w otoczeniu Puszczy Piskiej. Gmina, której ponad 80% powierzchni to lasy i wody, jest wizytówką województwa i jedną z najbardziej znanych i rozpoznawalnych miejscowości wczasowych w kraju. Obszar gminy wyróżnia się wyjątkowo dużym udziałem jezior. Najbardziej znane to jezioro Śniardwy, Jezioro Nidzkie, jezioro Bełdany. Przez zachodnią część gminy przepływa rzeka Krutynia, uznawana za jeden z piękniejszych nizinnych szlaków kajakowych w Polsce. Środowisko przyrodnicze urozmaicają występujący tutaj park krajobrazowy, liczne rezerwaty i pomniki przyrody. Urozmaicone ukształtowanie terenu zachęca do spędzania wolnego czasu na łonie natury. Liczne trasy turystyczne i ścieżki dydaktyczne pozwalają na obcowanie ze wspaniałą mazurską przyrodą i dotarcie do każdego ciekawego zakątka okolicy.

Centrum ruchu turystycznego skupia miasteczko Ruciane–Nida. Miejscowość jest ośrodkiem sportów wodnych, turystyki i wczasów, zapewnia doskonałe zaplecze gastronomiczne oraz rozrywkowo-kulturowe. Stanowi zarazem doskonałą bazę wypadową w bliższe i dalsze okolice. Bogata bazę turystyczna stanowią: hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe, szkoleniowe, domy gościnne, kempingi, kwatery prywatne i gospodarstwa agroturystyczne w miejscowościach: Wojnowo, Nowy Most, Wejsuny, Wygryny, Wólka, Gałkowo, Szeroki Bór, Karwica, Ładne Pole, Głodowo, Niedźwiedzi Róg, Wierzba, Ukta, Krzyże, Kowalik, Popielno, Nowa Ukta[7] i inne.

Uzupełnieniem gospodarki w gminie Ruciane-Nida jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. W gminie występują słabe gleby IV, V i VI klasy bonitacyjnej. Użytki rolne zajmują 12% ogólnej powierzchni w gminie, w tym: 42% (1802 ha) zajmują grunty orne i sady, a 58% (2489 ha) łąki i pastwiska. Najwięcej na terenie gminy jest gospodarstw małoobszarowych do 5 ha – aż 58 % oraz 5 -10 ha – 17,15 %. W większości wypadków przy tak ograniczonym areale gospodarstwa te prowadzą produkcję na własne potrzeby.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Ruciane-Nida wynosiła pod koniec 2013 roku 737. W tym 23 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 714 tworzy sektor prywatny. 140 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 54 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 81 firm w dziale budownictwo, 71 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 122 firmy[2]. Na terenie gminy działalność prowadzą firmy przetwórstwa i obróbki drewna, m.in: Konopko - producent okien i drzwi drewnianych oraz produkcji jachtów: Mellody Yachts sp. z o.o..

Gmina Ruciane-Nida należy do LGD "Mazurskie Morze'', Związku Gmin "Czyste Mazury".

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Ruciane-Nida wynosiła 850 osób[2], co stanowi 13,5% bezrobotnych w powiecie piskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,5% ludności[8].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

W strukturach DK znajduje się Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Rucianem-Nidzie z filiami w Ukcie, Wejsunach.

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida należą[9]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Ruciane-Nida można uzyskać na stronach internetowych: ruciane-nida.pl oraz lotmp.pl

Szkolnictwo

W gminie miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie działa klub:

  • MKS Ruciane-Nida

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[10]:

Park krajobrazowy:

Rezerwaty:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida znajduje się 61 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: "Łąka Krutynia" i "Zatoka Wygryńska"[10].

Zobacz też:

Przypisy

  1. BIP Urzędu Miasta i Gminy Ruciane-Nida
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [1]
  3. Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  4. Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim.
  5. Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [2]
  6. Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl
  7. UMiG Ruciane–Nida ruciane-nida.pl
  8. Bank Danych Lokalnych GUS
  9. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [3]
  10. 10,0 10,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie

Bibliografia

Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Strategia zrównoważonego rozwoju miasta i gminy Ruciane – Nida do roku 2015
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Miasta i Gminy Ruciane-Nida [20.12.2014]
Urząd Miasta i Gminy Ruciane-Nida [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
Kuratorium Oświaty w Olsztynie, Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]