Szymonka: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Linia 11: | Linia 11: | ||
|rodzaj miejscowości = Wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = Wieś sołecka | ||
|województwo = Warmińsko-Mazurskie | |województwo = Warmińsko-Mazurskie | ||
− | |powiat = | + | |powiat = giżycki |
|gmina = Ryn | |gmina = Ryn | ||
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
− | <big>'''Szymonka''' (niem. ''Schimonken'', w latach 1938-1945 miejscowość nazywano ''Schmidtsdorf'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]] w [[gmina Ryn|gminie Ryn]]. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. | + | <big>'''Szymonka''' (niem. ''Schimonken'', w latach 1938-1945 miejscowość nazywano ''Schmidtsdorf'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]] w [[gmina Ryn|gminie Ryn]]. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. Obecnie sołtysem wsi jest [[Bożena Denko]]. |
<br/> | <br/> | ||
− | + | === Charakterystyka fizjograficzna === | |
− | === Charakterystyka fizjograficzna | ||
Krajobraz [[powiat giżycki|powiatu giżyckiego]] powstał w wyniku obecności na tym obszarze lądolodu, który w plejstocenie napływał na te tereny okolic Skandynawii. Z dłuższym postojem czoła lodowca związane są wzgórza [[morena czołowa|moreny czołowej]]. Występują w postaci wzniesień, przybierających formę wałów równoległych do czoła lodowca. Zbudowane są z wytopionego materiału niesionego na powierzchni oraz wewnątrz lodowca. Materiał ten to piasek, żwir, glina. W obszarach czołowo–morenowych występują długie, wąskie wały o stromych zboczach. Składają się z licznych warstw różnorodnego materiału. Są to ozy, będące osadami potoków polodowcowych. Inną formą, powstałą w wyniku działania wód lodowca są kemy. Tworzyły się często na przedpolu lodowca. W południowo–zachodniej części [[powiat giżycki|powiatu giżyckiego]] ciągnie się rynna jeziorna, w której leżą jeziora [[Jezioro Ryńskie|Ryńskie]] i [[Jezioro Tałty|Tałty]]. Rynna łączy się poprzez szereg jezior, wśród których wymienić należy [[Jezioro Szymoneckie]]. Nad tym jeziorem położona jest miejscowość Szymonka. | Krajobraz [[powiat giżycki|powiatu giżyckiego]] powstał w wyniku obecności na tym obszarze lądolodu, który w plejstocenie napływał na te tereny okolic Skandynawii. Z dłuższym postojem czoła lodowca związane są wzgórza [[morena czołowa|moreny czołowej]]. Występują w postaci wzniesień, przybierających formę wałów równoległych do czoła lodowca. Zbudowane są z wytopionego materiału niesionego na powierzchni oraz wewnątrz lodowca. Materiał ten to piasek, żwir, glina. W obszarach czołowo–morenowych występują długie, wąskie wały o stromych zboczach. Składają się z licznych warstw różnorodnego materiału. Są to ozy, będące osadami potoków polodowcowych. Inną formą, powstałą w wyniku działania wód lodowca są kemy. Tworzyły się często na przedpolu lodowca. W południowo–zachodniej części [[powiat giżycki|powiatu giżyckiego]] ciągnie się rynna jeziorna, w której leżą jeziora [[Jezioro Ryńskie|Ryńskie]] i [[Jezioro Tałty|Tałty]]. Rynna łączy się poprzez szereg jezior, wśród których wymienić należy [[Jezioro Szymoneckie]]. Nad tym jeziorem położona jest miejscowość Szymonka. | ||
<br/> | <br/> | ||
+ | === Dzieje miejscowości === | ||
+ | Osada została założona przez [[Mikołaj Kowal|Mikołaja Kowala]] w 1503 roku przed wojną nad jeziorem [[Jezioro Szymoneckie|Szymoneckim]]. Kościół wybudowano w latach 1874–1877, w miejscu starej budowli, pochodzącej z XVI wieku. Kościół został zniszczony podczas wojny w 1914 roku, po czym został odbudowany. | ||
− | + | We wsi znajduje się wzniesienie zwane Zdunowa lub Garncarska Góra (136 metrów n.p.m.) Na jej zboczach widoczne są ślady okopów z okresu I wojny światowej (biegła tu linia frontu 1914–1915). | |
− | |||
+ | Jest to wieś mazurska, zamieszkiwana przez 650 mieszkańców, położona na południowym stoku Zdunowej Góry. W zimie 1914–1915 roku była główną obroną pozycji niemieckiej. O nią rozbiło się kilka masowych szturmów rosyjskich. Podczas trwających walk, Niemcy wysadzili w powietrze wieżę kościoła, który został ponadto uszkodzony przez kilka granatów rosyjskich. | ||
<br/> | <br/> | ||
− | + | === Ludzie związani z miejscowością === | |
− | === Ludzie związani z miejscowością | + | [[Mikołaj Kowal]] - założyciel wsi w 1503 roku. |
− | [[Mikołaj Kowal]] | ||
<br/> | <br/> | ||
− | + | === Zabytki === | |
− | |||
− | === Zabytki | ||
[[Plik:Kościół Szymonka.jpg|300px|thumb|Neogotycki kościół z 1877 roku<br/>Źródło: http://mojemazury.pl/13145-45605,Kosciol-w-Szymonce,313032.html?, dostęp 27 października 2013]] | [[Plik:Kościół Szymonka.jpg|300px|thumb|Neogotycki kościół z 1877 roku<br/>Źródło: http://mojemazury.pl/13145-45605,Kosciol-w-Szymonce,313032.html?, dostęp 27 października 2013]] | ||
− | We wsi znajduje się neogotycki kościół, pochodzący z II połowy XIX wiek, z lat 1874–1877. W kościele znajdują się | + | We wsi znajduje się neogotycki kościół, pochodzący z II połowy XIX wiek, z lat 1874–1877. W kościele znajdują się 13–głosowe organy piszczałkowe. Przed wejściem znajduje się pomnik parafian poległych w czasie I wojny światowej. |
<br/> | <br/> | ||
− | + | === Bibliografia === | |
− | |||
− | === Bibliografia | ||
''Szymonka'', w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 12, red. B. Chlebowski, Warszawa 1892.<br/> | ''Szymonka'', w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 12, red. B. Chlebowski, Warszawa 1892.<br/> | ||
Linia 71: | Linia 67: | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
− | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat]][[Kategoria: Gmina]][[Kategoria: Wieś sołecka]] | + | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat giżycki]][[Kategoria: Gmina Ryn]][[Kategoria: Wieś sołecka]] |
− | + | ([[Dyskusja użytkownika:Boss|dyskusja]]) 21:32, 20 wrz 2013 (CEST) |
Wersja z 16:29, 10 lis 2013
Szymonka | |
| |
Szymonka
Źródło: http://www.szymonka.pl/images/8.jpg,dostęp 20 września 2013 | |
Rodzaj miejscowości | Wieś sołecka |
Państwo | Polska |
Województwo | Warmińsko-Mazurskie |
Powiat | giżycki |
Gmina | Ryn |
Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
Tablice rejestracyjne | NGI |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Szymonka (niem. Schimonken, w latach 1938-1945 miejscowość nazywano Schmidtsdorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim w gminie Ryn. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa suwalskiego. Obecnie sołtysem wsi jest Bożena Denko.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Krajobraz powiatu giżyckiego powstał w wyniku obecności na tym obszarze lądolodu, który w plejstocenie napływał na te tereny okolic Skandynawii. Z dłuższym postojem czoła lodowca związane są wzgórza moreny czołowej. Występują w postaci wzniesień, przybierających formę wałów równoległych do czoła lodowca. Zbudowane są z wytopionego materiału niesionego na powierzchni oraz wewnątrz lodowca. Materiał ten to piasek, żwir, glina. W obszarach czołowo–morenowych występują długie, wąskie wały o stromych zboczach. Składają się z licznych warstw różnorodnego materiału. Są to ozy, będące osadami potoków polodowcowych. Inną formą, powstałą w wyniku działania wód lodowca są kemy. Tworzyły się często na przedpolu lodowca. W południowo–zachodniej części powiatu giżyckiego ciągnie się rynna jeziorna, w której leżą jeziora Ryńskie i Tałty. Rynna łączy się poprzez szereg jezior, wśród których wymienić należy Jezioro Szymoneckie. Nad tym jeziorem położona jest miejscowość Szymonka.
Dzieje miejscowości
Osada została założona przez Mikołaja Kowala w 1503 roku przed wojną nad jeziorem Szymoneckim. Kościół wybudowano w latach 1874–1877, w miejscu starej budowli, pochodzącej z XVI wieku. Kościół został zniszczony podczas wojny w 1914 roku, po czym został odbudowany.
We wsi znajduje się wzniesienie zwane Zdunowa lub Garncarska Góra (136 metrów n.p.m.) Na jej zboczach widoczne są ślady okopów z okresu I wojny światowej (biegła tu linia frontu 1914–1915).
Jest to wieś mazurska, zamieszkiwana przez 650 mieszkańców, położona na południowym stoku Zdunowej Góry. W zimie 1914–1915 roku była główną obroną pozycji niemieckiej. O nią rozbiło się kilka masowych szturmów rosyjskich. Podczas trwających walk, Niemcy wysadzili w powietrze wieżę kościoła, który został ponadto uszkodzony przez kilka granatów rosyjskich.
Ludzie związani z miejscowością
Mikołaj Kowal - założyciel wsi w 1503 roku.
Zabytki
We wsi znajduje się neogotycki kościół, pochodzący z II połowy XIX wiek, z lat 1874–1877. W kościele znajdują się 13–głosowe organy piszczałkowe. Przed wejściem znajduje się pomnik parafian poległych w czasie I wojny światowej.
Bibliografia
Szymonka, w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 12, red. B. Chlebowski, Warszawa 1892.
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, Giżycko, z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1996.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
Zobacz też
(dyskusja) 21:32, 20 wrz 2013 (CEST)