Worpławki

Worpławki
Państwo	Polska
Województwo	Warmińsko-Mazurskie
Powiat	Kętrzyński
Gmina	Reszel
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Worpławki
Położenie na mapie Polski Worpławki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Worpławki (niem. Worplack) – wieś położona w Polsce, w województwie warmińsko – mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel.

Charakterystyka fizjograficzna:

Krajobraz falisty ziemi kętrzyńskiej ukształtował się w wyniku wzmożonej działalności erozyjnej ostatniego zlodowacenia. Lodowiec wielokrotnie powracał, poczym zatrzymywał się i cofał na północ, pozostawiając w swej wędrówce wały moren czołowych. Obecnie tworzą one spore wzgórza. Główne pasmo moren czołowych biegnie w kierunku z południowego zachodu na północny wschód. Podąża od Świętej Lipki, którą otacza od północy łukiem, następnie na Bezławki, Wilknowo, Pręgowo. Z topniejących lodów wytworzyły się jeziora zastoiskowe. O istnieniu tych jezior, na obszarze powiatu świadczą nieckowate zagłębienia. Występują w nich iły piaszczyste, które wypełniają środek dawnego jeziora, ponadto gliny margliste, osadzające się na brzegach zbiornika. Ziemię kętrzyńską oraz okoliczne wsie w XII i XIII wieku pokrywała gęsta sieć osadnicza. Podstawą działalności gospodarczej Prusów było rolnictwo, które uzupełniało bartnictwo, łowiectwo oraz rybołówstwo. W wyniku dużego zapotrzebowania na żelazo, w okolicach Kętrzyna zaczęto eksploatować bogate rudy darniowe.

Dzieje miejscowości:

Nazwa miejscowości pojawiła się w 1326 roku, Wope - oznaczało imię własne, lauken - pole, a zatem Wopelaukin można tłumaczyć jako pole Wopego. Worpławki od 1573 roku do 1745 roku były w posiadaniu rodziny v. Mulbe, a następnie v. Schmiedesecków. Rycerz Nikolaus 18 sierpnia 1341 roku dostał na zasadzie lenna, od biskupa warmińskiego, majątek na prawie chełmińskim, który liczył 21 łanów (352,8 ha). Ponadto otrzymał 12 lat wolnych od podatku, z racji tego, że jego obszar porastała puszcza. Obszar ten od dawna zasiedlali Prusowie, zwali go Warpelauks, czyli „Pole Warpego”. Lennik otrzymał duże i małe sądownictwo. W zamian musiał na każde wezwanie zwierzchności stawać konno, w lekkiej zbroi. Ponadto zobowiązany był wspomagać budowę zamków. Tradycje osadnicze Worpławek sięgają w odległą przeszłość. Na tych terenach bowiem archeolodzy znaleźli dwa ostrza kościane, liczące kilkanaście centymetrów. Po wojnie trzynastoletniej z lat 1454 – 1466 majątek objął w posiadanie Bartłomiej Schoneflies. Obszar liczył 21 łanów. W 1484 roku, za zgodą biskupa warmińskiego, Schoneflies odstąpił 7 łanów kościołowi parafialnemu w Reszlu. Sto lat później majątek przejął wójt biskupiej Warmii, Krzysztof Troszke. Po stu kilkunastu latach rodzina ta sprzedała Reszlowi cały majątek. W 1719 roku 14 łanów odkupił od Reszla szlachcic Stefan Romaironi. W momencie zaboru Warmii przez Prusy w 1772 roku majątek liczył 11 łanów szlacheckich i 10 szarwarcznych. Mieszkało tu 91 osób, właścicielem był wówczas szlachcic trzciński. W 1785 roku we wsi Worpławki stało 12 chałup. Podczas wojen napoleońskich część zabudowy spłonęła. W 1820 roku było 8 chałup i 88 mieszkańców. We wsi nadal przebywali Trzcińscy, którzy zbudowali dwór. W 1905 roku majątek należał do rodziny von Frankenberg, która do 1932 roku gospodarowała na obszarze liczącym 407,85 ha.. Wówczas majątek został wykupiony przez Elektrownię Wschodniopruską. W 1939 roku został poddany parcelacji. Powstała, jak przed wiekami, wieś chłopska.

Ludzie związani z miejscowością:

Zabytki:

W Worpławkach znajduje się barokowy pałac, pochodzący z XVII wieku. W parku znajduje się kaplica grobowa, zbudowana w stylu neogotyckim, powstała w XIX wieku.

Gospodarka:

Kultura:

Bibliografia:

Licharewa Zofia, Kętrzyn z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
Małecki Andrzej, Kętrzyn i okolice. Informator turystyczny, 1990.

Zobacz też

Boss (dyskusja) 10:53, 23 wrz 2013 (CEST)