Dom podcieniowy w Rozgarcie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | {{Mała architektura2 sakralna infobox | ||
| + | <!-- w trakcie opracowania --> | ||
| + | |nazwa = Wielka architektura sakralna | ||
| + | |typ obiektu = kościół <!-- Parametr obowiązkowy --> | ||
| + | |datacja = 1890 | ||
| + | |powiat = elbląski | ||
| + | |gmina = Gronowo Elbląskie | ||
| + | |miejscowość = Rozgart | ||
| + | |parafia = rzymsko-katolicka | ||
| + | }} <br/> | ||
| + | ''' Zbór pomennonicki w Rozgarcie ''' | ||
| + | <br/> | ||
| + | == Położenie == | ||
| + | [[Plik:roz5.jpg|left|thumb|300px|Kościoł pomennonicki w Rozgarcie. © Stanisław Kuprjaniuk]][[Plik:roz3.jpg|right|thumb|350px|Wnętrze kościoła pomennonickiego w Rozgarcie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
| + | [[Rozgart]] - wieś położona na [[Żuławy Elbląskie|Żuławach Elbląskich]], w [[gmina Gronowo Elbląskie|gminie Gronowo Elbląskie]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]]. | ||
| + | <br/> | ||
| + | == Opis == | ||
| + | [[Plik:roz2.jpg|left|thumb|300px|Kościół pomennonicki w Rozgarcie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
| + | Wieś założona w 1355 roku przez komtura dzierzgońskiego [[Konrad Braunschweig|Konrada Braunschweiga]], który uposażył także kościół p.w. św. Katarzyny. Średniowieczna budowla z XIV wieku rozebrana została w latach 1655-1660. W 2. połowie XVI wieku nastąpiło osadnictwo holenderskie. W 1789 roku mieszkało tu 126 mennonitów, a w 1820 roku na 221 mieszkańców 83 było mennonitami. Wobec zniszczenia przez powódź zboru w [[Markusy|Markusach]] w 1890 roku przystąpiono do budowy ich kościoła w centrum Rozgartu. Nowopowstały zbór, znajdujący się po południowej stronie przecinającej wieś drogi, był filialnym w stosunku do [[zbór mennonicki w Jeziorze|zboru mennonickiego w Jeziorze]]. Budowla ceglana, na planie prostokąta, z niewielkim, prostokątnym prezbiterium; wnętrze salowe, przekryte łamanym, „angielskim” stropem z drewnianą emporą w północnej części. Elewacje ceglane, opięte lizenami, z oknami zamkniętymi łukiem ostrym. W elewacji zachodniej pośrodku uskokowy portal z ostrołukowym wejściem. W elewacji północnej wejście główne w analogicznie opracowanym portalu,. W szczycie sterczyna z pseudosygnaturką zwieńczoną wysokim, namiotowym daszkiem. W północno zachodnim narożniku parceli współczesna z kościołem, neogotycka ceglana dzwonnica, będąca ewenementem w budownictwie mennonickim. Po zakończeniu II wojny światowej, aż do 1957 roku służył jako magazyn. Obecnie kościół filialny, [[katolicki p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła w Rozgarcie|katolicki p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła]]. | ||
| + | |||
| + | <br/> | ||
| + | == Ciekawostki == | ||
| + | Kościół pomennonicki w Rozgarcie służy dalej nie tylko potrzebom kultowym katolików, ale także przyjeżdżajacym cyklicznie do wsi mennonitów. Ostatnia ich wizyta odbyła się w 5 lipca 2013 roku. W kościele odbyło się wówczas nabożeństwo ekumeniczne. | ||
| + | <br/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | |||
| + | <br/> | ||
| + | [[Kategoria: Turystyka]][[Kategoria: Architektura]][[Kategoria: Zabytki]] | ||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
{{Mała architektura2 sakralna infobox | {{Mała architektura2 sakralna infobox | ||
<!-- w trakcie opracowania --> | <!-- w trakcie opracowania --> | ||
Wersja z 18:01, 23 sty 2014
| Wielka architektura sakralna | |
| | |
| typ obiektu: | kościół |
| datacja: | 1890 |
| powiat: | elbląski |
| gmina: | Gronowo Elbląskie |
| miejscowość: | Rozgart |
| parafia: | rzymsko-katolicka |
Zbór pomennonicki w Rozgarcie
Położenie
Rozgart - wieś położona na Żuławach Elbląskich, w gminie Gronowo Elbląskie, w powiecie elbląskim.
Opis
Wieś założona w 1355 roku przez komtura dzierzgońskiego Konrada Braunschweiga, który uposażył także kościół p.w. św. Katarzyny. Średniowieczna budowla z XIV wieku rozebrana została w latach 1655-1660. W 2. połowie XVI wieku nastąpiło osadnictwo holenderskie. W 1789 roku mieszkało tu 126 mennonitów, a w 1820 roku na 221 mieszkańców 83 było mennonitami. Wobec zniszczenia przez powódź zboru w Markusach w 1890 roku przystąpiono do budowy ich kościoła w centrum Rozgartu. Nowopowstały zbór, znajdujący się po południowej stronie przecinającej wieś drogi, był filialnym w stosunku do zboru mennonickiego w Jeziorze. Budowla ceglana, na planie prostokąta, z niewielkim, prostokątnym prezbiterium; wnętrze salowe, przekryte łamanym, „angielskim” stropem z drewnianą emporą w północnej części. Elewacje ceglane, opięte lizenami, z oknami zamkniętymi łukiem ostrym. W elewacji zachodniej pośrodku uskokowy portal z ostrołukowym wejściem. W elewacji północnej wejście główne w analogicznie opracowanym portalu,. W szczycie sterczyna z pseudosygnaturką zwieńczoną wysokim, namiotowym daszkiem. W północno zachodnim narożniku parceli współczesna z kościołem, neogotycka ceglana dzwonnica, będąca ewenementem w budownictwie mennonickim. Po zakończeniu II wojny światowej, aż do 1957 roku służył jako magazyn. Obecnie kościół filialny, katolicki p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła.
Ciekawostki
Kościół pomennonicki w Rozgarcie służy dalej nie tylko potrzebom kultowym katolików, ale także przyjeżdżajacym cyklicznie do wsi mennonitów. Ostatnia ich wizyta odbyła się w 5 lipca 2013 roku. W kościele odbyło się wówczas nabożeństwo ekumeniczne.
Bibliografia
| Budownictwo ludowe | |
| | |
| typ obiektu: | chata |
| datacja: | 1749 |
| powiat: | elbląski |
| gmina: | Gronowo Górne |
| miejscowość: | Rozgart |
Dom podcieniowy w Rozgarcie
Położenie
Rozgart - wieś w gminie Gronowo Elbląskie, w powiecie elbląskim.
Opis
Dom podcieniowy w Rozgarcie znajduje się na końcu wsi, przy wyjeździe w kierunku Szaleńca. Dom z wystawką podcieniową jes zdumiewający ze względu na swój wiek. Wybudowano go w 1749 roku. Data roczna budowy domu została zawarta na niezwykle ozdobnie kutej z żelaza chorągiewce wiatrowej. Powstały budynek reprezentuje typ dużych wiejskich budynków mieszkalnych z charakterystycznym podcieniem, które pojawiły się na Żuławach Wiślanych i ziemiach polskich wraz z falą osadnictwa mennonickiego i olęderskiego z XVI i XVII wieku. Na jego przykładzie można wykazać dwie spełniane funkcje. Cześć zasadnicza domu była typowo mieszkalna, podczas gdy podcień i poddasze pełniły funkcje spiżarni. Należy zaznaczyć, że domy podcieniowe charakteryzowały się znaczną powierzchnią użytkową na parterze, jak i skrytym pod jego potężnym zadaszeniem. Z elementów architektonicznych, zastosowanych w tym domu, na uwagę zasługują filary podtrzymujące podcień i rysunek konstrukcji szachulcowej, odrzwia prowadzące do wnętrza domu, okna i okiennice, a także samo wnętrze, zrealizowane z wykorzystaniem wielu elementów drewnianych.
Bibliografia
