Ameryka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja nieprzejrzana] |
Krzysztofk (dyskusja | edycje) |
|||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Ameryka''' (niem. ''Amerika'', od 1917 r. ''Pagelshof'') - wieś sołecka w Polsce położona w [[ | + | ''' Ameryka''' (niem. ''Amerika'', od 1917 r. ''Pagelshof'') - wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], [[Powiat olsztyński|powiat olsztyński]], [[Gmina Olsztynek| gmina Olsztynek]]. |
| − | W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do [[ | + | W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. |
| − | Miejscowość w 2010 | + | Miejscowość w 2010 r. była zamieszkana przez 221 osób (łącznie Ameryka i Jagiełek). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Piotr Murawski]]<ref>[http://www.bip.olsztynek.pl/m,10024,p,10024.html bip.olsztynek.pl] [data dostępu: 8.12.2013]</ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Początki miejscowości wiążą się z rokiem 1917. Wówczas pewien Warmiak, za pieniądze | + | Początki miejscowości wiążą się z rokiem 1917. Wówczas pewien Warmiak, za pieniądze uzbierane w trakcie pobytu w USA, kupił dwór, park i ziemię. Swoje włości - czy to z sentymentu, czy też "dla splendoru" - nazwał Ameryką. Przed wybuchem [[II wojna światowa| II wojny światowej]] majątek stał się własnością Niemca o nazwisku Pagel. Nowy właściciel przemianował Amerykę na Pagelshof. Po 1945 r., przez jakiś czas, funkcjonowała polski odnośnik tej nazwy - Pagłowo; ostatecznie powrócono do pierwotnej Ameryki. W miejscowości powstało [[Państwowe Gospodarstwo Rolne w Ameryce| Państwowe Gospodarstwo Rolne]]; w latach 80. utworzono też kombinat razem z zakładami w [[Łutynówek| Łutynówku]] i [[Wilkowo|Wilkowie]]. W czasach świetności obejmował obszar o powierzchni 1940 ha. W 1993 r. PGR został zlikwidowany. W miejscowości działa [[Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży z Problemami Zdrowotnymi "Nasza Ameryka"]]. |
| − | Historia szpitala w Ameryce sięga początków XX wieku, kiedy zaczęły powstawać budynki szpitalne, które w 1903 | + | Historia szpitala w Ameryce sięga początków XX wieku, kiedy zaczęły powstawać budynki szpitalne, które w 1903 r. oddano na użytek zakładu chorych na gruźlicę. Personel tworzyły przede wszystkim siostry zakonne. W 1918 r. szpital zamknięto; działalność została wznowiona w latach 1921-1922. Kryzys lat 30. doprowadził do opustoszenia placówki. Od 1933 r. szpital funkcjonował jako dom letniskowy dla pracowników sektora państwowego. W 1937 r. otwarto zmodernizowany budynek. Po zakończeniu II wojny światowej przekształcono go (1967 r.) w Dziecięcy Ośrodek Sanatoryjno-Prewentoryjny. W 1974 r. szpital przekształcono w [[Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci w Ameryce|Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci]]. Profil placówki nie zmienił się praktycznie do dziś. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 50: | Linia 50: | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *Budynek szpitala, którego najstarsza część pochodzi z początków XX | + | *Budynek szpitala, którego najstarsza część pochodzi z początków XX w. |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 21:11, 16 kwi 2014
| Ameryka | |
| | |
 Ośrodek Opiekuńczny i Rehabilitacyjny
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Olsztynek |
| Liczba ludności (2010) | 221 (łącznie Ameryka i Jagiełek) |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Ameryka | |
| Położenie na mapie Polski  Ameryka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Ameryka (niem. Amerika, od 1917 r. Pagelshof) - wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, powiat olsztyński, gmina Olsztynek. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 r. była zamieszkana przez 221 osób (łącznie Ameryka i Jagiełek). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Piotr Murawski[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 3 km na północny wschód od Olsztynka przy drodze Olsztynek-Olsztyn.
Dzieje miejscowości
Początki miejscowości wiążą się z rokiem 1917. Wówczas pewien Warmiak, za pieniądze uzbierane w trakcie pobytu w USA, kupił dwór, park i ziemię. Swoje włości - czy to z sentymentu, czy też "dla splendoru" - nazwał Ameryką. Przed wybuchem II wojny światowej majątek stał się własnością Niemca o nazwisku Pagel. Nowy właściciel przemianował Amerykę na Pagelshof. Po 1945 r., przez jakiś czas, funkcjonowała polski odnośnik tej nazwy - Pagłowo; ostatecznie powrócono do pierwotnej Ameryki. W miejscowości powstało Państwowe Gospodarstwo Rolne; w latach 80. utworzono też kombinat razem z zakładami w Łutynówku i Wilkowie. W czasach świetności obejmował obszar o powierzchni 1940 ha. W 1993 r. PGR został zlikwidowany. W miejscowości działa Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży z Problemami Zdrowotnymi "Nasza Ameryka".
Historia szpitala w Ameryce sięga początków XX wieku, kiedy zaczęły powstawać budynki szpitalne, które w 1903 r. oddano na użytek zakładu chorych na gruźlicę. Personel tworzyły przede wszystkim siostry zakonne. W 1918 r. szpital zamknięto; działalność została wznowiona w latach 1921-1922. Kryzys lat 30. doprowadził do opustoszenia placówki. Od 1933 r. szpital funkcjonował jako dom letniskowy dla pracowników sektora państwowego. W 1937 r. otwarto zmodernizowany budynek. Po zakończeniu II wojny światowej przekształcono go (1967 r.) w Dziecięcy Ośrodek Sanatoryjno-Prewentoryjny. W 1974 r. szpital przekształcono w Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci. Profil placówki nie zmienił się praktycznie do dziś.
Edukacja
W miejscowości funkcjonuje Zespół Szkół Podstawowo-Gimnazjalnych dla Dzieci Przewlekle Chorych przy Wojewódzkim Szpitalu Rehabilitacyjnym.
Zabytki
- Budynek szpitala, którego najstarsza część pochodzi z początków XX w.
Bibliografia
- Kuźniewski Bogumił, Olsztynek: miasto i gmina, Olsztynek 2007.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Szpital w Ameryce [data dostępu: 10.12.2013]
- Nasza Ameryka [data dostępu: 10.12.2013]
- Wikipedia: Ameryka [data dostępu: 10.12.2013]
Przypisy
- ↑ bip.olsztynek.pl [data dostępu: 8.12.2013]
Zobacz też
