Kazanice

Kazanice
XIV-wieczny Kościół w Kazanicach Źródło: Olsztyńska Strona Rowerowa, dostęp 26 września 2013
Rodzaj miejscowości	Wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	iławski
Gmina	Lubawa
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Tablice rejestracyjne	NIL
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kazanice
Położenie na mapie Polski Kazanice
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kazanice (niem. Kazanitz, w latach 1942-1945 miejscowość nosiła nazwę Kasenitz) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Lubawa. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Obecnie sołtysem jest Stanisław Ługiewicz.

Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość położona jest 6 km na północny zachód od Lubawy. Teren miejscowości zajmują jedne z najbogatszych w województwie warmińsko–mazurskim złoża piasku i żwiru. Rzeźba obszaru ukształtowała się w wyniku wzmożonej działalności erozyjnej i akumulacyjnej ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. Strefę powierzchniową tworzą gliny, iły oraz piaski formacji czwartorzędowej. Głównym składnikiem piasków czwartorzędowych jest kwarc. Podstawowy materiał, z którego powstały gleby, to utwory polodowcowe; gliny, piaski zwałowe i piaski wodno–lodowcowe. Najwięcej wyróżnić tu można gleb bielicowych. Surowce mineralne występują w postaci: kruszywa, surowców ceramicznych, a także surowców organicznych.

Dzieje miejscowości

Wieś została ulokowana w latach 1324–1349 na prawie chełmińskim. Lokacji dokonał biskup Otton na obszarze liczącym 70 łanów. W 1367 roku biskup Wikbold potwierdził nadany przywilej i ustanowił czynsz w wysokości po korcu pszenicy i owsa z łanu.

Parafia powstała razem z kościołem około 1340 roku. W 1646 roku gburzy Kazanic płacili biskupowi po 20 groszy od łana rocznie. Ponadto we wsi mieszkali komornicy, chałupnicy i rzemieślnicy.

Od roku 1773 wieś stała się własnością rządu pruskiego, który po 1789 roku sprzedał ją prywatnemu właścicielowi. W 1789 roku Kazanice liczyły 61 zagród, a w roku 1882 były we wsi 103 domy mieszkalne i 897 mieszkańców, w tym 864 katolików.

Szkoła Podstawowa w Kazanicach powstała we wsi w latach 1787–1797. Chodziły do niej również dzieci z Zielkowa i Byszwałdu. W 1892 roku w szkole uczyło trzech nauczycieli katolickich. W roku 1928 we wsi mieszkały 994 osoby.

Gospodarka

Poważne ożywienie społeczno–gospodarcze Kazanic nastąpiło w latach siedemdziesiątych. Od roku 1973 Kazanice stały się wsią sołecką. W 1977 roku była tu mieszalnia pasz. W 1978 roku do najbardziej wyspecjalizowanych producentów we wsi Kazanice należał Józef Rochewicz, specjalizujący się w produkcji mięsa wołowego.

Religia

We wsi znajduje się siedziba lokalnej parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jakuba Apostoła.

Zabytki

Kościół w Kazanicach
Źródło: Dekanat lubawski, dostęp 27 października 2013

Kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła, w stylu gotyckim, murowany, jednonawowy, pochodzący z połowy XIV wieku. Należy do najcenniejszych zabytków architektury, zachował swój czternastowieczny wygląd. Do zabytków w Kazanicach należą także trzy przydrożne kapliczki, murowane, pochodzące z XIX wieku oraz sześć chałup drewnianych z pierwszej połowy XIX wieku.

Ludzie związani z miejscowością

• Alojzy Barczewski (1898-1973) – działacz warmiński, nauczyciel w miejscowej szkole w latach 1921-1928
• Nikodem Stefan Kowalski (1841-1925) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1904-1925

Bibliografia

Kazanice, w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich3, t. , red. F. Sulimierski, Warszawa 1882.
Śliwiński Józef, Lubawa, z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1982.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.