Krzemieniewo

Krzemieniewo
Festyn w Krzemieniewie, źródło: www.kurzetnik.pl, 12.09.2013.
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko - mazurskie
Powiat	nowomiejski
Gmina	Kurzętnik
Sołectwo	Krzemieniewo
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe)	Pole-obowiązkowe
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Krzemieniewo
Położenie na mapie Polski Krzemieniewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Krzemieniewo (niem. od 1414 r. Crumau) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Kurzętnik. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa toruńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość leży na terenie gminy, która obejmuje swoim zasięgiem wschodni kraniec Pojezierza Brodnickiego. W obszar gminy wchodzi 17% lasów i 71% użytków rolnych. Ponadto miejscowość znajduje się na obszarze powiatu nowomiejskiego, który rozciąga się na pograniczu Pojezierza Chełmińskiego, Pojezierza Iławskiego, Garbu Lubawskiego i Pojezierza Dobrzyńskiego, w południowo – zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego.

Dzieje miejscowości

Krzemieniewo wchodziło w skład dóbr kapituły chełmińskiej i musiała istnieć jeszcze przed 1414 r. W 1414 r. bowiem w wyniku wojen polsko – krzyżackich miejscowość poniosła straty m.in. zabrano jej konie i bydło. Nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od krzemieni znajdowanych na polach. Pod koniec XIX w. wieś leżała w powiecie lubawskim. Zajmowała teren 4143 mórg z 126 budynkami i 54 domami. W tym czasie było 490 katolików i 27 ewangelików. Odpowiednie dla miejscowości były parafia i poczta Kurzętnik. W XIX w. istniała już tutaj szkoła. Wieś została przekazana na własność osadnikom jeszcze przez rząd pruski. W okresie II wojny światowej w Krzemieniewie istniał podobóz Stutthofu, w którym więziono kobiety żydowskie. Pod koniec XX w. sołectwo obejmowało 1101,54 ha, w tym: 47 gospodarstw z 343 mieszkańcami.

Kultura

We wsi działa świetlica. Organizowane są tutaj festyny i pikniki. Funkcjonuje tutaj również Ochotnicza Straż Pożarna.

Ludzie związani z miejscowością

Na początku XVII w. we wsi gospodarzyli: Gąsiorowski, Skwara, Pysz, Karczmarz, Goszczyński, Thomek, Masq, Skubisz, Kopeć, Tylla, Kamiński, Slaga, Wielgoroth, Bartnik, Urban, Stary karczmarz, Bogusz, Luch, Zawisza, Nagorny, Leman, Stary Zawisza i Wach. Ponadto w 1863 r. mieszkańcy wsi uczestniczyli w powstaniu styczniowym: Bonawentura Splëttstosser i Franciszek Sadowski. Z historią wsi związany jest także Albin Kroplewski - proboszcz w Kruszynach i Papowie Biskupim oraz Leonard Raszkowski - pisarz. Ponadto przed II wojną światową posterunkiem we wsi zawiadywał Knorps a 3 - klasową szkołą Bronisław Wielewski. Wśród mieszkańców wsi należy wymienić również wybitnych rolników: Tadeusza Romana - hodowcę koni, Kazimierza Jastrzębskiego - członka Towarzystwa Rolniczego oraz Sejmiku Powiatowego w Mieście Lubawskim. Obecnie (2013 r.) sołtysem wsi jest Mariusz Klimek.

Bibliografia:

Grabowski Stanisław,Z dziejów Kurzętnika i okolic, Warszawa 1995, 171 ss.

Grabowski Stanisław,Z dziejów Kurzętnika i okolic, Warszawa 2008, 287 ss.