Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mrocznie

Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
Siedziba	Mroczno
Adres	Mroczno, 13-308 Mroczno
Data powołania	1260
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	toruńska
Dekanat	rybnieński
Kościół	Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa

Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mrocznie – rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie rybnieńskim należącym do diecezji toruńskiej. Erygowana w 1260 r. Mieści się przy ul.

Historia parafii

Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa została założona przez biskupów chełmińskich w 1260 r. Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą już z 1335 roku. Ten jednak spłonął podczas wojny z Krzyżakami. W tym okresie do parafii Mroczno należał kościół filialny we Wlewsku. Drugi kościół został zbudowany dzięki staraniom proboszcza Jana de Praśnica w 1589 roku. W połowie XVI w. do parafii należały: Kowaliki, Mroczenko, Straszewy, Sugajenko i Trzcin. W kronikach jako patron parafii wymieniany jest św. Mateusz Apostoł i święta Małgorzata. Trzeci kościół wzniesiono w 1732 r. W 1867 do parafii należały Mroczno, młyn Wąs, Sugajenko, Tama, Trzcin, Aleksandrowo, Straszewo, Fijewo, Kowaliki, oraz przyłączony jako filia okręg kiełpiński, Kłodziana, Wąsioły, Rynek, Zabiny. Obecny kościół wybudowano w 1936 na miejscu rozebranego poprzedniego kościoła. Nowy kościół w Mrocznie nosi wezwanie Najświętszego Serca Pana Jezusa

Parafia w Mrocznie należy do średniowiecznych. Założyli ją biskupi chełmińscy krótko po 1260 r. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1335 r., kiedy to w źródle wymieniony został proboszcz Mikołaj, kapelan i sekretarz biskupa Ottona (1323 – 1349). Wieś Mroczno i znajdujący się w niej kościół bardzo ucierpiały w czasie wojny polsko – krzyżackiej w 1414r. Parafia zdołała jednak utrzymać swoją samodzielność. Została nawet powiększona. Na skutek szkód wyrządzonych przez tę samą wojnę do parafii w Mrocznie został przyłączony kościół we Wlewku jako filialny.

Wizytacja kanonika Strzesza (wizytator biskupa Andrzeja Olszowskiego 1662- 1674) z 1667r. stwierdzała, że we wsi dawniej był kościół wielkich rozmiarów, o czym świadczyły resztki fundamentów. Był to pierwszy kościół mroczeński.

Drugi kościół we wsi został wybudowany w 1589 r., staraniem ówczesnego proboszcza Jana de Prasnica, za czasów biskupa chełmińskiego Piotra Kostki (1574 – 1595). Wielki ołtarz w tym kościele został wzniesiony w 1595 r. i sfinansowany przez ówczesnego proboszcza Alberta z Biezuna. Fundatorem dwóch bocznych ołtarzy, kazalnicy i chóru był Jakub Kowalkowski. Patronat nad kościołem sprawowała kapituła. Kościół miał prawdopodobnie od początku wezwanie św. Mateusza Apostoła. Za czasów biskupa Piotra Tylickiego (1595 – 1600) dodano jeszcze św. Małgorzatę.

W drugiej połowie XVI w. w skład okręgu parafialnego wchodziły następujące miejscowości: Kowaliki, Kroczek, Mroczno, Straszewy, Sugajenko i Trzcin.

Jak wynika z materiałów wizytacyjnych Strzesza, we wsi była szkoła parafialna z dużym ogrodem. Parafian mroczeńskich liczono na 200 osób. Kolejna wizytacja, biskupa Teodora Andrzeja Potockiego (1699 – 1712) z 1706r., dostarcza między innymi informacji, że w dzwonnicy znajdowały się trzy dzwony.

Trzeci w kolejności kościół w Mrocznie wybudowano w 1732 r. Wykorzystano przekazanie na ten cel środki zmarłego w 1730 r. biskupa Feliksa Ignacego Kretkowskiego (1723 – 1730). Przy nowej, również drewnianej świątyni pozostała stara dzwonnica oraz trzy ołtarze, przeniesione ze starego, poprzedniego kościoła. Za proboszcza ks. Michała Makowskiego w 1884r. zostało odnowione wnętrze kościoła, zainstalowano nowe organy i drogę krzyżową. W pokrytej cynkiem wierzy znajdowały się cztery dzwony: największy z napisem: Beate Mariae Virginis-Jacobus Kowalkowski, Anno Domini 1640. Episcopus Culmen et. Pom. Casparus a Działyn (Działyński) Dei Gra, drugi nie miał żadnego napisu, na trzecim napisano: Soli (Deo) Gloria 1808. Franz Szczepański. Proboszcz. Herbst fecit, czwarty ozdobiony był napisem: Joh. Rozwadowski, Parochus in Mroczno. Fulnera frango, mortuos plango, vivo voco. Me fecit Collier in Strasburg 1857.

Kolatorem kościoła był biskup chełmiński, a po sekularyzacji dóbr, zgodnie z zarządzeniem z dnia 1 IX 1848r., ustanowiono nad kościołem mroczeńskim patronat mieszany, sprawowany przez biskupa chełmińskiego w parzystych miesiącach roku oraz w nieparzystych miesiącach przez rząd pruski.

W 1867 r. w skład mroczeńskiego okręgu parafialnego (2155 wiernych) wchodziły następujące miejscowości: Mroczno (531 katolików), młyn Wąs (19), Mroczenko (309), Sugajenko (202), Tama (57), Trzcin (196), Aleksandrowo (33), Straszewo (140) Fijewo (18), Kowaliki (200) oraz przyłączony w 1789 roku jako filia okręg kiełpiński: Kiełpiny, Kłodzina, Wasioły, Rynek, Żabiny. W 1884 r. na tym terenie mieszkało 2869 wiernych.

Proboszcz ks. Michał Maliński, mając na uwadze dobro duszpasterskie, ustanowił w roku 1908 samodzielnego duszpasterza dla Kiełpin.

Wspomniane wcześniej wizytacje biskupie wymieniają również nazwiska zasłużonych proboszczów. Byli to m. in. : Stanisław Wojski z diecezji gnieźnieńskiej (1667r.), Łukasz Czoler (1706r.) i Franciszek Naguszewski (1740r.).

W okresie nowożytnym przy kościele istniała szkoła parafialna. Źródła informują, że szkoła funkcjonowała od połowy XVII w. W 1674 i 1706r. wymieniona jest szkoła z nauczycielem . w 1740 i 1787r. funkcję nauczyciela pełnił organista. W 1884 r. do szkoły katolickiej w Mrocznie, której nowy budynek powstał w 1876 r., chodziły również dzieci z Wąsów (101 uczniów). Szkoła miała dwie klasy i uczęszczało do niej 180 dzieci. Na terenie parafii były jeszcze szkoły w: Mroczenku, Kiełpinach, Fijewie.

W okresie I wojny światowej w sierpniu 1914 r. wojska carskie wkroczyły do ziemi lubawskiej, zajmując na krótko m. in. Mroczno. W późniejszym okresie nie było już żadnych starć na interesującym nas terenie.

Wojsko polskie przywróciło ziemię lubawską w granice odradzającej się II Rzeczpospolitej w styczniu 1920 r. W okresie międzywojennym Mroczno należało do powiatu lubawskiego (1920 – 1932) i nowomiejskiego (1932 – 1939). Parafia należała do dekanatu lidzbarskiego.

W 1928 r. na terenie mroczeńskiej parafii były następujące szkoły powszechne: Mroczno – pięcioklasowa (185 dzieci) oraz dwuklasowe w Mroczenku (69),Sugajenku (87) i Trzcinie (82).

W tym samym roku na terenie parafii mieszkało 3096 wiernych: Mroczno (1352), Mroczenko (494), Sugajenko (512), Straszewy (138), Trzcin (414) i Kowaliki (186). W obrębie parafii mieszkało ogółem 3148 osób, w tym 1096 Polaków (katolików) i 52 Niemców (ewangelików).

W 1936 r. zbudowano nowy kościół pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa, istniejący do dnia dzisiejszego.

W latach II Rzeczpospolitej na terenie parafii działały następujące bractwa i stowarzyszenia: Żywy różaniec, założone 15 VIII 1869 r., Bractwo Trzeźwości – 22 X 1855r., Stowarzyszenie Dzieci Marii – 8 XII 1922r., Apostolstwo Modlitwy - 3 IX 1899r., Arcybractwo Przenajświętszego Sakramentu – 1 III 1925r., oraz Stowarzyszenie Matek i Młodzieży Katolickiej.

25 III 1992 roku został ustanowiony nowy podział przez Ojca św. Jana Pawła II nowy podział administracyjny polskich diecezji. Parafia Mroczno została włączona do Diecezji Toruńskiej. W czasie II wojny światowej proboszczem parafii był ks. Walerian Siegmund, który zamieszkiwał w skrawku plebanii okupowanej przez niemiecką policję. Od 1948 do 1968 roku duszpasterzował ks. Alfons Kropidłowski. Jako obozowiec niemieckich lagrów zachorował, przeszedł na emeryturę i zamieszkiwał początkowo w Mrocznie, potem w Kościerzynie gdzie zmarł. Od 1968 do 1976 roku duszpasterzował ks. Kazimierz Błędzki (poprzednio w sąsiednich Gwiździnach). Po nagłej śmierci ks. Błędzkiego - od 1976 do 1980 roku - duszpasterzował ks. Jerzy Deja. Zmodernizował wnętrze świątyni oraz dostosował je do wyborów soborowych. Od 1980 roku proboszczem parafii jest ks. Kazimierz Kelpin. W tym czasie podjęto kontynuację rozpoczętych prac w kościele, między innymi malowanie kościoła przez p. mgra Henryka Delińskiego z Gdańska. Wykonał on polichromię całego kościoła. Wyłożono także marmurem posadzkę całego kościoła.. Witraże okienne wykonał p. Leon Jędrzejewski z Torunia. W latach 1992 - 1994 zmieniono pokrycie dachu kościoła - eternit zastąpiono blachą miedzianą. W latach 1993 - 1996 wybudowano nowy dom parafialny. W 2005 roku został wybudowany dom pogrzebowy przy kościele na starym cmentarzu. Od 2001 roku, po nowym podziale dekanatów Diecezji Toruńskiej, Mroczno należy do dekanatu Rybno.

Kler parafialny

Proboszcz: ks. kanonik Kaziemierz Kelpin,

Filie parafii

...

Zobacz też

http://www.diecezja-torun.pl

Bibliografia

...