Bartoszki

Bartoszki
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nidzicki
Gmina	Nidzica
Sołectwo	Bartoszki
Liczba ludności (2010)	134
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	13 - 100
Tablice rejestracyjne	NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Bartoszki
Położenie na mapie Polski Bartoszki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Bartoszki (Spicmierz, niem. Bartoschken, Bartzdorf) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 134 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Marek Szczypiński.

Położenie

Miejscowość leży około 5 km w kierunku wschodnim od Nidzicy.

Dzieje miejscowości

Wieś istniała już w 1349 r. Dokładna data lokacji nie jest znana. Wielki mistrz Heinrich Dusemer zapisał w 1349 r. braciom – Marsianowi i Bartuschowi 31 łanów, a ich szwagrowi – Heinrichowi 40 łanów we wsi zwanej Spicmierz. Dodatkowo otrzymali oni 30 łanów we wsi pod Kamieniem i prawo wolnego połowu w jeziorze Senno. W zamian mistrz zobowiązał ich do służby na koniu i w zbroi oraz do płacenia: 5 grzywien płużnego, 22 szefli zboża i 31 szefli owsa. W 1477 r. wielki mistrz Martin Turchsess nadał Georgowi von Reuschen 9 łanów w Bartoszkach na prawie lennym. W XV w. we wsi było 19 gospodarzy, 5 chłopów chełmińskich i 14 wolnych na 31 łanach. W 1536 r. książę Albrecht nadał Philipowi z Bartzdorf 9 łanów w Bartoszkach. W 1717 r. i w latach 1782–1783 r. we wsi było 40 chełmińskich i 9 szlacheckich łanów. W XIX w. założono tutaj szkołę.

Liczba mieszkańców i domów w poszczególnych latach:

• 1817 r. – 24 domy, 136 osób

• 1846 r. – 27 domów, 208 osób

• 1858 r. – 36 domów, 253 osoby

• 1876 r. – 309 osób

• 1871 r. – 42 domy, 305 osób

• 1885 r. – 50 domów, 354 osoby

• 1895 r. – 44 domy, 286 osób

• 1905 r. – 50 domów, 304 osoby

• 1910 r. – 53 domy, 333 osoby

• 1939 r. – 333 osoby

Gospodarka

Na terenie wsi funkcjonuje firma świadcząca usługi budowlane.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Napiwodzie.

Zabytki

Do dnia dzisiejszego zachowała się zabudowa zagród z końca XIX w. i lat 30. XX w. Wśród zabytków znajdują się także:

• budynek szkoły
• dwa cmentarze ewangelickie z XIX w.

Bibliografia

1. Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 165 - 202.
2. Zielińska Agnieszka, Dzieje miasta i okolic w latach 1807–1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 203 - 267.
3. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. I, Warszawa 1880, 960 ss.
4. Strona Gminy Nidzica [02.07.2014]