Śluza w Leśniewie Górnym: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 8: | Linia 8: | ||
|miejscowość = Leśniewo | |miejscowość = Leśniewo | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Śluza w Leśniewie Górnym - Leśniewo I, niem. Oberschluese Fürstenau''' | + | ''' Śluza w Leśniewie Górnym - Leśniewo I, niem. Oberschluese Fürstenau''' – jest jedną z 10 śluz, jakie miały powstać w systemie [[Kanał Mazurski|Kanału Mazurskiego]] i jedną z pięciu znajdujących się na terenie Polski. Kanał Mazurski miał zapewnić wodne połączenie [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Wielkich Jezior Mazurskich]] z Bałtykiem, poprzez [[Rzeka Łyna|rzekę Łynę]] i [[Rzeka Pregoła|Pregołę]]. Miał służyć transportowi towarów (drewno, zboże, torf, węgiel, produkty przemysłowe) oraz odprowadzeniu nadmiaru wody z jezior mazurskich. Projekt jego budowy powstał w latach 1862-1864 i przewidywał budowę 10 śluz oraz 2 jazów mających zlikwidować różnicę poziomów wody wynoszącą 111,2m ([[Jezioro Mamry]]: 116,3 m n.p.m - rzeka Łyna: 5,1 m n.p.m). Kanał zaprojektowano tak, aby mogły w nim pływać statki o wyporności nieprzekraczającej 240 ton. Poprowadzony został głównie w specjalnych nasypach lub sztucznych wykopach, za wyjątkiem trzykilometrowego odcinka będącym [[Jezioro Rydzówka|jeziorem Rydzówka]]. Budowa została rozpoczęta w 1911 roku, a następnie przerwana w 1914 roku wybuchem wojny. Prace wznowiono dopiero 20 lat później, w 1934 roku i ponownie przerwała je wojna. Kanału nigdy już nie dokończono, pomimo że budowa wykonana była w 90% i brakowało tylko drobnych prac wykończeniowych przy niektórych śluzach. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | == | + | {{Galeria|Nazwa=Śluza w Leśniewie Górnym|wielkość=290|pozycja=right |
| − | + | |Plik:le1.jpg|Śluza w Leśniewie Górnym. © Stanisław Kuprjaniuk | |
| − | + | |Plik:le2.jpg|Śluza w Leśniewie Górnym. © Stanisław Kuprjaniuk | |
| − | + | }} | |
| − | |||
| − | |||
== Opis == | == Opis == | ||
Śluza w Leśniewie Górnym jest pierwszym obiektem od strony jeziora Mamry, od którego prowadził sztucznie wykopany kanał o szerokości od 20 do 25 m i głębokości 1,4–1,8 m. Woda znajdowała się w obwałowaniach wynoszących się nad okoliczny teren. Przed samą śluzą w Leśniewie Górnym kanał został zamknięty groblą ziemną. W tym miejscu powstała budowla hydrotechniczna o imponujących rozmiarach. Jej komora ma głębokość 21 m, szerokość 7,5 m, długość 46 m i spad 17,2 m. W stosunku do innych zaprojektowanych budowli miejscowa śluza charakteryzuje się największym spadem. Ocenia się, że budowla została ukończona w około 80%, a według innych źródeł w 60%. W konstrukcji betonowej nie zamontowano urządzeń technicznych np. zamknięcia w postaci zasuwy stalowej. Nie zdążono też doprowadzić do niej kanału. Na frontowej ścianie widać odcisk po zawieszonej niegdyś niemieckiej gapie, która ponoć do dziś spoczywa w wodzie napuszczonej do śluzy.[[Plik:le3.jpg|right|thumb|300px|Śluza w Leśniewie Dolnym. © Stanisław Kuprjaniuk]] | Śluza w Leśniewie Górnym jest pierwszym obiektem od strony jeziora Mamry, od którego prowadził sztucznie wykopany kanał o szerokości od 20 do 25 m i głębokości 1,4–1,8 m. Woda znajdowała się w obwałowaniach wynoszących się nad okoliczny teren. Przed samą śluzą w Leśniewie Górnym kanał został zamknięty groblą ziemną. W tym miejscu powstała budowla hydrotechniczna o imponujących rozmiarach. Jej komora ma głębokość 21 m, szerokość 7,5 m, długość 46 m i spad 17,2 m. W stosunku do innych zaprojektowanych budowli miejscowa śluza charakteryzuje się największym spadem. Ocenia się, że budowla została ukończona w około 80%, a według innych źródeł w 60%. W konstrukcji betonowej nie zamontowano urządzeń technicznych np. zamknięcia w postaci zasuwy stalowej. Nie zdążono też doprowadzić do niej kanału. Na frontowej ścianie widać odcisk po zawieszonej niegdyś niemieckiej gapie, która ponoć do dziś spoczywa w wodzie napuszczonej do śluzy.[[Plik:le3.jpg|right|thumb|300px|Śluza w Leśniewie Dolnym. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
| Linia 23: | Linia 21: | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Bałdowski Jan, ''Przewodnik. Warmia, Mazury, Suwalszczyzna'', Warszawa 1997. | + | Bałdowski Jan, ''Przewodnik. Warmia, Mazury, Suwalszczyzna'', Warszawa 1997.<br/> |
| − | + | Siemiński Stanisław, ''Mazury Północne. Przewodnik ilustrowany'', Kętrzyn 2002.<br/> | |
| − | Siemiński Stanisław, ''Mazury Północne. Przewodnik ilustrowany'', Kętrzyn 2002. | ||
| − | |||
Zduniak Jan, Zduniak Agnieszka, ''Reisefuehrer Masuren und Umgebung'', Kętrzyn 2006. | Zduniak Jan, Zduniak Agnieszka, ''Reisefuehrer Masuren und Umgebung'', Kętrzyn 2006. | ||
Wersja z 23:51, 18 sty 2015
| Śluza w Leśniewie Górnym - Leśniewo I | |
| | |
| typ obiektu: | śluza |
| datacja: | pocz. XX w. |
| powiat: | kętrzyński |
| gmina: | Srokowo |
| miejscowość: | Leśniewo |
Śluza w Leśniewie Górnym - Leśniewo I, niem. Oberschluese Fürstenau – jest jedną z 10 śluz, jakie miały powstać w systemie Kanału Mazurskiego i jedną z pięciu znajdujących się na terenie Polski. Kanał Mazurski miał zapewnić wodne połączenie Wielkich Jezior Mazurskich z Bałtykiem, poprzez rzekę Łynę i Pregołę. Miał służyć transportowi towarów (drewno, zboże, torf, węgiel, produkty przemysłowe) oraz odprowadzeniu nadmiaru wody z jezior mazurskich. Projekt jego budowy powstał w latach 1862-1864 i przewidywał budowę 10 śluz oraz 2 jazów mających zlikwidować różnicę poziomów wody wynoszącą 111,2m (Jezioro Mamry: 116,3 m n.p.m - rzeka Łyna: 5,1 m n.p.m). Kanał zaprojektowano tak, aby mogły w nim pływać statki o wyporności nieprzekraczającej 240 ton. Poprowadzony został głównie w specjalnych nasypach lub sztucznych wykopach, za wyjątkiem trzykilometrowego odcinka będącym jeziorem Rydzówka. Budowa została rozpoczęta w 1911 roku, a następnie przerwana w 1914 roku wybuchem wojny. Prace wznowiono dopiero 20 lat później, w 1934 roku i ponownie przerwała je wojna. Kanału nigdy już nie dokończono, pomimo że budowa wykonana była w 90% i brakowało tylko drobnych prac wykończeniowych przy niektórych śluzach.
Śluza w Leśniewie Górnym
Śluza w Leśniewie Górnym. © Stanisław Kuprjaniuk
Opis
Śluza w Leśniewie Górnym jest pierwszym obiektem od strony jeziora Mamry, od którego prowadził sztucznie wykopany kanał o szerokości od 20 do 25 m i głębokości 1,4–1,8 m. Woda znajdowała się w obwałowaniach wynoszących się nad okoliczny teren. Przed samą śluzą w Leśniewie Górnym kanał został zamknięty groblą ziemną. W tym miejscu powstała budowla hydrotechniczna o imponujących rozmiarach. Jej komora ma głębokość 21 m, szerokość 7,5 m, długość 46 m i spad 17,2 m. W stosunku do innych zaprojektowanych budowli miejscowa śluza charakteryzuje się największym spadem. Ocenia się, że budowla została ukończona w około 80%, a według innych źródeł w 60%. W konstrukcji betonowej nie zamontowano urządzeń technicznych np. zamknięcia w postaci zasuwy stalowej. Nie zdążono też doprowadzić do niej kanału. Na frontowej ścianie widać odcisk po zawieszonej niegdyś niemieckiej gapie, która ponoć do dziś spoczywa w wodzie napuszczonej do śluzy.
Ciekawostki
W pewnym oddaleniu od śluzy w Leśniewie Górnym znajduje się druga śluza Leśniewo Dolne, która jest obiektem nieukończonym i trudno dostępnym, zważywszy że stoi w dole zalanym wodą. Jej korpus ukończony został w około 20%, a według innych źródeł w 30%.
Bibliografia
Bałdowski Jan, Przewodnik. Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, Warszawa 1997.
Siemiński Stanisław, Mazury Północne. Przewodnik ilustrowany, Kętrzyn 2002.
Zduniak Jan, Zduniak Agnieszka, Reisefuehrer Masuren und Umgebung, Kętrzyn 2006.
