Pietrzyki

Pietrzyki
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Pisz
Liczba ludności (2010)	85
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-200
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Pietrzyki
Położenie na mapie Polski Pietrzyki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Pietrzyki (niem. Pietrzycken, Wiesenheim) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 85 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Ewa Waśkiewicz.

Położenie

Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 11 km na wschód od Pisza, na południe od drogi krajowej nr 58. W pobliżu wsi Surzanka wpada do strumyka Pisza Woda (Piszowoda).

Dzieje miejscowości

Osada wzmiankowana była już w 1424 roku, gdy nikt nie wystąpił z chęcią zasiedlenia 60 łanów z młynem nad strumykiem Steffansfiess (zapewne Surzanka). Przywilej Pietrzyki otrzymały dopiero w 1435 roku, gdy dobra te nadano Stefanowi Rafałowi. Wówczas jednak obejmowały one już tylko 16 łanów i nie uwzględniały młyna. Prawdopodobnie na pozostałej części owych pierwotnych 60 łanów założono później Liski, zaś młyn nadano wcześniej. Początkowo wieś nazywano Steffenstock, Scheffenstock, później natomiast od Piotra, któregoś z kolejnych właścicieli: Pietrzicken. W 1561 roku książę Albrecht wystawił odrębny przywilej na młyn w Pietrzykach. W połowie XVII wieku we wsi osiedlili się arianie (bracia polscy). W wyniku epidemii dżumy, która dotarła do wsi we wrześniu 1710 roku, populacja wsi znacznie się zmniejszyła (zmarło 38 mieszkańców).

Szkoła we wsi powstała w 1745 roku. W 1935 roku jeden nauczyciel nauczał w niej 29 dzieci.

Po II wojnie światowej gmina wiejska Pietrzyki została zorganizowana do września 1945 roku; wójtem został Stefan Kowalewski.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców wsi Pietrzyki w poszczególnych okresach:

• 1857 r. – 154 osoby

• 1864 r. – 179 osób

• 1867 r. – 173 osoby

• 1933 r. – 163 osób

• 1939 r. – 146 osób

• 1988 r. – 103 osoby

Ludzie związani z miejscowością

W gospodarstwie Paula Schweigera w Pietrzykach pracował przymusowo przez kilka miesięcy 1940 roku młody Kazimierz Śmigielski, przetransportowany do Prus Wschodnich z Mazowsza; po II wojnie światowej znany leśnik z Nadleśnictwa Maskulińskiego.

Zabytki

• dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku, Pietrzyki–Kolonia

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Śmigielski Kazimierz, Tę ziemię sobie obiecałem, [w:] Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970, ss. 333–338.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [14.08.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [14.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Pisz [14.08.2013]