Wielka Tymawa

Wielka Tymawa
Piwnica w Wielkiej Tymawie Strona Gminy Biskupiec [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nowomiejski
Gmina	Biskupiec
Sołectwo	Wielka Tymawa
Liczba ludności (2010)	351
Strefa numeracyjna	(+48) 56
Tablice rejestracyjne	NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Wielka Tymawa
Położenie na mapie Polski Wielka Tymawa
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Wielka Tymawa (niem. Gross Thiemau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Biskupiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 2010 r. liczyła 351 mieszkańców. W kadencji 2011–2015 sołtysem wsi jest Henryk Cybulski.

Położenie

Wielka Tymawa leży nieopodal jezior: Jeziora Skarlińskiego, Goryńskiego, Dłużek, przy drodze wojewódzkiej nr 538, w odległości ok. 8 km od Biskupca.

Studnia w Wielkiej Tymawie Strona Gminy Biskupiec [12.09.2013]

Dzieje miejscowości

Na terenie miejscowości znajduje się wczesnośredniowieczne grodzisko z przełomu X/XI w. Wieś lokowano w 1255 r., a jej przywilej odnowiono w 1289 r. W 1289 r. Teodoryk Gąsior posiadał 100 włók nad jeziorem Płowęż.

W 1414 r. w księdze strat zapisano, że w Wielkiej Tymawie spłonął kościół z dwoma dzwonami i siedmioma ornatami. W 1526 r. biskup Erhard Quiess nadał Tymawę Andrzejowi Lenckiemu i Stefanowi Bogorskiemu. W 1606 r. wieś należała do Lorenza von Staudena oraz trzech członków rodziny Bogorskich. W 1667 r. znajdowała się w rękach pięciu rodzin szlacheckich. W 1701 r. właścicielem wsi był generał-major von Taube, a w 1734 r. Tymawę kupił Albrecht Krzysztof zu Dohna. Pod koniec XVIII w. znajdował się tutaj folwark i młyn.

W XIX w. teren wsi zajmował 600 mórg chełmińskich ziemi ornej, 35 mórg ogrodów, 136 mórg łąk oraz 90 mórg lasu. W 1885 r. we wsi było 6 domów i 26 dymów. W 1885 r. mieszkało tutaj 160 osób, w tym 120 katolików i 40 ewangelików. W tym samym okresie funkcjonowała we wsi szkoła ewangelicka. W XIX w. mieszkańcy wsi zajmowali się hodowlą świń, owiec, bydła i sprzedażą mleka.

Zabytki

Na terenie miejscowości znajduje się wielka studnia oraz dwukomorowa piwnica do przechowywania płodów rolnych z XIX w.

Bibliografia

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XII, Warszawa 1892.
Bank Danych Lokalnych [12.09.2013]