Rudzienice

Rudzienice
Pocztówka z Rudzienic. Źródło: www.akpool.de [21.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	iławski
Gmina	Iława
Liczba ludności (2010)	859
Strefa numeracyjna	(+48)89
Kod pocztowy	14-204
Tablice rejestracyjne	NIL
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Rudzienice
Położenie na mapie Polski Rudzienice
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rudzienice (niem. Raudnitz) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, powiecie iławskim, w gminie Iława. W latach 1973–1976 znajdowała się na obszarze województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 859 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa wsi pełni Zbigniew Osasiuk.

Położenie

Miejscowość położona jest przy drodze krajowej nr 16, w odległości ok. 7 km od Iławy.

Dzieje miejscowości

Rudzienice po raz pierwszy w dokumentach pojawiają się w 1249 roku pod nazwą Raydez. Najstarszy dokument lokacyjny Rudzienic, jaki został zachowany, pochodzi z roku 1350 i został wystawiony przez komtura ostródzkiego Guentera von Hohensteina. Niemiecka forma nazwy wsi – Raudnitz – po raz pierwszy wystąpiła w dokumencie z 12 listopada 1540 roku. Po podboju terytorium przez Zakon Krzyżacki doszło do podziału tego obszaru pomiędzy biskupem pomezańskim a Zakonem Krzyżackim. W rezultacie Rudzienice weszły w posiadanie Krzyżaków. Miejscowość w okresie podpisywania traktatu dzierzgońskiego zapewne była jakimś centrum władzy pruskich Pomezanów. Przez cały czas Rudzienice pozostawały w posiadaniu Prusów. Wystawiane później przez Zakon przywileje lokacyjne nie dotyczyły całej wsi, a tylko poszczególnych zagród.

W ciągu następnego stulecia zespół majątków pruskich składających się na Rudzienice przeszedł w posiadanie rodziny von Kreytzen. 18 stycznia 1675 roku bracia: Wolff, Albrecht i Ernst von Kreytzenowie sprzedali Rudzienice, które obejmowały 20 włók.

W 1789 roku Rudzienice były wsią szlachecką wraz z folwarkiem i kościołem ewangelickim. Wieś liczyła wówczas 27 domów mieszkalnych. W 1885 roku do Rudzienic należało 13 folwarków o łącznej powierzchni 8632 ha, w 1895 roku 16 folwarków. Ogólna powierzchnia wzrosła do 8725,4 ha. W 1905 roku dobra rudzienickie obejmowały 17 folwarków, ale areał zmniejszył się do 8294,4 ha.

W 1885 roku na 2631 ha ziemi ornej przypadło 600 ha łąk i 4179 ha lasów. Nastawione głównie na hodowlę bydła i owiec dobra posiadały również gorzelnię, młyn parowy i dwie cegielnie. W Rudzienicach działa Iławska Spółdzielnia Rolniczo–Usługowo–Handlowa.

Szkolnictwo

W miejscowości znajduje się szkoła podstawowa.

Kultura

W Rudzienicach działa Gminna Biblioteka Publiczna, zespół "Gosposie", a przy szkole podstawowej chór „Archimini–Potomana–Zarepete–Czeremini–Kibiczanie”.

Religia

We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej. Wieś znajduje się także na terenie parafii greckokatolickiej w Iławie.

Zabytki

Do zabytków architektonicznych czwartej kategorii zaliczone zostały czworaki oraz kościół z pierwszej połowy XVIII wieku. W kościelnej wieży znajduje się zabytkowy dzwon.

Ludzie związani z miejscowością

• Krzysztof Harmaciński (ur. 1958) - społecznik, samorządowiec, wójt gminy Iława, dyrektor Iławskiej Spółdzielni Rolniczo-Usługowo-Handlowej z siedzibą w Rudzienicach

Bibliografia

Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia Mazury, przewodnik, Białystok 1996.
Iława, z dziejów miasta i powiatu, red. M. Lossman, Olsztyn 1972.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Rudzienice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 9, red. B. Chlebowski, Warszawa 1888.
Bank Danych Lokalnych [12.11.2013]