Samopomoc Mazurska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|Rok_zalozenia = 1922 | |Rok_zalozenia = 1922 | ||
}} | }} | ||
| + | ''' Samopomoc Mazurska ''' – organizacja powołana do życia 24 września 1922 roku we wsi [[Kobułty]] w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]]. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| + | == Historia == | ||
| + | Powstanie organizacji wiąże się ze wzrostem konsolidacji ludności mazurskiej będącej odpowiedzią na działania towarzystw i związków niemieckich. Dużą rolę odegrała również zapowiadana przez władze parcelacja domen państwowych na [[Mazury|Mazurach]]. | ||
| − | + | Zebranie założycielskie odbyło się w prywatnym mieszkaniu nauczyciela [[Ryszard Rose|Ryszarda Rosego]]. Siedzibą organizacji miało zostać [[Szczytno]]. Teren działania Samopomocy Mazurskiej obejmował powiaty mazurskie położone w obrębie państwa niemieckiego. Organizacja reprezentowała nurt separatystyczny, podkreślający autonomię ludności mazurskiej. Samopomoc Mazurska nie utrzymywała kontaktów z ruchem polskim. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
24 września w [[Dymrza|Dymrze]] w powiecie szczycieńskim doszło do oficjalnego powołania Samopomocy Mazurskiej. | 24 września w [[Dymrza|Dymrze]] w powiecie szczycieńskim doszło do oficjalnego powołania Samopomocy Mazurskiej. | ||
| − | Zarząd organizacji tworzyli: [[Gustaw Leyding|Gustaw Leyding senior]] | + | Zarząd organizacji tworzyli: |
| − | + | *[[Gustaw Leyding|Gustaw Leyding senior]] (prezes) | |
| − | + | *Ryszard Rose (pierwszy sekretarz) | |
| + | * [[Gustaw Leyding (junior)|Gustaw Leyding junior]] (drugi sekretarz) | ||
| + | *[[August Luka]] (skarbnik) | ||
| + | Członkami zarządu było pięciu Mazurów. | ||
| + | Wkrótce prasa niemiecka rozpętała znacznych rozmiarów nagonkę na Samopomoc Mazurską, którą oskarżano o "konszachty" z ruchem polskim. Podkreślano, iż działacze nie mają praktycznie żadnego wpływu na nastroje panujące wśród Mazurów. Jednak przede wszystkim poddawano w wątpliwość sens istnienia organizacji. Działacze mieli ogromne trudności z zarejestrowaniem organizacji w sądzie, bez czego legalna działalność była praktycznie niemożliwa. | ||
| + | W 1923 roku rozwój organizacji został zahamowany. Liczba członków zaczęła się stopniowo zmniejszać. Sądy niemieckie wszystkich instancji odrzucały prośby o umieszczenie Samopomocy Mazurskiej w rejestrze stowarzyszeń. Próby wymuszenia zmiany polityki władz niemieckich w stosunku do sytuacji ludności mazurskiej nie spotykały się z żadnym odzewem. Jedyne oparcie znalazła organizacja w Socjaldemokratycznej Partii Niemiec, która przychylnie odniosła się do jej celów statutowych. Ostatecznie w roku 1924 Samopomoc Mazurska przestała istnieć. | ||
| − | |||
== Cele i zadania organizacji == | == Cele i zadania organizacji == | ||
Cele organizacji skupiły się na działaniach zmierzających do zmiany postawy rządu niemieckiego w stosunku do sytuacji gospodarczej i kulturalnej Mazur. Działacze żądali doprowadzenia do podziału i możliwości bezpłatnego użytkowania łąk i pastwisk leśnych. Apelowali o przeprowadzenie parcelacji domen państwowych oraz większych obszarów dworskich. | Cele organizacji skupiły się na działaniach zmierzających do zmiany postawy rządu niemieckiego w stosunku do sytuacji gospodarczej i kulturalnej Mazur. Działacze żądali doprowadzenia do podziału i możliwości bezpłatnego użytkowania łąk i pastwisk leśnych. Apelowali o przeprowadzenie parcelacji domen państwowych oraz większych obszarów dworskich. | ||
| − | + | ||
== Działalność == | == Działalność == | ||
Samopomoc Mazurska skupiła w swych kręgach bezrolnych i małorolnych chłopów, a zatem najbiedniejsze środowiska wiejskiej ludności, dla których kwestie materialne i tożsamość lokalna stanowiły najważniejsze przesłanki. Organizacja nie miała charakteru antypaństwowego, a jej sprzeciw wobec procesu germanizacji wiązał się z walką o zachowanie etnicznej autonomii Mazurów. Samopomoc Mazurska miała skupiać w swych szeregach około 6 000 Mazurów. | Samopomoc Mazurska skupiła w swych kręgach bezrolnych i małorolnych chłopów, a zatem najbiedniejsze środowiska wiejskiej ludności, dla których kwestie materialne i tożsamość lokalna stanowiły najważniejsze przesłanki. Organizacja nie miała charakteru antypaństwowego, a jej sprzeciw wobec procesu germanizacji wiązał się z walką o zachowanie etnicznej autonomii Mazurów. Samopomoc Mazurska miała skupiać w swych szeregach około 6 000 Mazurów. | ||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. II, Olsztyn 2011.<br/> | |
| − | + | Wrzesiński Wojciech, ''Ruch polski na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1920-1939, Olsztyn 1973. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria:Dzieje]] [[Kategoria: 1919-1939]][[Kategoria: | + | [[Kategoria:Dzieje]] [[Kategoria: 1919-1939]][[Kategoria: Powiat szczycieński]] [[Kategoria: Organizacje przed 1945]] <br /> |
Wersja z 14:48, 8 sty 2015
| Samopomoc Mazurska | |
| | |
| Rodzaj organizacji | Organizacja społeczna |
| Profil działalności | podtrzymywanie autonomii Mazurów, walka o poprawę sytuacji gospodarczej w regionie |
| Rok założenia | 1922 |
Samopomoc Mazurska – organizacja powołana do życia 24 września 1922 roku we wsi Kobułty w powiecie szczycieńskim.
Historia
Powstanie organizacji wiąże się ze wzrostem konsolidacji ludności mazurskiej będącej odpowiedzią na działania towarzystw i związków niemieckich. Dużą rolę odegrała również zapowiadana przez władze parcelacja domen państwowych na Mazurach.
Zebranie założycielskie odbyło się w prywatnym mieszkaniu nauczyciela Ryszarda Rosego. Siedzibą organizacji miało zostać Szczytno. Teren działania Samopomocy Mazurskiej obejmował powiaty mazurskie położone w obrębie państwa niemieckiego. Organizacja reprezentowała nurt separatystyczny, podkreślający autonomię ludności mazurskiej. Samopomoc Mazurska nie utrzymywała kontaktów z ruchem polskim.
24 września w Dymrze w powiecie szczycieńskim doszło do oficjalnego powołania Samopomocy Mazurskiej.
Zarząd organizacji tworzyli:
- Gustaw Leyding senior (prezes)
- Ryszard Rose (pierwszy sekretarz)
- Gustaw Leyding junior (drugi sekretarz)
- August Luka (skarbnik)
Członkami zarządu było pięciu Mazurów.
Wkrótce prasa niemiecka rozpętała znacznych rozmiarów nagonkę na Samopomoc Mazurską, którą oskarżano o "konszachty" z ruchem polskim. Podkreślano, iż działacze nie mają praktycznie żadnego wpływu na nastroje panujące wśród Mazurów. Jednak przede wszystkim poddawano w wątpliwość sens istnienia organizacji. Działacze mieli ogromne trudności z zarejestrowaniem organizacji w sądzie, bez czego legalna działalność była praktycznie niemożliwa.
W 1923 roku rozwój organizacji został zahamowany. Liczba członków zaczęła się stopniowo zmniejszać. Sądy niemieckie wszystkich instancji odrzucały prośby o umieszczenie Samopomocy Mazurskiej w rejestrze stowarzyszeń. Próby wymuszenia zmiany polityki władz niemieckich w stosunku do sytuacji ludności mazurskiej nie spotykały się z żadnym odzewem. Jedyne oparcie znalazła organizacja w Socjaldemokratycznej Partii Niemiec, która przychylnie odniosła się do jej celów statutowych. Ostatecznie w roku 1924 Samopomoc Mazurska przestała istnieć.
Cele i zadania organizacji
Cele organizacji skupiły się na działaniach zmierzających do zmiany postawy rządu niemieckiego w stosunku do sytuacji gospodarczej i kulturalnej Mazur. Działacze żądali doprowadzenia do podziału i możliwości bezpłatnego użytkowania łąk i pastwisk leśnych. Apelowali o przeprowadzenie parcelacji domen państwowych oraz większych obszarów dworskich.
Działalność
Samopomoc Mazurska skupiła w swych kręgach bezrolnych i małorolnych chłopów, a zatem najbiedniejsze środowiska wiejskiej ludności, dla których kwestie materialne i tożsamość lokalna stanowiły najważniejsze przesłanki. Organizacja nie miała charakteru antypaństwowego, a jej sprzeciw wobec procesu germanizacji wiązał się z walką o zachowanie etnicznej autonomii Mazurów. Samopomoc Mazurska miała skupiać w swych szeregach około 6 000 Mazurów.
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
Wrzesiński Wojciech, Ruch polski na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1920-1939, Olsztyn 1973.
