Warmińskie Towarzystwa Rolne: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(Utworzono nową stronę "{{EWiM OrganizacjeDlaKategoriiDzieje infobox |Nazwa_instytucji = '''Warmińskie Towarzystwa Rolne''' |Grafika = |Opis_grafiki = |Rodzaj_organi...") |
|||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
|Grafika = | |Grafika = | ||
|Opis_grafiki = | |Opis_grafiki = | ||
| − | |Rodzaj_organizacji = | + | |Rodzaj_organizacji = Stowarzyszenia gospodarcze |
|Profil_dzialalnosci = | |Profil_dzialalnosci = | ||
| − | |Rok_zalozenia = | + | |Rok_zalozenia = koniec XIX oraz przełom XIX i XX wieku |
}} | }} | ||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
<br/> | <br/> | ||
== Historia == | == Historia == | ||
| − | ... | + | powstawały pod koniec XIX i na przełomie XIX i XX wieku. Inspiratorem powoływania tego typu towarzystw na obszarze [[Warmia|Warmii]] był [[Bernhard Lehmann]]. Lehmann został przeniesiony służbowo do [[Reszel|Reszla]], gdzie 11 marca 1885 roku założył pierwszą kasę oszczędnościowo-pożyczkowoą - Spar- und Darlehnkasse. |
| + | |||
| + | Do 1890 roku udało się uruchomić 44 oddziały kasy, dzięki aktywności Lehmanna oraz wspierającego go [[August Schacht|ks. Augusta Schachta]]. | ||
| + | |||
| + | Do najważnieszych należał [[Ermländischer Bauerverein]], utworzony w 1903 roku po przekształceniu wcześniejszej organizacji [[Ost- und Westpreussicher Bauerverein]]. W tym okresie towarzystwo zrzeszało 5253 Warmiaków. Co istotne, inicjatywa była wspierana przez większość miejscowych proboszczów diecezji warmińskiej. Towarzystwo rolne zapoczątkowało również proces tworzenia różnych form spółdzielczości na Warmii. W początkach swej działalności posiadało swoje oddziały praktycznie w każdej parafii. Ermländischer Bauerverein stawał niejednokrotnie w obronie praw samodzielnych rolników, oferował także szkolenia rolnicze. | ||
| + | |||
| + | W roku 1904 utworzono [[Główna Spółdzielnia Warmińska do spraw Kupna i Sprzedaży Artykułów Rolniczych w Pieniężnie|Główną Spółdzielnię Warmińską do spraw Kupna i Sprzedaży Artykułów Rolniczych w Pieniężnie]] (Ermländische Hauptgenossenschaft zu An- und Verkauf Landwirtschaftlicher Bedarfartikel e.G.m. b.H. zu Melsack). Spółdzielnia zajmowała się skupem, sprzedażą i pośrednictwem w zaopatrywaniu i zbycie płodów rolnych, jak również zakupie maszyn rolniczych i nawozów sztucznych. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | Wśród innych towarzystw rolnych na Warmii warto zwrócić uwagę na kilka ciekawych przykładów. | ||
| + | W 1890 roku w [[orneta| Ornecie]] działała szkoła gospodarstwa domowego, którą prowadziły siostry ze [[Zgromadzenie Katarzynek|Zgromadzenia Katarzynek]]. | ||
| + | |||
| + | Ponad czterdzieści lat później, 19 lutego 1932 roku w [[Leginy|Leginach]] koło [[Reszel|Reszla]] otwarta została sezonowa szkoła rolnicza, przeznaczona dla synów gospodarzy z najbliższych okolic. Zajęcia prowadzone były w pałacu właściciela rozparcelowanego majątku. W otwarciu placówki uczestniczył ówczesny biskup warmiński [[Maksymilian Kaller]], prezes Ermländischer Bauerverein [[Antoni Lingk]] oraz [[Walenty Kranich]] - dyrektor [[Związek Towarzystw Gospodarczych w Ornecie|Związku Towarzystw Gospodarczych w Ornecie]]. Interesująca inicjatywa jaką była bez wątpienia szkoła miała niestety krótki żywot. Wiosną 1934 roku pałac został przekształcony w ośrodek szkoleniowy dla hitlerowskiego związku dziewcząt - [[Bund Deutsche Mädel]]. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | Kierownikiem szkoły rolniczej został wybrany [[Ewald Weigand]], natomiast zajęcia z religii powierzono księdzu Alojzemu Steinke. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Cele i zadania organizacji == | == Cele i zadania organizacji == | ||
| Linia 28: | Linia 43: | ||
| − | [[Kategoria:Dzieje]] [[Kategoria: Organizacje polskie]]<br /> | + | [[Kategoria:Dzieje]] [[Kategoria: 1901-1918]] [[Kategoria:1919-1939]][[Kategoria: Organizacje polskie]]<br /> |
Wersja z 21:07, 13 sie 2014
| Warmińskie Towarzystwa Rolne | |
| | |
| Rodzaj organizacji | Stowarzyszenia gospodarcze |
| Rok założenia | koniec XIX oraz przełom XIX i XX wieku |
Warmińskie Towarzystwa Rolne-
Historia
powstawały pod koniec XIX i na przełomie XIX i XX wieku. Inspiratorem powoływania tego typu towarzystw na obszarze Warmii był Bernhard Lehmann. Lehmann został przeniesiony służbowo do Reszla, gdzie 11 marca 1885 roku założył pierwszą kasę oszczędnościowo-pożyczkowoą - Spar- und Darlehnkasse.
Do 1890 roku udało się uruchomić 44 oddziały kasy, dzięki aktywności Lehmanna oraz wspierającego go ks. Augusta Schachta.
Do najważnieszych należał Ermländischer Bauerverein, utworzony w 1903 roku po przekształceniu wcześniejszej organizacji Ost- und Westpreussicher Bauerverein. W tym okresie towarzystwo zrzeszało 5253 Warmiaków. Co istotne, inicjatywa była wspierana przez większość miejscowych proboszczów diecezji warmińskiej. Towarzystwo rolne zapoczątkowało również proces tworzenia różnych form spółdzielczości na Warmii. W początkach swej działalności posiadało swoje oddziały praktycznie w każdej parafii. Ermländischer Bauerverein stawał niejednokrotnie w obronie praw samodzielnych rolników, oferował także szkolenia rolnicze.
W roku 1904 utworzono Główną Spółdzielnię Warmińską do spraw Kupna i Sprzedaży Artykułów Rolniczych w Pieniężnie (Ermländische Hauptgenossenschaft zu An- und Verkauf Landwirtschaftlicher Bedarfartikel e.G.m. b.H. zu Melsack). Spółdzielnia zajmowała się skupem, sprzedażą i pośrednictwem w zaopatrywaniu i zbycie płodów rolnych, jak również zakupie maszyn rolniczych i nawozów sztucznych.
Wśród innych towarzystw rolnych na Warmii warto zwrócić uwagę na kilka ciekawych przykładów.
W 1890 roku w Ornecie działała szkoła gospodarstwa domowego, którą prowadziły siostry ze Zgromadzenia Katarzynek.
Ponad czterdzieści lat później, 19 lutego 1932 roku w Leginach koło Reszla otwarta została sezonowa szkoła rolnicza, przeznaczona dla synów gospodarzy z najbliższych okolic. Zajęcia prowadzone były w pałacu właściciela rozparcelowanego majątku. W otwarciu placówki uczestniczył ówczesny biskup warmiński Maksymilian Kaller, prezes Ermländischer Bauerverein Antoni Lingk oraz Walenty Kranich - dyrektor Związku Towarzystw Gospodarczych w Ornecie. Interesująca inicjatywa jaką była bez wątpienia szkoła miała niestety krótki żywot. Wiosną 1934 roku pałac został przekształcony w ośrodek szkoleniowy dla hitlerowskiego związku dziewcząt - Bund Deutsche Mädel.
Kierownikiem szkoły rolniczej został wybrany Ewald Weigand, natomiast zajęcia z religii powierzono księdzu Alojzemu Steinke.
Cele i zadania organizacji
...
Działalność
...
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
- Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
- Traba Robert, Niemcy, Warmiacy, Polacy 1871-1914. Z dziejów niemieckiego ruchu katolickiego i stosunków polsko-niemieckich w Prusach, Olsztyn 1994.
